کاروانسرای قوام آباد سیوند یکی از جاذبه های تاریخی پاسارگاد است که در روستای قوام آباد واقع شده است. این بنای تاریخی یکی از یادگار‌های دوران قاجار به حساب می‌آید و در نزدیکی مجموعه پاسارگاد قرار دارد؛ اما سرنوشت آن‌ها کاملا متفاوت با یکدیگر است.کاروانسرای قوام آباد یکی از آثار فاخر و ارزشمند شهرستان پاسارگاد و گنجینه‌ای از میراث پیش از اسلام تا دوران اسلامی است که با بی‌مهری مسئولان میراث فرهنگی مواجه شده است.
این کاروانسرا تبدیل به خرابه شده بود و هیچ مسئولی اقدامی برای مرمت آن انجام نمی‌داد. در نهایت، سازمان میراث فرهنگی استان فارس در سال ۱۳۸۸ یک بار این بنای تاریخی را مرمت و نوسازی کرد؛ اما متاسفانه پس از گذشت چند سال بنا تا حدود زیادی مجددا تخریب شد. در تابستان سال ۱۳۹۵، کاروانسرای قوام آباد توسط صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور با برگزاری مزایده‌ای به بخش خصوصی واگذار شد. امیدواریم که این یادگار دوران قاجار به‌طور کامل مرمت شود تا بتواند سهم مهمی در ارتقای پتانسیل گردشگری و رونق اقتصادی منطقه پاسارگاد داشته باشد.
کاروانسرای قوام آباد به‌عنوان یکی از آثار تاریخی کشورمان در تاریخ ۲۵ اسفندماه سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۰۶۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تاریخچه
این کاروانسرا در دوران صفویه به نام کاروانسرای شاه عباسی سیوند شناخته میشد. این کاروانسرا به دستور «قوام‌الملک محمدرضا خان» در کنار شهر قدیم سیوند و در شاه‌راه اصلی ساخته شد. شهر قدیم سیوند از شرق به این کاروانسرا، در کنار رود سیوند و دامنه کوههای سیوند می‌رسید. تا قبل از حمله مغول، سیوند شهری آباد بود؛ اما محمود افغان به این شهر حمله و آن را ویران کرد.
کاروانسرای قوام آباد در زمینی به وسعت یک هکتار قرار داشت. قبل از انقلاب اسلامی، قوام شیرازی رعیت‌هایش را در این کاروانسرا ساکن کرد. خاندان قوام شیرازی از خاندان‌های دیوان‌سالار در دوره قاجار بودند که در شهر شیراز قدرت و نفوذ بسیار داشتند.
معماری کاروانسرای قوام آباد
مساحت کاروانسرای قوام آباد ۴۰۳۸ متر مربع است و پلانی چهار ایوانی دارد. در معماری این کاروانسرای تاریخی از مصالحی مانند سنگ، آجر و ساروج استفاده شده است. ساروج یکی از ابتکار‌های معماران ایرانی در زمان‌های دور است که در ساخت بناهای مختلف استفاده میشد. با مخلوط کردن نسبتی از خاک رس و آهک و سپس اضافه کردن مقداری خاکستر و مواد الیافی ساروج به‌دست می‌آید.
کاروانسرای قوام آباد دارای دروازه ورودی بزرگی با چهارچوب سنگی به ارتفاع چهار متر است. همچنین دو سکوی سنگی بزرگ به ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متر، عرض یک متر و طول سه متر در دو سوی این دروازه قرار دارد. این کاروانسرا سه شاه‌نشین با طاق‌های ضربی و دو حیاط دارد.
جاهای دیدنی اطراف کاروانسرای قوام آباد
تخت جمشید با قدمتی ۲۵۰۰ ساله، از پادشاهان هخامنشی به‌جای مانده است و از تمدن پیشرفته ایرانیان در آن زمان نشان دارد. این مجموعه ارزشمند که از جاهای دیدنی مرودشت به شمار می‌آید، نماد تمدن پارسی ایران زمین در جهان محسوب میشود و به‌عنوان دومین اثر تاریخی و فرهنگی در ایران، در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
مجموعه تاریخی پاسارگاد از آرامگاه کوروش، کاخ‌های هخامنشی، باغ‌های اطراف آن و آثاری از دوران اسلامی تشکیل یافته است. این شهر باستانی بزرگ که اولین پایتخت هخامنشیان به شمار میرود، در سال ۱۳۸۳ به‌عنوان پنجمین اثر ایرانی در میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
نکات بازدید از کاروانسرای قوام آباد
بازدید از کاروانسرا رایگان است.
