مناره گلپایگان ( فانوس صحرایی جهان ) می باشد که راهنمای کاروان‌های جاده ابریشم بوده است . این مناره ۱۸ متری شهر گلپایگان که به آن «میل گلپایگان» هم گفته می‌شود، در زمره بلندترین مناره‌های قرن پنجم هجری قمری است. مناره گلپایگان در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۱۵، با شماره ۲۵۰ جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا در سال ۱۳۱۷ -۱۸ مرمت شده است.
معماری بنا
منار گلپایگان دارای دو در است و در درون آن پلکانی تعبیه شده‌است. قسمت‌های پایین و بالای مناره مرمت گردیده و دارای کتیبه آجری است که این کتیبه به خط کوفی نوشته شده و فاقد تاریخ می‌باشد و متن کتیبه آن از آیات کلام الله مجید است. این مناره با قدمتی حدود ۹۰۰ سال در برابر عوامل طبیعی (زلزله، باد، باران، سرما و گرما) سرفراز برجای مانده‌است و از جمله بلندترین مناره‌های ایران می‌باشد. دو راه پله دارد که بصورت دورانی با ۶۴ پله به بالای مناره می‌توان صعود کرد. این مناره از زمان سلجوقیان می‌باشد که ساختمان آن را احتمالا با ساختمان مسجد جامع و بازار چهارسوق همزمان می‌دانند. گفته می‌شود این مناره برای راهنمایی کاروانیان بوده و بالای آن چراغ نصب می‌کرده‌اند و در جنوبی چهارسوق از جلوی مناره شروع می‌شده‌است.
با توجه به اینکه این مناره در مسیر جاده ابریشم قرار داشته این نور به کاروانیان کمک بسیار می کرده است.
تا حدود چهل سال قبل، اطراف آن خرابه بود که مردم گاهی از آنجا خاک می بردند و قطعات ظروف سفالین شکسته نیز دیده می شد که آن محل را چاله های پامناره می گفتند. در محل منار گلپایگان جای خندقی هم بود که یک قسمت آنرا برای زمین ورزش صاف کرده بودند. ولی اکنون فقط چند متری اطراف مناره را حصار نموده اند. فعلاً خیابان، گودتر از سطح پای مناره و بازار چهارسوق است. این مناره در کنار پارک زیبای فانوس با وجود تعدادی سنگ نگاره و سنگ نبشته های تاریخی هر سال تعداد زیادی از مسافران و گردشگران را به خود جذب می کند. در ایام نوروز از ساعت هشت صبح تا هفت بعد ازظهر پذیرای میهمانان نوروزی است.
تاریخچه بنا
مناره از ریشه کلمه نار می آید و به معنای محل مشخصی است که روی آن چراغ یا آتشی برای راهنمایی کاروان ها در شب روشن می کردند. سلجوقیان و صفویان به این سازه معماری علاقه بسیار داشتند برای همین در اغلب شهرهای به جا مانده از این سلسله ها مناره های متعدد دیده می شود. در حال حاضر اصفهان با ۱۷ مناره ثبت شده، بالاترین تعداد مناره سرپا را در کشور دارد که یکی از این مناره ها، مناره گلپایگان است.
شیر مناره
دو شیر قبلاً در محل پاشیرا نزدیک مقبره بابا عبدالله در کنار جاده قافله و ابتدای کوچه حکومتی بودند. میدان پاشیرا نسبتاً وسیع و دکه بازی و ورزش بچه های محل بود که بر این شیرها که وسیله سرگرمی بچه ها بود سوار می شدند و بازی می کردند. بعد از خیابان کشی چون خیابان چند متری از جاده قافله فاصله پیدا کرد. زمین های اطراف پاشیرا را با قسمتی از جاده قدیم به مالکین آن حدود دادند و میدان پاشیرا را نیز گود برداری نمودند. تا رختشوی خانه بسازند شیرهای سنگی را با تخته و گرده چوب و غلتک که بوسیله دو گاو نر کشیده می شد. تک تک به پای مناره منتقل کردند.
از دو شیر سنگی امروز، یکی تنها مانده و در زیر سایه مناره سلجوقی در فراق دوست بسر می برَد. یکی از شیرها را چند سال قبل دزدیدند و الان تنها یک شیر در پای منار است. این سوال باقیست که چه طور شیر سنگی که با غلتک و گاو نر آورده شده بود. در روز روشن با جرثقیل و در نزدیکی کلانتری شهر به سرقت رفته است.
نحوه دسترسی
آدرس :خیابان امام خمینی، سه راه آیت طالقانی، روبروی پارک فانوس
دیدگاه ها :
*اگر نظری دارید یا این مطلب نیاز به اصلاح دارد و یا عکس یا ویدئوی مرتبط با آن دارید لطفا اینجا برای ما ارسال کنید.