جستجوی شهر به شهر :
رزرو هتل رزرو هتل های شهر وان ترکیه

تماشاخانه سنگلج تهران

تاریخ بروزرسانی :
۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸

تماشاخانه سنگلج تهران قدیمی‌ترین سالن‌نمایش تهران است که در محله سنگلج، در خیابان بهشت و در ضلع جنوبی پارک شهر قرار دارد. تماشاخانهٔ سنگلج در اوایل دههٔ ۱۳۴۰ بازیر بنای ۱۰۳۴ مترمربع و در کنار باغ سنگلج توسط مهندس بابائیان ساخته شد و به وزرات فرهنگ و هنر وقت واگذار شد.تماشاخانه سنگلج در قلب تهران واقع شده و با قدمتی دیرینه و تاریخی پر رمز و راز، پذیرای علاقه مندان به تئاتر است. تماشاخانه سنگلج به همت شهرداری تهران باسازی شده و هم اکنون مورد استفاده علاقه مندان قرار می گیرد.اگرچه تماشاخانه قدیمی و ارزشمند سنگلج به علت قدمت تاریخی خود تحولات اجتماعی و فرهنگی و سیاسی متعددی را پشت سر گذاشته و در این گذر زمان شاید مورد بی‌مهری و بی‌توجهی نیز قرار گرفته است، ولی همواره چون پدری مهربان در خانواده تئاتر کشور پذیرای عاشقان فرهنگ و هنر ایران زمین بوده است و خواهد بود.

تماشاخانه سنگلج تهران یکی از تماشاخانه های تقریبا قدیمی تهران محسوب می شود که همچنان نیز پذیرای علاقه مندان به هنر تئاتر است.سال ۱۳۴۳ خورشیدی “وزارت فرهنگ و هنر” تاسیس شد و به تدریج فکر ساخت یک تماشاخانه برای اجرای آثار نمایشی ایرانی به وجود آمد.به همین منظور در این زمان مهندس بابایان، مدیرعامل شرکت بهساز نو، که نام او مشخص نیست، یک قواره زمین، واقع در محله “سنگلج” تهران و ضلع جنوب غربی” پارک شهر” به ساخت این تماشاخانه اختصاص داد و آنرا هدیه کرد.
این تماشاخانه با زیربنایی به مساحت ۱۰۳۴ مترمربع ساخته شد و مهر ماه ۱۳۴۴ خورشیدی، همزمان با برگزاری نخستین جشنواره “نمایشهای ایرانی” افتتاح شد.یکی از جاذبه های تصویری که نگاه هر تازه واردی را به تماشاخانه سنگلج به خود جلب می کند، تابلوی معرق کاشی به ابعادسه متر در ۱۴ متر است که سال ۱۳۴۳ خورشیدی توسط دکتر سیما کوبان طراحی و توسط گروه کاشی سازی هنرهای زیبا ساخته شده و بر سردر ورودی این تماشاخانه خودنمایی می کند.
در آغاز مقرر بود که آثار نمایشی شرکت کننده در این جشنواره، هر یک به مدت یک یا دو شب در این تماشاخانه اجرا شوند ولی به دلیل استقبال تماشاگران، با توجه به استقبالی که از هر اثر نمایشی صورت می گرفت، یک یا دو ماه اجرا برای این آثار در نظر گرفته شد.
“تماشاخانه سنگلج” در آن زمان به لحاظ تجهیزات فنی، نور، صدا و آکوستیک سالن اجرا کاملا استاندارد بوده و وجود امکانات صحنه‌ای همچون سن ‌گردان، میله‌های بالا برنده پرده، دکور و . . . موجب شده بود که این تماشاخانه از ویژگی خاصی برخوردار باشد.تماشاخانه سنگلج، در آغاز دهه پنجاه خورشیدی، رونق اولیه را از دست داد و در حقیقت برای جذب تماشاگران بود که برای نخستین بار در سال ۱۳۵۲ نمایش غیر ایرانی برای اجرا در این تماشاخانه که برای اجرای آثار نمایشی ایرانی ساخته شده بود درنظر گرفته شد و نمایش “بازرس” نوشته نیکلای گوگول به کارگردانی عزت اله انتظامی در آنجا اجرا شد.پس از انقلاب، در سال ۱۳۵۹ اداره این مجموعه از وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقال یافت و زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت خود را ادامه داد.این تماشاخانه سال ۱۳۸۶ توسط دفتر طرحهای عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بازسازی قرار گرفت و پس از شش ماه در تاریخ بهمن ماه این سال بازگشایی شد.
گروه های تئاتر فعال در تماشاخانه سنگلج
پس از آغاز به کار این تماشاخانه، گروه های “هنر ملی” به سرپرستی عباس جوانمرد، “مردم” به سرپرستی علی نصیریان، “شهر” به سرپرستی جعفر والی”، “امروز” به سرپرستی داوود رشیدی، ، “جوان” به سرپرستی اسماعیل شنگله و “میترا” به سرپرستی خلیل موحد دیلمقانی که وابسته به “اداره هنرهای دراماتیک” بودند و با کمک مالی “وزارت فرهنگ و هنر” فعالیت می‌کردند آثار نمایشی خود را تولید و در این تماشاخانه اجرا می کردند.
در این گروه های نمایشی کارگردانانی چون عباس جوانمرد، جعفروالی، علی نصیریان، عزت‌ا… انتظامی، داود رشیدی، رکن‌الدین خسروی، بهرام بیضایی، محمود استادمحمد و . . . فعالیت داشتند که قالبا به عنوان نویسنده آثار خود نیز فعالیت می کردند و همچنین از نمایشنامه های نویسندگانی مثل غلامحسین ساعدی، خلیل موحد دیلمقانی، اکبر رادی، بیژن مفید، محسن یلفانی، منوچهر رادین، بهن فرسی، محمود دولت آبادی، کوروس سلحشور، حسین مکی، آرمان امید، بهزاد فراهانی، محمد رهبر، حمید نعمت و عنایت اله احسانی نیز استفاده می کردند.
با به وجود آمدن این شرایط، برای نخستین بار در تاریخ تئاتر ایران، اجرای تئاتر با حمایت دولت به انجام رسید و از این طریق تعداد زیادی از بازیگران، نویسندگان، کارگردانان، طراحان دکور و . . . به استخدام دولت درآمدند.