برای بازدید از این کاروانسرا محدودیت زمانی ندارید و میتوانید در هر ساعتی از این بنای زیبا و تاریخی دیدن کنید.
این کاروانسرا جزو آثار تاریخی ایران است. لطفا از نوشتن یادگاری روی دیوارهای آن خودداری کنید.
نحوه دسترسی
آدرس: استان فارس، شهرستان پاسارگاد، ۲۰ کیلومتری جنوب سعادت‌شهر، روستای قوام آباد
برای دسترسی به این کاروانسرا از شیراز، باید خود را به آزادراه شیراز-مرودشت برسانید. با رسیدن به مرودشت، مسیر خود را در بزرگراه مرودشت-سعادت‌شهر ادامه دهید تا به شهر سیوند برسید. با حدود ۱۰ دقیقه رانندگی، مسیر فرعی کاروانسرای قوام آباد را مشاهده خواهید کرد.
فاصله شیراز تا کاروانسرا حدود ۱۰۰ کیلومتر و فاصله مرودشت تا کاروانسرا حدود ۴۰ کیلومتر است.
نظر کاربران :
سلام.ببخشید این تصویر مربوط به کاروانسرای قوام آباد نیست.لطفا عکس رو تغییر بدین.اگر لازم باشه من میتونم چند تا عکس از کاروانسرا در اختیارتون بزارم.
سلام. بله حتما. لطفا به ایمیل info@seeiran.ir تصاویر خود را ارسال کنید. سپاس
با درود و سلام : لطفا تصویر واقعی کاروانسرای قوام اباد را درج کنید . نمایش تصویر بالا مربوط به این کاروانسرای مربوطه نمی باشد . با تشکر
با سلام و تشکر از شما تصویری که فرمودید حذف و تصویر کاروانسرای قوام آباد جایگزین شد .
با سلام و احترام ”
بسیار ممنون از مدیریت سایت که در اغلب سایت های در مجموع سیری در ایران که به ما اجازه میدهند سیری در سایت های متنوع داشته باشیم و قسمتی از فضای مجازی ان ها را اشغال می کنیم تا زمانیکه بما اخطار ندهند منویسیم . البته حسن کار بجریان افتادن وبلاگها از سکون دایمی هم هست و انها را بروز در می اورد .با طلب بخشش از شما بنده در ارتباط با بیش از یکصد و بیست سایت در مسیر های تاریخی و طبیعی ایل (باصری ) درحدود بیش از ۵۰۰ کیلومتر بین اولین نقطه ییلاق و اخرین نقطه قشلاق و حوادث خوش گوار و ناگوار سر راه ایل را برسی و سعی در بیان برجسته ترین ها را مد نظر خواهیم داشت . متاسفانه کمتر از نیمی از سایت ها دیدگاهها را نه جواب میدهند ونه انعکاس . شاید که غیر فعال و کمبود وقت . بهر حال این ایل باصری که ما اینقدر ازان حرف میزنیم و سایت های مردمی و پر بیننده را بواسطه ان اشغال میکنیم از ان ته ییلاق که مرغزارها و چمنزارهای کمی جنوبتر اقلید شروع و از هر طرف که گذر میکرده هم اثار تایخی داریم و هم اثار طبیعی و گروهی از حوالی پاسارگاد و تنگ بلاغی که مختصری قبلا گقته شد ودر محل پل تقریبا تاریخی گاراژ در نقش رستم به تخت جمشید میپوسته و انگاه به دشت پهناور (کفه )مرودشت و گذر گاه تنگ و باریک بند امیر وخرامه و کلوار و دریاچه نمک و پاچه شیبازار و گشنکان و بلوک سروستان و کوهنجان و شوریجه و نظر اباد و میان جنگل و گردنه خانکهدان (خاوران ) و بلوک خفر و منطقه عشایر نشین چدرویه با کاروانسرای باستانی تخته سنگ ان و قطب اباد و منطقه سبز نخلستانی جهرم و دره سبز ابدار چاه تیز و رزک و کلون و تل نصیر خانی و گردنه منصور اباد و دشت با نمک و حاصلخیز جویم و اولین قدم ورودی قشلاق و شاخه دیگر از مبارک اباد و سرگاه و هرم و کاریان با اتشکده معروفش . از اینطرف منصور اباد و جویم -فرشته جان – دو حسن اباد و ده دامچه و و کفه تمام بی سنگ ریزه بنارویه و قرودوتو – شاخه ای بسوی لاغران و کنار های معروفش و بلغان و کاریان و دشت موش بی همتایش و هود و بید شهر و قرقگاه بینظیر لارستانش – مارمه و برکه های و خمره های ابی سر کوهش و دره های سبز و خوش بهارش و گلهای رنگلرنگ و اویشن های اویزان از کمر هایش و گلو مودو و شاکنار هایش و گلوگاه پر کنار پنج چاهش – و دشت بیکران لهوازش و با یگان چاه نمیدانم چند متری اژدریش وباغ وکندر خورش با باغ نخلستان و مرکباتش و دشت گور و چاه گز و چاه گورکی و انجا ها که ایل گم میشد در قشلاقش و سرانجام