خطر بی‌آبی، سایه به سایه هامون

تاریخ خبر : ۱۳۹۳/۲/۲۸ – خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه محیط زیست- پس از یک دوره خشکسالی هفت ساله اخیرا تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان تا حدی آبگیری شده است. آبگیری این تالاب موجی از شادمانی را در این منطقه با خود آورده است اما فعالان محیط زیستی می گویند اگر آب وارد شده به هامون مدیریت نشود به زودی در اثر باد و آفتاب تبخیر خواهد شد.

«مجتبی نورا»، عضو سمن «بنیاد هامون» از نهادهای مدنی فعال در منطقه سیستان و بلوچستان در گفت و گو با CHN در مورد شرایط حال حاضر تالاب هامون گفت: «این آب که در نتیجه سیلاب های کنترل نشده از سمت افغانستان می آید منجر به آبگیری هامون پوزک و هامون صابری و بخش بسیار محدودی از هامون هیرمند شده است.»

به گفته او، از ۱۰ میلیارد مترمکعب آب مورد نیاز برای پر شدن هامون پوزک تنها حدود یک میلیارد مترمکعب وارد این تالاب شده است ضمن این که چون این بخش از هامون عمق کمی دارد، آب آن به زودی تبخیر می شود.

گویا بخش مهمی در حدود ۶۰ تا ۷۰ هکتار از هامون هیرمند هم اکنون خشک است.

نورا با تاکید بر این که در شرایط کنونی مدیریت منابع آب یکی از مهم ترین اقداماتی است که باید انجام شود گفت: «مردم محلی آب را از تالاب برای کشاورزی و نیز سبز کردن بخشی از زمین بابت تعلیف دام ها منحرف می کنند و چون آبیاری به شیوه غرقابی است، به زودی آب تالاب تمام می شود.»

او در توضیح راه هایی که می توان آب ورودی به هامون را حفظ کرد، گفت: «ما پیشنهاد کرده ایم قرق مناطق حفاظت شده در این منطقه انجام شود به این شیوه که نه تنها شکار بلکه بریدن نیزارها و نیز برداشت شن و ماسه نیز ممنوع شود.»

نیزارها به عنوان سایبانی برای تالاب از تبخیر بیش از حد جلوگیری می کنند اما به دلیل وجود روابطی در منطقه، برداشت از نیزارهای هامون به سادگی صورت می گیرد.

نگرانی ها در مورد مدیریت منابع آبی در هامون در جایی است که تالاب دارای تعدادی نقطه بحرانی است که خشکی موجب می شود این نقاط به کانون هایی برای ایجاد ریزگرد تبدیل شوند.

امسال بعد از حدود ۷ سال آب وارد هامون شد. گفته می شود طغیان و پرآبی هامون در دوره ای هفت ساله صورت می گیرد. در سال ۸۶ نیز پس از ۷ سال هامون پرآب شده بود.

تالاب بین المللی هامون متشکل از سه بخش است: اولی هامون پوزک است که ۹۰ درصد آن در خاک افغانستان قرار دارد، دومی هامون صابری است که حدود ۴۰ درصد آن در خاک افغانستان و ۶۰ درصد باقیمانده در خاک ایران است و سومی هامون هیرمند است.