غذاهای گیاهی ایرانی ، مناسب برای گردشگران گیاهخوار

سالهای زیادی است که با واژه گیاهخواری و انواع آن همچون وگان ها آشنا شده ایم . همانطور که می دانید گیاهخواری فقط یک رژیم غذایی نیست ، بلکه نوعی سبک زندگی‌ است.این گونه افراد در سفر محدودیت های غذایی دارند اما در غذاهای ایرانی به دلیل تنوع بسیار زیاد بخصوص در شمال کشور این محدودیت وجود ندارد و اگر با غذاهای گیاهی ایران آشنا باشند به راحتی می توانند در سفر سفارش دهند و از سفر خود لذت ببرند . در این مطلب می خواهیم با غذاهای گیاهی ایرانی ، مناسب برای گردشگران گیاهخوار آشنا شویم . گیاهخواران با مطالعه این مطلب می توانند غذای باب طبعشان را پیدا کنند .

گیاهخواری شاخه‌های مختلفی دارد، از وگنیسم‌ها گرفته که هیچ‌گونه مواد گوشتی و فراورده‌هایی مانند لبنیات و تخم‌مرغ و عسل و… را مصرف نمی‌کنند، تا گیاهخوارانی که مصرف لبنیات و تخم‌مرغ و… را مجاز می‌دانند. به طبع انتخاب هر یک از این شیوه‌ها انتخابی است که افراد براساس باورهایشان انجام می‌دهند و مثل همه سبک‌ زندگی‌های دیگر موافقان و مخالفان خودش را دارد.

آش پهتی بوشهری

آش پهتی که برخی به آن خورش پهتی هم می‌گویند از غذاهای محلی استان خوزستان است. پهتی گویا تلفظی از واژه پخته به معنای آش است و یکی از غذاهای گرمی است که مردم خوزستان در فصل سرما درست می‌کنند. پهتی را در خوزستان حمیص هم می‌نامند. مواد اصلی تشکیل‌دهنده پهتی چغندر، اسفناج یا برگ چغندر، سیر، لوبیا چشم‌بلبلی، ماش، سرکه و نمک و فلفل است و از شیره تمر هندی به‌عنوان چاشنی محلی غذا استفاده می‌شود.

والک پلو، غذای محلی تهران و کرمانشاه

والک سبزی‌ای خودرو و کوهی است که در فصل بهار در دامنه کوه‌ها می‌روید. والک پلو را با والک کوهی تازه یا خشک درست می‌کنند. مشخص است که والک تازه عطر و طعمی به مراتب بهتر دارد. بعضی‌ها از پیاز والک ترشی درست می‌کنند و بعضی‌ها پیازش را در برنج می‌ریزند. والک پلو را با برنج و والک می‌پزند و در صورت تمایل در آن از چاشنی‌هایی مثل زعفران و سماق استفاده می‌کنند. البته والک‌پلو را با مرغ هم سرو می‌کنند که اگر گیاهخوار باشید، می‌توانید این غذا را بدون مرغ بخورید.در واقع این گیاه در دامنه البرز و شمیرانات می‌روید و بوته‌ای خودرو است که بیشتر در در اواسط بهار برای مصرف خوراکی رشد می‌کند. البته والک را در استان کرمانشاه هم می‌خورند.

رایج‌ترین غذایی که با والک می‌پزند، والک پلو، آش والک و کوکو والک است. والک طعم و عطر تندی دارد بنابراین نباید در ریختن والک در پلو افراط کرد.اصل این غذای گیاهی با برنج و سیر و والک تهیه می‌شود. آش والک هم با لوبیا، نخود، عدس تهیه می‌شود. کوکوی والک هم درست مثل کوکوسبزی تهیه می‌شود.

کوکو تره تبریزی

کوکوی تره از نظر ظاهر به کوکوسبزی شباهت زیادی دارد، با این تفاوت که به جای سبزی‌های مختلف در آن فقط از تره و سیر و پیاز استفاده می‌شود. تبریزی‌ها مغز گردو و کمی زرشک هم به این کوکو اضافه می‌کنند تا خوش‌طعم‌تر شود. دارچین و زردچوبه هم به عنوان چاشنی به این غذا اضافه می‌شود. در بعضی از رستوران‌های تبریز، به‌خصوص رستوران‌های سنتی این شهر، می‌توانید کوکو سبزی را به عنوان پیش‌غذا سفارش بدهید.