دیری نمی پایید که عمو نوروز مژده فرا رسیدن نوروز و بهار را صادر و همه از خواب زمسبانی و یورد (منزل ) های زمستانی بر خاسته و از جا کنده و با بره ها و بز غاله های رنگارنگ و نازنین با کوچ اغلب شتری قدم به قدم بهار را ذره دره پشت سر گذاشته و روبه سر حد (ییلاق) در پیچ و تاب های گردنه ها و راههای باریک و وارد دشتهای پیش رو بیصبرانه منزل به منزل نشست و بر خاست و وانگهی در مدت حدود سی روز به نقطه اغازین کوچ پاییزه و توقف دایمی سه ماهه به ته ته ییلاق و وقت غنیمت کره از ماست گرفتن را شروع و از تلاطم کوچ رهایی کامل میافتادند . قابل توجه اینکه در هر چند کیلومتری از مسیر رد پای تاریخ و اثار همان اجداد کوچرو و تمدن ساز اقوام وملل متمدنی که همه از ان یاد میکنند میتواند گوشه ای از همان جا باشد . سر فراز باشید .
سلام
غار ده پله در ارتفاعات کوههای منطقه سهرستان پاسارگاد و سبک و تراش پلکان ان عینا غار چهل پله ولیکن پلکان ده پله کاملا در خارج ورودی غار تعبیه شده و میتوان همان نظریه غار چهل پله را تا حدی پذیرفت .احتمالا بدوره ساسانیان برمیگردد. برای ثبت ان پرونده تشکیل و فعلا بدلایلی متوقف و در انتظار بسر میبرد. واریز ه های کمتری دارد اما سستی لایه های سقف ورودی موجب ریزش تکه های عظیم سنگ اهکی ودر نتیجه پس رفتگی و اثار هوا زدگی مشهود و دست یابی به اولین پله را ممکن ساخته است . قابل توجه اینکه یا
پلکان تقریبا عمودی و صعود بدون تجهیزات کوه نوردی و صخره نوردی و غار نوردی و بدون همراهی افراد اشنا به فن صخره نوردی استقبال از مرگ است . این غار با ارزش دیگر در مجموعه سریال غار های سه قلو و به استناد و مدارک درون غار و خارج ان در گذشته دور بنوعی مسکونی بوده و از گزند گنججویان حرفه ای اشنا به مواد شیمیایی تاثیر گزار روی دیواره و سکوی تعبیه شده درون مصون نمانده است . و چند گونه سفال در میان خاک های زیر ورو شده درون غار مشاهده میگردد. مقاله ای تحت عنوان غار های سه قلو – بخش اول بنام ۱۰ پله به روزنامه خبر جنوب یا تصویر رنگی ارسال شده ولی در لیست انتظار فراموشی بسر میبرد تا کاملا زیر ورو سبک سنگین شود انوقت نوبت چاپ فرا رسد .شاید هم در نوبت باشد . خدا می داند با سپاس
با سلام و ادب و احترام ” آیا میشود و میتوانید سر و سامانی و کسب مجوزی از میراث فرهنگی نسبت به این مرکز و شناسنامه (کاروانسرا ) قوام اباد دادو اقدام نمود تا کم کم پای گردشگران خارجی و ایرانی را به منطقه باز کرد تا گردشگران با خرید و استفاده از امکانات موجود هم کمکی به اقتصاد جوامع محلی قوام اباد بشود . چونکه اکثر تور های خارجی بین تخت جمشید و پاسارگاد در حال چرخش و گذر هستند .وحتی در ورودی روستا نه تبلیغات و نه تابلو راهنما وجود دارد . مگر نه اهداف ما همه خارج کردن روستا از محرومیت است . یکی از این اقدام ها توسط شورا وکمک فعالین و اهالی فراهم نمودن امکانات اولیه ورود گردشگر به این روستای دارای قابلیت گردشگری است . یک سوال اینجا وجود دارد چگونه شهرستان بوانات و دیگر مراکز بسیار دور تر سالانه پذیرای هزاران فقط گردشگر خارجی هستند و با بر پا کردن امکاناتی با منازل گلی و باغچه و سبزی و خوراک های محلی به اقتصاد خانوار ها کمک شایانی میشود ولی قوام اباد ما بیخ گوش بزرگراه اصلی و مرکزی ارتباطات نقلیه زمینی حالا دست روی دست گذاشته و حرف و گپ از عقب افتادگی میرنیم . همه باید در این مورد و یا سر مایه گذاری های و راههای دیگر در جهت اشتغال زایی جوانان بنحوی کمک کرد . اینطور که پیش میرود تمام سایت های موجود غیر فعال و بیتحرک است . مردم از شما انتظار بیشتری دارند و خوب شروع کرده اید ولی توقف در راه دیده میشود . با عرض یک عالمه معذرت خواهی که نکاتی را یاد اوری نمودم . باز هم ممنون از الطاف شما که وقت گذاشتید و به موارد ذکر شده توجه نمودید.
