بقعه سلطان میر احمد کاشان ،در کوی سلطان میراحمد واقع شده است. دارای صحن، ایوان، بارگاه، رواق‌های وسیع و گنبد مخروطی شکل دوازده ترک مزین به کاشی معرقِ دورهٔ صفوی است. خود بنا نیز از دورهٔ صفوی به یادگار مانده است. کاشیکاری جلوی ایوان بزرگ و دو گلدستهٔ طرفین آن، در دورهٔ قاجار تجدید بنا شده است. قبر برجستهٔ امامزاده که درون ضریح چوبی مشبکی قرار دارد، از قدیم‌الایام با کاشیهای گرانبهای عهد مغول پوشیده شده بوده که در اوایل قرن حاضر به سرقت رفته‌اند. ازاره‌های داخل رواقها، در جاهای مختلف، با کاشی خشتی معمولی صفوی پوشیده شده‌اند.
در مدخل صحن وسیع جلوی ایوان شمالی، آب‌‌انباری بزرگ و قدیمی قرار دارد که گنبد آجری آن در بیرون صحن واقع شده است. از اشیای نفس قدیمی این امامزاده، پنج جفت درِ منبت‌‌کاری شدهٔ تاریخدار آن است که بر روی کتیبهٔ چهار طرف و لنگهٔ یکی از درهای آن، قصیده‌ای به تاریخ ۱۱۴۶ ه-.ق با این مَطلَع کنده‌کاری شده است:
«ای بارگاه محترمت قبله حرم وی مستجاب بر تو هم دعا بود».این قصیده به خط نستعلیق زیبا و خوشی کنده شده و دارای ارزش‌‌های هنری بسیار ممتاز است.
ثبت ملی
این بنا تحت شمارهٔ ۳۵۲، در زمرهٔ آثار تاریخی به ثبت رسیده است.
کتیبه های تاریخدار بنا
قدیمی ترین کتیبه بنا بر روی در مقابل ضریح قرار دارد و به تاریخ ۹۱۵ است. همچنین بر در رواق بقعه ، تاریخ ۹۳۳ حک شده است. کتیبه کاشیکاری دور گنبد به تاریخ ۹۴۱ است. این تاریخ بر در اصلی بقعه ، واقع در ایوان بزرگ آن و یکی دیگر از درها نیز دیده میشود. ضریح چوبی بقعه ، کتیبه ای منظوم با ماده تاریخ مورخ به ۱۲۴۱ دارد.
صاحب مزار
در کتاب ” تاریخ کاشان” ، این بقعه ، مزار میر احمد بن موسی بن جعفر (ع) معرفی شده است. در تعلیقات همین کتاب ، به نقل از متولی مقبره ، آمده که این امامزاده فرزند موسی مبرقع و نوه امام محمد تقی (ع) است.
بانیان و سازندگان بنا
بانی اولیه بقعه مشخص نیست. بر کتیبه دور گنبد ، نام بانی تعمیرات کاشی آن ، امیر نظام بن حسین کاشانی ، آمده است. نام امیر مطهر بن خواجه معین الدین شرف ، واقف در مقابل ضریح و نام رستم بیک ، واقف در رواق ، بر کتیبه های آنها دیده میشود. بر یکی دیگر از درهای بقعه ، نام واقف آن ، یاراحمد بن خواجه احمد اردستانی و سازنده اش ، استاد حاجی حسین و همچنین نام خواجه مظفر الدین مسعود بن خواجه قوام الدین خوانده میشود. کتیبه منظوم روی ضریح ، از شاعری بنام “شایق” است. واقف ضریح را هاشم ، فرزند رضا معرفی میکند.
دیگر اطلاعات مکتوب
به گفته شریف ، بنای اولیه بقعه ، شامل چهار صفه و گنبدهای داخلی و خارجی ، متعلق به اوایل قرن هفتم هجری قمری است. مشکوتی بنای اصلی امامزاده را از ابنیه دوره صفویان میداند.
سیر تحول بنا
چنانکه گذشت ، درباره قدمت بنای اولیه بقعه اختلاف نظر هست. بنای کنونی ، شامل صحن و ایوان و رواقها و گنبد دوازده ترک کاشی کاری شده ، از آثار دوره صفویان است. هندسه غیر منظم کلی طرح نیز حاکی از ساخت تدریجی بناست. کاشیکاری ایوان اصلی و دو مناره طرفین آن در دوره قاجاریان بازسازی شده و مقداری از ازاره کاشی داخل رواقها از زمان صفویان باقی است. مزار پوشیده از کاشیهای نفیس بوده است که در اوایل قرن حاضر ، آنها را ربوده اند.
در مجاورت این زیارتگاه، حمام سلطان امیر احمد قرار دارد که نمونه‌ای از زیباترین حمام‌های ایران از نظر معماری، تزئین و کاربرد فضاها به شمار می‌رود. این حمام با وسعت ۱۰۰۰ متر مربع نام خود را از امامزاده سلطان امیراحمد (نوه امام جواد (ع)) که بقعه آن حضرت در مجاورت آن می‌باشد گرفته است. حمام سلطان امیر احمد کاشان، شامل دو بخش سربینه و گرم‌خانه است. سربینه فضایی با قاعده ۸ ضلعی است که ۸ ستون آن را به دو فضای متفاوت تقسیم کرده است.
فضای میانی محل تردد و عبور است و با سقف رسمی بندی مرتفع وکاشی معرق پوشیده شده است، فضای پیرامون(صفه‌ها)، که کف آن بالاتر است، محل رخت کن و استراحت است.
نظر کاربران :
سلام
از عکس و مطلب شما استفاده کردیم .
با تشکر
موفق باشید.