بقعه پیغمبران سام و لام سمنان

بقعه پیغمبران سام و لام سمنان یکی از جاهای دیدنی و مذهبی شهر سمنان می باشد .سفر به مناطق مذهبی ممکن است بنا به دلایل زیادی شکل گیرد که از اعتقادات مذهبی قوی تا رفع کنجکاوی‌های فردی را شامل می‌شود. چنین سفری بیشتر بر مبنای انگیزه‌های مذهبی است. جاذبه‌های مذهبی، زیارتگاه‌ها و اماکن مقدس هر ساله تعداد زیادی از گردشگران مذهبی را به‌سوی خود جذب می‌کنند.

استان سمنان یکی از استان هایی است ۵ بقعه منسوب به پیامبران در آن قرار دارد.بقعه پیغمبران سمنان که منسوب به سام و لام نبی است از معروفترین این بقاع هستند. همچنین بقعه ارمیای نبی در روستای ارمیان شهرستان میامی واقع شده و همانطور که از نام روستا پیدا است ، زیارتگاهی در روستای ارمیان قرار دارد به نام ارمیای نبی ، این زیارتگاه در بین انبوهی از درختان چنار قرار گرفته و از پای این چنارها جوی آبی روان است .مردم منطقه و مسافران و گردشگران زیادی سالانه از این بقعه متبرکه دیدن می کنند.
ارمیای نبی از پیامبران بنی اسراییل است که واقعه مرگ وی و زنده شدنش بعد از صد سال در منابع ذکر شده است.علاوه بر این مقبره جرجیس نبی، در بیارجمند شاهرود، دانیال در روستای سوداغلن شهرستان میامی،و بقعه ای به نام دانیال پیغمبر در کالپوش میامی نیز از جمله بقاع منسوب یبه پیامبران در استان سمنان هستند.

در ۲۰ کیلومتری شمال شرق شهر سمنان بر بلندای کوه پیغمبران مقبره ای وجود دارد که بنا به باور مردم سمنان و کتیبه موجود متعلق به فرزندان حضرت نوح به نام های سام النبی و لام النبی می باشد. قرارگیری بقعه سام و لام در منطقه‌ای سرسبز و خوش آب‌و‌هوا آن را به یک منطقه زیارتی و سیاحتی در میان جاهای دیدنی سمنان تبدیل نموده است.
از اصل و نسب و شجره مدفونین این مقبره اطلاع دقیقی وجود ندارد ولی با توجه به کتیبه موجود در ایوان شرقی که در حال حاضر قسمتی از آن به علت بی توجهی از بین رفته و همچنین اعتقادات مردم سمنان ، صاحب مدفون در بقعه دو نفر به اسامی ‹ سام › و ‹ لام › از فرزندان حضرت نوح پیغمبرند که مشهور به ‹ سام النبی › و ‹ لام النبی › هستند.

مفاد مطالب نوشته شده بر روی کتیبه چنین است : ‹ در بیان نسب شریف پیغمبران سیم و لام علیه السلام بدان که دو بزرگوار دو پیغمبرند از نسل نوح ، یکی سام و یکی لام پسران عراق بن عالم بن سام بن نوح اند ، بنای سمنان از ایشان شده . از راه البرز به سمنان آمده و قلعه جنبدان و اسفنجان و ناسار و کوشمغان و زاوغان (اسامی محلات قدیمی شهر سمنان) را بنا نهادند و بعضی از مردم سمنان از نسل سام و لامند و وجه تسمیه سمنان آن است که باعث آن سمنک پیغمبر شده و این کوه را سیمنک می نامند.
زائرینی که قصد رفتن به محل این بقعه را با وسیله نقلیه دارند پس از پیمودن ۲۷ کیلومتر با اتومبیل و گذشتن از چند کلاته و مسیر رودخانه و جاده خاکی پرپیج و خم به پای کوه مرتفعی می رسند که در گذشته زائرین بایستی تا فراز کوه که محل مقبره است را با اسب و الاغ و یا پیاده طی می کردند.
اما در سالهای اخیر با همت هیئت امناء و پیگیری اداره کل اقاف و امور خیریه و مساعدت استانداری نسبت احداث جاده جدید از پای جاده تا محل بقعه و تامین برق بقعه اقداماتی به عمل آمده است.
بقعه پیغمبران دارای حرم، ایوان، صحن و گنبدی مخروطی شکل به شعاع ۲۰ متر و با گریو کوتاهی است، البته حرم به شکلی چهارگوش ساخته‌ شده و در گذشته بر روی قبور صندوق مشبک چوبینی تعبیه شده بود که اکنون ضریحی طلایی جای آن را گرفته و فضای داخلی بقعه با آینه‌کاری‌های زیبایی مزین است.
بقعبه پیغمبران یکی از اماکن مهم مذهبی استان سمنان به شمار می‌رود که همه ساله پذیرای تعداد زیادی از حاجتمندان و گردشگران زیارتی است و به همین دلیل با کمک هیات امنای این امامزاده شرایط اقامت در محل فراهم شده و کسانی که برای زیارت به این منطقه سفر می‌کند دغدغه‌ای برای اسکان و اقامت شبانه ندارند.
فضای داخلی بقعه با آینه‌کاری‌های زیبایی مزین شده است. ‏بروی سنگ مزار این دو بقعه متبرک نسب آنان حک شده است، یعنی بر روی یک سنگ نوشته شده: مرقد ‏مطهر لام النبی فرزند عراق بن عالم بن سام بن نوح پیغمبر و در مزار دیگری نوشته شده مرقد مطهر سام ‏النبی فرزند عراق بن عالم ابن سام ابن نوح پیغمبر.
این بقعه متبرکه دارای گنبد مخروطی شکل به شعاع ۲۰ متر و با گریو کوتاهی است که ارتفاع آن از سطح بام مقبره حدود ۵/۴ متر است. فاقد کاشی بوده و از داخل دارای آینه کاری بسیار زیبایی است.