درود بر جناب یوسفی عزیز ..
تشکر از مطالب مفیدی که ارائه کردید
با سلام :خدمت گردانندگان سایت ” گفته میشود سنگ های بکار رفته در بنای کاروانسرای بزرگ قوام آباد از معدن سنگ هخامنشیان واقع در تنب کرم در بخش شرقی ورودی تنگ خشک در میانه ضلع کوه روبروی پل باستانی و معروف به پیچ رود خانه سیوند . البته بایستی نسبت به پاکیزکی محله های قوام اباد به مردم در مورد جمع اوری ضایعات و بقایای یلاستیک … یاد اوری و کمک کرد . چونکه یک وقتی بنده با یک تور خارجی که در سر راه پاسارگاد سری هم به کاروانسرا زدیم .هم درها بسته و آشغال در اطراف ان زیاد یافت میشد. ممنون
با سلام دو باره : بسیار خرسندیم که قدم های مثبتی در مورد زادگاه بسیاری از ما با استواری در حال برداشتن هستید . اما بایستی از تجارب عالمان به منطقه بهره ببرید. تا سایت محکم و مستند ببار آید. به امید موفقییت روز افزون. در ضمن یکی از دیدنی های قوام آباد کمین غار زیبای ۴۰ پله است که در مقاله چهار شنبه ۹-۹-۱۳۹۰ ص ۳۶ به تفصیل نگارش و چاپ نموده ام .فاصاه تا مرکزو مشخصات ورودی و پوشش گیاهی دامنه و نوع کاوش غیر قانونی و نا بخردانه وغیره… با تشکر وافر
با سلام و احترام ” با چاپ مقاله ای در روزنامه خبر جنوب (سال ۹۰ سه شنبه ۲۵ بهمن صفحه ۳۱ )تحت عنوان تنگ دره گردو یادگار ایل راه عشایر اقدام نموده. گذر ایل باصری از تنگ ( تنگه ) دره گردو و هیجانات و هیاهو و خاطرات تلخ و شیرین و رویداد های بوقوع پیوسته ایل بهنگامه ورود وخروج بهاره و پاببزه بخاطر مجاورت تنکه با کاروانسرا بخش مهم و بزرگ و بدنه ایل باصری بطورنیمه موقت آنجا با ساکنین اصلی و دایمی اقامت و به رتق و فتق امور ملکی و ایلی خود می پرداختند .وبخش قابل ملاحظه ای از تجارت و خرید و فروش املاک ایل وعقد قراردادهای عام المنفعه از جمله تقسیم آب و زمین وحفاظت و امنیت در گذشته های نا امن غارتگری در این کاروانسرا سر و صورت میگرفت.بنا بر این کاروانسرای قوام آباد نقش مهمی در زندگی اهالی و ایل داشت .بهتر اینکه یادی از شادروان ریس فتحعلی سعادت پدر مرحوم عیسی که عمری متجاوز از یکصد سال با ارشاد مردم در یکسده اخیر طولانی ترین عمر را در کاروانسرا در حال حاضر بخود اخنصاص داده است. از خاطرات وی اینکه از کمی مانده به غروب آفتاب درب عظیم دو لنگه چوبی کاروانسرا بسته می ماند تا طلوع وسپیده صبح دگر روز شروع کاری ساکنین.ادامه دارد