«امنیت» اصلی‌ترین عامل افزایش سفر‌های منطقه‌ای به ایران

چه عواملی موجب کاهش سفرخارجی ایرانی‌ها در سال ۹۷ شده است و چرا سفر خارجی‌ها به ایران افزایش یافته موضوعی است که در این گزارش به آن می‌پردازیم.

**عوامل کاهش سفر خارجی ایرانی‌ها
گرانی ارز در سال ۹۷ هزینه سفر خارجی را برای ایرانی‌ها به شدت افزایش داده است، ضمن اینکه تهیه آن در بازار آزاد نیز دارای ریسک است، زیرا در دوره‌ای اعلام شد خرید و فروش آزاد ارز در بازار ممنوع است. از سوی دیگر تهیه ارز دولتی هم دشوار شد. بدون تردید این عوامل در کاهش میزان سفر خارجی مؤثر بودند. همچنین عوارض خروج از کشور نیز امسال نسبت به سال گذشته افزایش زیادی داشت. این عوارض برای سفر‌های اول، دوم و سوم مسافران عادی در سال جاری ۲۲۰، ۳۳۰ و ۴۴۰ هزار تومان بود، در حالی که این رقم در سال ۹۶ برای سفر‌های هوایی که سه برابر سفر‌های زمینی بود تنها ۷۵ هزار تومان بود.

نکته دیگر افزایش سفر‌های داخلی ایرانی‌هاست. هر ساله در ایام خاص مثل عید نوروز و مناسبت‌های مذهبی که جزو تعطیلات رسمی کشور هستند مثل اربعین و میلاد یا شهادت معصومین (ع)، شاهد موجی از سفر‌های داخلی هستیم که هر سال بیشتر از سال قبل می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت: برخی ایرانی‌ها گردشگری در داخل را به سفر خارجی ترجیح دادند.

حسن محمدی، کارشناس میراث فرهنگی در خصوص عوامل کاهش سفر‌های خارجی ایرانی‌ها در سال جاری به «جوان» گفت: نوسانات چند ماه گذشته ارز و محدودیت و کاهش عرضه ارز مسافرتی، کاهش ارزش پول ملی در مقابل دلار و ارز‌های رایج بین‌المللی، افزایش هزینه پرواز‌های خارجی و چند برابر شدن نرخ بلیت هواپیما، کاهش قدرت خرید و توان مالی ایرانی‌ها به دلیل کاهش ارزش ریال و بالا رفتن چند برابری قیمت کالا‌ها و خدمات موجب خارج شدن سفر خارجی از سبد زندگی اقشار متوسط و حقوق‌بگیر‌ها شده است.

به گفته وی در واقع حالا فقط اقشار مرفه می‌توانند با تهیه ارز به نرخ آزاد به سفر خارجی بروند. وی گفت: خدمات گردشگری در کشور‌های دیگر هم افزایش یافته است، اما نمی‌توان گفت که کاهش سفر خارجی ایرانی‌ها به دلیل گران شدن این خدمات همچون نرخ هتل است، بلکه به دلیل کاهش ارزش ریال و بالا رفتن قیمت ارز است.

**کاهش سفر ایرانی‌ها به خارج از کشور
از سویی دیگر لیلا اژدری مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری درباره آمار سفر ایرانی‌ها به خارج از کشور از ابتدای سال تا پایان آذر ماه به این نکته اشاره می‌کند که در ۹ ماه نخست سال گذشته ۸میلیون و ۴۸۳هزار و ۳۱۷نفر ایرانی به خارج از کشور سفر کرده بودند که این جمعیت اکنون به ۵میلیون و ۹۰۰هزار و ۳۸۱نفر ایرانی رسیده است که یقیناً گرانی هزینه سفر‌های خارجی و نرخ ارز در ریزش این آمار بی‌تاثیر نبوده و سفر ایرانی‌ها به خارج را در ۹ ماه نخست امسال در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته، ۳۰درصد کمتر کرده است.

**افزایش چشمگیر سفر به ایران
افزایش سفر خارجی‌ها به ایران نیز نکته دیگری است که مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری در گفت و گویی با ایسنا به آن اشاره می‌کند. «در ۹ ماه نخست سال ۱۳۹۶، ۳ میلیون و ۸۹۳هزار و ۲۷۷تبعه خارجی به ایران سفر کرده بودند که امسال به ۶میلیون و ۷۴هزار و ۵۸۰نفر رسیده است. اتباع عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان، ترکیه، پاکستان، ارمنستان، ترکمنستان، بحرین، هند و کویت در رتبه‌های اول تا دهم کشور‌هایی هستند که امسال بیشترین سفر را به ایران داشتند. عراق در صدر جدول کشور‌هایی که بیشترین مسافر را به ایران می‌فرستند، قرار دارد، اما رکوردشکنی ارمنستان بیشتر از عراق توجه را جلب می‌کند.»

به گفته این مسئول حوزه گردشگری ۲ میلیون و ۲۰۷هزار و ۶۲۱عراقی در ۹ ماه نخست امسال به ایران سفر کردند که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته ۱۱۳درصد رشد داشته است. بعد از عراق، اتباع جمهوری آذربایجان بیشترین سفر را به ایران انجام داده‌اند که ورود یک میلیون و ۳۵۶هزار و ۷۸نفر از این کشور به ایران ثبت شده است که این عدد ۹۲درصد رشد را در مقایسه با سال گذشته نشان می‌دهد. بعد از آن، افغانستان قرار دارد که ورود اتباع این کشور به ایران ۲۴درصد رشد داشته است. ترکیه نیز رتبه چهارم کشور‌هایی که بیشترین ورودی را به ایران داشته از آن خود کرده است. سفر اتباع ترک به ایران در ۹ ماه گذشته ۵/۵۰ درصد بیشتر شده است.»

**افزایش سفر امریکایی‌ها به ایران
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری می‌افزاید: «پاکستان و ارمنستان به ترتیب در جایگاه پنجم و ششم جدول گردشگران ورودی قرار گرفته‌اند که در بین پنج کشور نخست، ورود اتباع پاکستانی به ایران کمترین رشد را داشته است. ۲۵۲هزار و ۶۱۸ تبعه پاکستانی از ابتدای سال تا پایان دی‌ماه به ایران سفر کردند که در مقایسه با سال گذشته ۹درصد رشد را نشان می‌دهد، اما ارمنستان که سال گذشته تنها ۱۶هزار نفر از اتباع آن به ایران سفر کرده بودند با ۶۷۰درصد رشد، رکورد شکسته است و امسال ۱۲۹هزار و ۶۳۵ تبعه ارمنستانی به ایران سفر کردند.»

به گفته او، سفر اروپایی‌ها به ایران همچنان روند کاهشی دارد، اما سفر گردشگران امریکایی به ایران، برخلاف سیاست‌های دولت این کشور، رشد خود را همچنان حفظ کرده است. در ۹ ماه نخست امسال، ۱۹۸۰گردشگر امریکایی به ایران سفر داشتند که ۸۲ /۱۵ درصد رشد را نشان می‌دهد.
**عوامل افزایش سفر خارجی‌ها به ایران
بدون تردید یکی از عوامل افزایش سفر خارجی‌ها به ایران وجود امنیت در کشور ما و نیز ناامنی‌های گسترده در سایر کشور‌های منطقه است. انفجار یک بمب توسط داعشی‌ها در استانبول در سال گذشته موجب کاهش چشمگیر سفر توریست‌ها به ترکیه شده بود. امنیت در هیچ یک از کشور‌های منطقه به اندازه ایران نیست و بدیهی است که وجود امنیت شرط اول توریست‌ها برای انتخاب مقصد سفر است.

شمار همسایگان مسلمانی که قصد گردشگری زیارتی دارند یا برای درمان به ایران می‌آیند نیز رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است، البته در این زمینه تبلیغات و اطلاع‌رسانی بین‌المللی درباره جاذبه‌های گردشگری ایران، ارتقای سطح استاندارد‌های خدمات گردشگری در ایران، تسهیلاتی همچون لغو روادید و صدور ویزای ۹۰روزه فرودگاهی برای توریست‌های ورودی، تعریف بسته‌های متنوع و جذاب گردشگری برای توریست‌های ورودی، افزایش فعالیت تورگردانان و فعالان گردشگری برای جذب گردشگران خارجی، فعال شدن شاخه‌های متنوع گردشگری همچون گردشگری سلامت، گردشگری زمستانی، بوم گردی، گردشگری فرهنگی، گردشگری دریایی و… در افزایش سفر خارجی‌ها به ایران مؤثر بوده است.