آسیاب‌های بادی یا آسبادهای نشتیفان از آثار تاریخی دوره صفویه هستند که تا به امروز نیز در حال فعالیت بوده و از آن‌ها استفاده می‌شود. آسیاب‌ها یا آسبادهای نشتیفان از جاذبه‌های زیبای روستای نشتیفان هستند. نشتیفان در جنوب شرقی خواف در استان خراسان رضوی قرار دارد. این شهر به خاطر وجود آسیاب‌های بادی قدیمی‌اش مشهور است.
ظهور آسیاب بادی ها در نشتیفان به سبب بادهای ۱۲۰ روزه سیستان است که ساکنین گذشته شهر نشتیفان با توجه به قدرت و شدت باد مذبور نیاز به ایجاد آسیاب بادی را حسن کردند و در پی ساخت آن از قرنها پیش برآمده اند. ناگفته نماند که بادهای دیگری مانند باد نیشابور نیز محرک این آسیاب‌ها هستند. وزش بادهای ۱۲۰ روزه سیستان در دوره گرم سال از اردیبهشت تا پاییز است و منشا این بادها که به بادکوه معروف هستند، ارتفاعات پربرف کوه بابا در هندوکش هستند.
بنای آسبادها از ساده‌ترین مصالح موجود، یعنی از خشت، گل و چوب ساخته شده و ساختمان آن از دو طبقه اصلی تشکیل شده است. آسیاب‌های بادی نشتیفان برخلاف آسیاب‌های بادی که معمول است، پره‌های دایره‌ای ندارند و چرخش آن‌ها به‌صورت دایره‌ای حول مرکز خود نیست. آسیاب‌های بادی نشتیفان به شکل ایستاده ابداع و ساخته شده و پره‌های آن به‌صورت عمودی حول محوری استوانه‌ای شکل و چوبی با ساختاری ساده به طبقه زیرین و روی سنگ‌های آسیاب متصل می‌شود. در حفره‌ای که زیر سنگ‌ها وجود دارد، دستگاهی است خیلی قدیمی و ابتدایی که بر اساس کار اهرم می‌تواند به جای ترمز، سنگ‌ها را به هنگام لزوم از حرکت بازدارد. طبقه همکف آسباد سالن اصلی آن است که محل قرار گرفتن سنگ بزرگ و مدر آسیاب است و کار اصلی آسیاب غلات در آنجا انجام می‌شود. این طبقه را برخلاف جهت حرکت باد ساخته‌اند تا هنگام وزش باد، مشکلی برای ادامه فعالیت نداشته باشد. از این طبقه به عنوان انبار غلات استفاده می‌شود.
در آسبادهای نشتیفان یک جوال گندم ۳۰ تا ۴۰ منی (کیسه گندم ۱۵۰کیلویی) در پرخو (مخزن گندم) ریخته می‌شود و تا آرد شدن گندم نیازی نیست آسیابان، آسیاب بادی را کنترل کند. اگر باد بوزد آسیاب کارش را انجام می‌دهد.
در نشتیفان در فصول کم باد از رودخانه‌های جنوب نشتیفان که در این زمان از جریان آب برخوردار بودند، جهت به کارگیری آسیاب‌های آبی استفاده می‌شد. بقایای آسیاب‌های آبی در نشتیفان قابل رویت است.
در شهر نشتیفان در حال حاضر بقایای ۴۰ آسیاب بادی وجود دارد که منظره‌ای بی‌بدیل را خلق کرده‌اند. مهم‌ترین آسیاب‌های بادی نشتیفان مرمت و بازسازی شده و قابلیت استفاده را دارند. برخی از آسیاب‌های بادهای نشتیفان در حال حاضر فعال هستند و برای آسیاب کردن از آن‌ها استفاده می‌شود.
نحوه دسترسی به آسبادهای نشتیفان خواف
بهترین زمان بازدید: اردیبهشت تا پاییز
بخش های مهم برای بازدید: آسبادهای نشتیفان، شهر خواف، سنگان، روستاهای براباد، تیزاب، خرگرد، مهراباد
آدرس: خراسان رضوی، خواف، نشتیفان
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.