بروجرد

از پیشینه و تاریخ پیش از اسلام شهر بروجرد که در گویش لری «وروگرد» و در لهجه محلی بروجردی «ورویرد» نامیده می‌شود، مدارک کافی به دست نیامده است. گروهی بروجرد را از بناهای فیروز ساسانی می‌دانند و عده‌ای دیگر آن را محل گرد آمدن دوباره سپاهیان شکست خورده یزد گرد سوم می‌شناسند.

در زمان حکومت قاجار، حسام‌السلطنه حاکم خوزستان و لرستان، بروجرد را مقر حکومت خود قرار داد و با تعمیر قلعه‌های آن، خندقی دور شهر ایجاد کرد. عوامل مؤثر از قبیل آب و هوای معتدل کوهستانی، دشت حاصل‌خیز رسوبی سیلاخور، شبکه آبهای روان دائمی، مراتع طبیعی، موقعیت استراتژیک جغرافیایی و سیاسی و گسترش شبکه ارتباطی و تجاری باعث جذب جمعیت و توسعه آن بوده‌اند.

جاذبه‌های دیدنی

قبر واعظ اصفهانی
تپه قرق
رود سزار
مسجد جامع بروجرد
مسجد سلطانی بروجرد
مقبره شاهزاده ابوالحسن
امام زاده جعفر
گورستان رازان
گورستان میر احمدی

صنایع و معادن

صنایع‌کارخانه‌ای بروجرد بسیار متنوع است. از جمله این صنایع می‌توان به ساخت صابون، موکت، پارچه، فرش ماشینی، تیرچه بلوک و موزاییک اشاره کرد. از معادن این منطقه‌اطلاعات مستندی در دست نیست.

کشاورزی و دام داری

اقتصاد بروجرد بر اساس کشاورزی و صنعت استوار است. آب کشاورزی آن از چاه های ژرف و نیمه ژرف و رودخانه ها تامین می شود. محصولات کشاورزی بروجرد عبارتند از: گندم، انگور، ‌سیب درختی،‌ هلو، آلو، زردآلو، گلابی و تره بار. بخش دیگر اقتصاد بروجرد مبتنی بر صنایع است که به دو شکل دستی و کارخانه ای است. صنایع دستی شهر شامل بافت قالی و گلیم و صنایع کارخانه‌ای آن مشتمل بر ساخت صابون، موکت، پارچه، فرش ماشینی، تیرچه بلوک و موزاییک است. مهم ترین صادرات شهرستان بروجرد شامل گندم، انگور، سیب درختی، هلو،زردآلو،آلو،گلابی،تره‌بار،خشکبار،قالی،اجناس ورشو و تمام محصولات صنعتی شهرستان است.

مشخصات جغرافیایی

شهرستان‌بروجرد از شمال به ملایر (استان همدان) از خاور به سربند (استان مرکزی) و دورود، از جنوب به خرم آباد و از باختر به سلسله محدود شده‌است. مرکز این شهرستان در ۴۸ درجه و ۴۵ دقیقه درازای خاوری و ۳۳ درجه و ۲۳ دقیقه پهنای شمالی قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۷۰ متر است. آب و هوای بروجرد معتدل و نیمه خشک و میزان بارندگی سالیانه آن به ۶۰۰ میلیمتر می رسد. بروجرد در مسیر راه اصلی خرم آباد ـ همدان قراردارد و از این طریق با خرم آباد (به سوی جنوب باختری) ۱۰۲ کیلومتر و با همدان (به سوی شمال) ۱۳۵ کیلومتر فاصله دارد. جاده ای به طول ۱۰۳ کیلومتر نیز از ۸ کیلومتری شهر بروجرد گذشته و به شهر اراک می پیوندد. براساس تقسیمات کشوری در سال ۱۳۷۷ مساحت این شهرستان بالغ بر ۱۶۰۳ کیلومتر مربع بوده است براساس آمار جمعیتی در سال ۱۳۷۵ جمعیت این شهرستان بالغ بر ۳۱۶۰۱۴ نفر بوده است که از این رقم بالغ بر ۲۱۷۸۰۴ نفر جمعیت مرکز شهرستان بروجرد است.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

از پیشینه و تاریخ پیش از اسلام شهر بروجرد که در گویش لری ‹‹وروگرد›› و در لهجه محلی بروجردی ‹‹ورویرد›› نامیده می شود، مدارک کافی به دست نیامده است؛ اما سنگ لوحه هایی که به خط پهلوی در بروجرد و اطراف آن دیده شده دلیل محکمی برای قدیمی بودن این شهر است. عده‌ای بنای این شهر را به منوچهر نسبت می دهند و قدمت آن را بالغ بر ۴۰۰۰ سال می دانند. عده ای دیگر (از جمله دکتر معین) معتقدند که بروجرد حدود ۲۰۰۰ سال قبل ساخته شده است. بروجرد به واسطه داشتن مراتع و زمین های سرسبز، در زمان مادها یکی از مراتع سلطنتی به شمار می‌رفته، و تا زمان ساسانیان سالانه دوازده هزار راس از اسب های شاهی در آن تعلیف می‌شده‌اند.در زمان حکومت قاجار، حسام السلطنه حاکم خوزستان و لرستان، بروجرد را مقر حکومت خود قرار داد و با تعمیر قلعه های آن، خندقی دور شهر ایجاد کرد. از آن به بعد با توجه به عوامل موثری از قبیل آب و هوای معتدل کوهستانی، دشت حاصل خیز رسوبی سیلابخور، شبکه آب های روان دایمی، مراتع طبیعی، موقعیت مهم جغرافیایی و سیاسی و گسترش شبکه ارتباطی و تجاری باعث جذب جمعیت و توسعه شهرستان بروجرد شدند.