حرم به صورت مربع شکل به ضلع ۵.۵ متر است که در وسط ضریح، فلزی سبز رنگ مشبک به طول ۳ متر و عرض ۲ و به ارتفاع ۲.۷۰ متر بر روی قبر ساخته و نصب شده است و زیر آن سنگ مرمر قرار دارد و روی آن نسب پیغمبران حک شده است.
در سمت جنوبی و شرقی بقعه ،بیرون مقصوره دو ایوان و دو پیش فضا وجود دارد و دو طرف دیگر آن پرتگاه و دره است . دو ایوان پیغمبران رو به جنوب و شرق است و دو طرف دیگر بقعه پرتگاه است که در یکی از این دو ایوان، کتیبه‌ای از کاشی وجود دارد که مفاد آن چنین است: “در بیان شب شریف پیغمبران سیم و لام (ع) بدان که دو بزرگوار دو پیغمبرند از نسل نوح یکی سام و یکی لام، پیروان عراق بن سام بن نوحند. بنای سمنان از ایشان شده، از راه البرز به سمنان آمده و قلعهٔ جنبندان و اسفنجان و ناسار و کوشمغنان و زاوغان را بنا نهاده و بعضی از مردم سمنان از نسل سام و لامند و وجه تسمیه سمنان آن است که باعث آن سمنک پیغمبر شده و کوه را سیمنک می‌نامند”.
در کوه روبروی شهرک صنعتی و مشرف به گردنه آهوان دوتن از پیغمبران الهی به نامهای لام و سام نبی در مجاورت هم و در بالای کوه بنام کوه پیغمبران برگرفته از نام این دو بزرگوار دفن هستند، وقتی به بالای کوه و مزار می رسید علاوه بر زیارت پیغمبران خدا با چشم انداز زیبایی در هردو طرف کوه مواجه می شوید در قسمت جنوب دشت سمنان شهر و شهرک صنعتی و دانشگاههای سمنان که در مجاورت هم هستند دیده می شود.

در سال ۸۹ نسبت به ساخت حسینیه و مسجد و زائرسرا در این بقعه متبرکه اقدام شده است.همچنین در اطراف صحن شرقی ۹ حجره برای سکونت زائران وجود دارد که تعداد ۳ حجره آن در ضلع شمالی و ۳ حجره و یک انباری در ضلع شرقی و دو حجره در ضلع جنوبی بوده که برای استفاده زائرین مرمت شده است .

نحوه دسترسی به بقعه پیغمبران سام و لام سمنان

این بقعه از دو مسیر قابل دسترسی است. مسیر اصلی آن که در امتداد اتوبان تهران–مشهد و در کیلومتر ۶ خروجی سمنان قرار دارد دارای دو بخش بیابانی و کوهستانی است. این جاده در بخش بیابانی آن خاکی و دارای زیرسازی بوده اما در بخش کوهستانی آسفالت و کاملا بهینه‌سازی شده است. در فصل زمستان و به‌ویژه در روزهای برفی همراه داشتن امکانات کافی از جمله زنجیر چرخ و البسه گرم ضروری است. مسیر دوم دسترسی به بقعه پیغمبران، از محل پل اصلی ورودی شهر درجزین در شمال شهر سمنان امکان پذیر است که دارای جاده خاکی نسبتا بی کیفیت بوده و به سمت شرق تا محل بقعه پیغمبران امتداد می‌یابد.

از فراز کوه پیغمبران و به‌طور دقیق از محل بقعه، علاوه بر زیارت پیغمبران خدا با چشم‌انداز زیبایی در هردو طرف کوه مواجه می‌شوید. در قسمت جنوب، دشت سمنان و حومه کویری آن و در طرف دیگر یعنی قسمت شمالی، پستی و بلندی‌ها و تپه‌ماهور همراه پوشش گیاهی متوسط مشاهده می‌شود. که برای علاقه‌مندان حوزه بیوتوریسم و طبیعت‌گردی جالب توجه است.

بقعه پیغمبران در سمنان، در پنجم آذر ۱۳۸۰ با شماره ۴۴۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.