اشکنه ماش، غذای گیاهی از خراسان

خراسانی‌ها در غذاهای زیادی از ماش استفاده می‌کنند. اشکنه ماش هم با پیاز ساطوری‌شده، سیب‌زمینی خردشده و قره‌قروت درست می‌شود و در صورت تمایل می‌توانید در مرحله آخر مثل اشکنه‌های دیگر یک تخم مرغ در دیگ اشکنه‌تان بشکنید. با کم‌وزیاد‌کردن مقدار قره‌قروت هم میزان ترشی‌اش را با سلیقه‌تان تطبیق بدهید.

بورانی باقالا، غذای محلی شوشتر

بورانی غذایی ساده و خوشمزه‌ است که ماست مهم‌ترین ماده تشکیل دهنده‌اش است و با استفاده از سبزی‌های مختلف می‌توانید بورانی‌های متنوعی درست کنید. بورانی باقالا هم از غذاهای محلی شوشتر است که شوشتری‌ها به آن بورنی باقلا می‌گویند. بورانی باقالا با باقالای تازه، ماست چکیده، پیازداغ و سیرداغ، گردلیمو و نمک و فلفل درست می‌شود و ترکیب خوشمزه‌ای را می‌سازد.

سیروابیج گیلان

غذاهای استان گیلان به دلیل اقلیم و آب و هوایی که دارد، بیشتر از گیاهان تهیه می‌شود بنابراین محبوب گیاه‌خواران است. یکی دیگر از این غذاهای گیلانی، سیرابیج یا همان سیروابیج است که به سادگی می‌توان آن را تهیه کرد. این غذا در گروه نرگسی‌ها قرار دارد. مواد اولیه آن سیر به همراه ساقه‌های سبزرنگ آن، تخم مرغ و روغن است. سیرابیج در واقع نوعی خورشت گیلانی است و آن را همراه کته سرو می‌کنند اما خوردن آن با نان هم بسیار لذیذ است.

اسم‌های دیگر این غذا سیربیج، سیرابیج، سیرواویج، سیر وَویج، سیر برشته، املت برگ سیر است. در واقع این غذا یکی از فست فودهای گیاهی به شمار می‌آید چون خیلی سریع درست می‌شود. کلمه ابیج مترادف سرخ کردن در ماهیتابه است و بیج یا ویج هم سرخ شده معنی می‌دهد.

باقالی قاتق رشتی

باقالی قاتق هم یکی از همین غذاهای گیاهی است که با لوبیای کشاورزی لپه شده مخصوص که در شهرهای شمالی به خصوص گیلان کشت می‌شود، به همراه سیر تازه، شوید و روغن کنجد تهیه شده و روی برنج مانند خورشت ریخته می‌شود. اصلاً کسی نیست که تا اسم باقالی قاتق نیاد، یاد گیلان و هوای بارونی نیفتد. این استان با نام باقالی قاتق گره خورده است.

پاکورا بوشهری

بوشهری‌ها هم یک میان‌وعده و پیش‌غذای بسیار تند و خوشمزه به نام پاکوره یا پاکورا دارند که این روزها از آن به عنوان وعده غذایی هم استفاده می‌شود و آن را در مهمانی‌های خانوادگی در کنار سس ماست و نعناع یا سس ترش و شیرین میل سرو می‌کنند. این غذا از آرد نخود خام، تره، پودر چیلی، ادویه، جوش شیرینی و آب تهیه می‌شود و ریشه هندی دارد. اصلاً تندی این غذا یادآوری می‌کند که این غذا ریشه در جنوب کشور داشته یا از کشور هند الهام گرفته شده است.

فلافل نخودی

غذای جنوبی دیگری نیز هست اگرچه ریشه لبنانی دارد اما خیلی از گردشگران وقتی به اهواز می‌روند، از خوردن آن نمی‌گذرند. به خصوص اگر به خیابان لشگرآباد بروند، حتماً فلافل را امتحان می‌کنند. این غذا در میان اهالی جنوب کشور بسیار محبوب است.
برخی از افراد به نخود خیس شده‌ای که برای فلافل تهیه می‌شود، گشنیز یا سبزی‌های معطر می‌زنند و خیلی‌ها هم ساده دوست دارند؛ به خصوص اگر با سس تند سرو شود و کنارش سبزی خوردن بگذارند و آن را لای نان ساندویچی بپیچند. فلافل بندری و اهوازی یک پای ثابت غذاهای جنوب کشور است اما در خوزستان بیشتر مصرف می‌شود تا شهرهای جنوبی استان‌های دیگر.