این مجموعه که هم اکنون زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره و تأمین برنامه می‌شود، پس از سالها در شهریور ماه ۱۳۸۶ مورد بازسازی اساسی قرار گرفت و به شکل و شمایی جدید در آمد در طی بازسازی قسمت اداری، سالن نمایش، صحنه و سالن انتظار کاملاً تغییر یافته و فضای زیبا و مطلوب را به خود اختصاص داد و در روز ۱۶ بهمن ۱۳۸۷ همزمان با بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تهران و در زمان مدیریت اتابک نادری بازگشایی و افتتاح مجدد گردید.
از ابتدای تأسیس تماشاخانه سنگلج، اجرای نمایش‌های ایرانی و نیز فعالیت گروه هنر ملی در آن باعث شد تا از این تماشاخانه به عنوان پایگاه رشد تئاتر ایرانی یاد شود.
این مجموعه در زمان خود به لحاظ فنی و تجهیزات نور و صدا و حتی آکوستیک سالن در نوع خود بی‌نظیر بوده است.
وجود امکانات صحنه‌ای از قبیل سن‌گردان ـ میله‌های بالا برنده پرده و دکور و … . این سالن را نسبت به سالن‌های موجود آن زمان منحصر به فرد رقم می‌زد.

تماشاخانه سنگلج تهران 1 تماشاخانه سنگلج تهران
تماشاخانه سنگلج تهران 2 تماشاخانه سنگلج تهران

منابع:بزنیم بیرونویکیپدیا

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
[امتیاز: 0 میانگین: 0]
           
برو بالا
 

نظر کاربران :

هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *