استپهای ایران

در اینجا می خواهیم استپهای ایران را برایتان شرح دهیم . استپهای ایران یا علفزارهای ایران گستره وسیعی را می پوشانند و به صورت نوار باریکی در دامنه های رشته کوههای البرز ,زاگرس ,کوههای مرکزی و غربی ایران گسترش دارند . در ایران شرایط استپی در حوزه نزرولات جوی سالانه حدود ۴۵۰ تا ۵۵۰ میلیمتر در نظر گرفته می شود . باتوجه به میزان تبخیر ماهانه , این گستره های طبیعی را می توان جنب مناطق بیابانی که بیلان آبی آنها کمتر از مقادیر یاد شده است مشاهده نمود . فصل خشک طولانی که گاه از پنج ماه نیز فراتر می رود از ویژگی های استپ های ایران عنوان شده است ( خالدی ۱۳۷۹قبادیان ۱۳۶۹) استپ های شناخته شده ایران که از نظر مرتعداری نیز حائز اهمیت هستند را می توان در مناطق ییلاقی شمال و غرب کشور و پیرامون کوههای خراسان مشاهده نمود . دشت های گرگان ( ترکمن صحرا ) دشت مغان نیز یکی از گستره های مهم استپی در مناطق قشلاقی کشور است . گستره مراتع ایران بالغ بر ۹۰ میلیون هکتار با قابلیت تولید ۲۱ میلیون تن علوفه خشک ذکر شده است . مراتع ایران را به سه گروه عمئه مراتع علفی یا ییلاقی , مراتع بوته ای یا قشلاقی و مراتع بیابانی تفکیک می نمایند .

مراتع ییلاقی با وسعت حدود ۱۴ میلیون هکتار بیشتر در ارتفاعات و مناطق سردسیر قرار دارد و در فصل گرم سال مورد استفاده قرار می گیرد . برخی مراتع ییلاقی را به دو دسته مراتع ییلاقی بهاره یا میان بند مانند مراتع حوزه تهران فیروزکوه و مراتع ییلاقی تابستانه یا مراتع سردسیر مانند مراتع شمال خراسان بخش هایی از البرز مرکزی , سهند , سبلان , ارومیه , زاگرس , مراتع حوزه همدان و تویسرکان , ملایر و همدان تفکیک می کنند .
مراتع قشلاقی که در مناطق کم ارتفاع و گرمسیر پراکنش دارد , اغلب در فصل سرد سال مورد بهره برداری از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست . از مراتع قشلاقی معروف ایران می توان به مراتع سرخس , ترکمن صحرا , دشت گرگان , جلگه خوزستان , فارس و دشت مغان اشاره کرد .
مراتع بیابانی که در حاشیه بیابانهای ایران قرار دارد نیز با وسعت ۱۶ میلیون هکتار در شرایط نامساعدی قرار دارند . مراتع مسیله قم , دشت های شاهرود , دامغان , گرمسار و حاشیه کویر مرکزی از این دسته مراتع است .

منابع تفرجی طبیعی استپ
منابع تفرجی طبیعی زیست بوم های استپی مشتمل بر تنوعی از فرم اراضی دشتی جلگه ای و کوهستانی است که از اثر متقابل آب و هوا , توپوگرافی ,سازگان های آبی و پوشش گیاهی ایجاد شده است این منابع عبارتند از :
علفزار – دشت – دریاچه – چشمه – رودخانه – تالاب – بیشه زارها یا اجتماعات درختی پیرامون رودخانه ها,دشت های سیلابی , مجاور آبگیرها و برکه ها – کوهپایه ها – دره – گردنه – جانوران دشت زی – چشم اندازهای استپی .