موزه فرش آستان قدس رضوی به‌عنوان بزرگ‌ترین موزه تخصصی فرش خاورمیانه است که نزدیک به ۹۰ درصد فرش‌های این موزه توسط بانیان خیر و عاشقان حضرت رضا (ع) در زمان‌های مختلف به این مجموعه اهدا و وقف و بقیه آن نیز به سفارش این مجموعه برای استفاده در این بارگاه ملکوتی و بیوتات خریداری‌شده است. موزه فرش آستان قدس رضوی با زیربنایی به مساحت ۶ هزار و ۶۴۷ مترمربع و مساحت ۲ هزار و ۳۴۰ مترمربع، شامل سه‌طبقه نمایشی و یک طبقه فضای کارگاهی است. فضای نمایشی موزه فرش آستان قدس رضوی ، بر اساس طرح طبقه‌بندی موضوعی مناطق بافت و با توجه به قدمت آثار، در سه‌طبقه و نمایش ۱۰۲ تخته فرش تفکیک‌شده است.از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹ ش. برای ارائه مجموعه ارزشمند فرش‌های آستان قدس ساختمان جدیدی در سه طبقه ساخته شد. این موزه درآبان ماه سال ۱۳۹۰ ش. هم‌زمان با عید سعید غدیرخم افتتاح شد.
آثار به نمایش درآمده در این موزه در هر طبقه به این ترتیب تقسیم‌بندی شده‌است:
قالی‌های بافت مناطق مرکز و شرق کشور و همچنین قالی‌های پرده‌ای در طبقه هم‌کف.
قالی‌های بافت مناطق غرب و شمال غرب کشور و همچنین قالیچه‌های بافت ایلات و عشایر کشور در طبقه اول به نمایش درآمده‌است.
قالی‌های دوره صفوی و قالی‌های بزرگ مشهد در طبقهٔ منهای یک درمعرض نمایش قرار دارد.
از جمله آثار نفیس به نمایش درآمده در این موزه مجموعه‌ای از قالی‌های (کرک و ابریشم) و نفیس دوره صفوی هستند که به قالی‌های ایران و هند معروف هستند. همچنین قالی‌های پرده‌ای که خاص حرم مطهر بافته شده‌اند. این قالی‌ها برخی وقف و نذر شده و کتیبه دار می‌باشند (مانند قالی‌های پرده‌ای محرابی درختی، که به تاریخ ۱۳۲۰–۱۳۲۲ ق. به سفارش عبدالله تبریزی توسط استاد محمد کرمانی بافته شده‌اند)، و برخی به سفارش آستان قدس رضوی بافته شده‌اند (مانند قالی‌های پرده‌ای ارجمند کرمانی)، و بر درهای ورودی به فضای زیارتی نصب می‌شدند. قالی‌های استاد عبدالمحمد، عبدالحمید و علی‌خان عمواوغلی و محتشم از آثار شاخص و مورد توجه کارشناسان فرش، و مجموعه قالی‌های تصویری اهدایی برادران صفدرزاده حقیقی از آثار دیدنی این موزه محسوب می‌شوند. از آثار دیگر ارزشمند آستان قدس رضوی مجموعه نفیس منسوجات آن بخصوص صندوق پوش‌ها و ضریح پوش‌های تاریخی و هنری حرم مطهر است، که قدیمی‌ترین اثر کتیبه دار آن مربوط به تاریخ ۹۵۲ هجری است. در حال حاضر قطعاتی از این مجموعه به مرور در موزه حرم رضوی و موزه فرش به نمایش درمی آید.
بیشترین فرش‌های نمایشی موزه آستان از استان اصفهان با طرح لچک ترنج و افشان است.هر فرشی جز فرش‌های مشهور که بازدیدکنندگان پیگیر دیدن آن هستند یک دوره استراحت و نگهداری در مخزن دارد. موزه مجهز به سیستم اعلان و اطفای حریق، دما و رطوبت است که به‌صورت دیجیتال اندازه‌گیری می‌شود.
روش نمایش فرش‌ها در موزه بهترین روش نمایشی در دنیا به دو صورت افقی با شیب بسیار ملایم که فرش به‌هیچ‌وجه آسیب نمی‌بیند و روش عمودی با استفاده از نوارچسب وُلکرو (نوارچسب‌ها وزن فرش را به‌صورت متعادل در همه سطوح آن تقسیم می‌کنند) که بر اساس ابعاد و وزن خود فرش نگهداری می‌شود و به نمایش گذاشته‌شده است.
موزه تخصصی فرش آستان قدس رضوی، هرروز از ساعت ۸ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۸ تا ۱۱:۳۰ روزهای پنج‌شنبه و جمعه و ایام تعطیل رسمی در صحن کوثر حرم مطهر رضوی، در مجاورت موزه مرکزی آستان قدس رضوی، پذیرای دوستداران فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی است.
منابع:پایگاه خبری عصر فرش-ویکیپدیا
مطالب مرتبط :