املت سوزی

در استان سیستان و بلوچستان به خصوص در بخش سیستان غذایی به نام املت سوزی دارند. این غذای بین المللی که در هر جایی به سبک ویژه‌ای تهیه می‌شود، اینجا هم طرفداران خودش را دارد و برای گیاهخواران بسیار محبوب است. چون بیشتر غذاهای این استان با ترکیبی از گوشت قرمز و مرغ و ماهی است اما املت سوزی این طور نیست البته غیر از منطقه سیستان، در چابهار هم بسیار زیاد طبخ می‌شود. در این غذا، گیاهی به نام سوزی می‌ریزند و مواد تشکیل دهنده آن هم سیب‌زمینی، تخم مرغ، پیاز، سیر، فلفل، نمک و روغن هست. به جای گیاهِ سوزی، می‌توان از اسفناج هم استفاده کرد ولی به خوش طعمی سوزی نخواهد بود.

بت ماش

از غذاهای گیاهی دیگر استان سیستان و بلوچستان غذایی به نام بت ماش است. مردم ساکن در مناطق جنوبی بلوچستان، بت ماش را با ترشی انبه و یا لیمو، سرو می‌کنند. بت، غذایی دیگر با برنج و ماش و حبوبات و ادویه است که بلوچ‌ها، در وعده‌های غذایی خود، آن را سرو می‌کنند. بت ماش، غذایی مناسب ماه رمضان، زمستان و هنگام بارش باران است که آن را از برنج، روغن، ماش، افزودنی‌های معطر و غیره تهیه می‌کنند. بت ماش، غذایی رقیق است که در هنگام بارش باران آن را داغ داغ می‌خورند. اگر به این سبک غذاهای جنوبی‌هندی علاقمندید، سری به مطلب «معدن غذاهای هندی و پاکستانی در ایران» بزنید.

دلمه برگ

دلمه برگ محبوب‌ترین غذای ایران است. محتویات این غذا، کاملاً در برگ مو پیچیده می‌شود. البته دلمه‌های دیگر هم هستند که پایه اصلی آنها برگ درخت مو نیست، بلکه مواد تشکیل دهنده آن را که معمولاً از برنج و لپه است، داخل سیب زمینی و گوجه، برگ کاهو، کلم یا فلفل دلمه‌ای می‌گذارند و اجازه می‌دهند با آب کمی بپزد. کسانی هم که گوشت دوست داشته باشند به مواد داخل آن گوشت چرخ کرده اضافه می‌کنند. داخل این مواد، هر کسی بسته به سلیقه خود، یک نوع سبزی اضافه می‌کند گاهی درون آن شوید می‌ریزند و گاهی جعفری، برخی هم مانند آبادانی‌ها تمرهندی و کشمش می‌ریزند. دلمه کلمه‌ای ترکی به معنی «پُرشده» است و کشور آذربایجان سال ۲۰۱۷ آن رادر فهرست جهانی یونسکو قرار داد. دلمه نه فقط در کشورهای حوزه قفقاز و خاورمیانه، بلکه در کشورهای اروپایی هم محبوب است، به خصوص دلمه برگ مو.

کنگر سوخاری

در استان کردستان یکی از دلچسب‌ترین غذاهای محلی شهر سنندج، قایرمه یا همان کنگر سوخاری است. این غذا به همراه نان سرو شده و با استفاده از کنگر یا کرفس، آرد، زیره، تخم مرغ، آب یا شیر، کره، زعفران و روغن تهیه می‌شود. این غذا به پیش غذاهای فرنگی کم‎‌شباهت نیست. البته در ایران این غذا را با کته یا نان سرو می‌کنند تا به شکل یک وعده غذایی کامل در بیاید و بتواند افراد را سیر کند. قایرمه را با پلو و ماست چکیده هم می‌خورند. اگر خواستید آن را درست کنید، تیغ‌های کنگر را بگیرید.

البته شکل‌های دیگری از غذا با کنگر در مناطق کردستان و کرمانشاه تهیه می‌شود؛ مثلا خورشت کنگر یا بورانی کنگر که هر دو را به صورت گیاهی می‌توان درست کرد. این غذاها معمولا در فصل بهار تهیه می‌شوند.

یتیمک

یتیمک، یک نوع غذای محلی استان بوشهر می باشد. برای طبخ این نوع غذا از گوشت استفاده نمی شود و یک نوع غذای گیاهی می باشد. به همین دلیل جزو دسته غذاهای سالم و رژیمی برای تمام افراد جهان قلمداد می گردد.یتیمک به دلیل داشتن لوبیا، دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است. لوبیا چشم بلبلی مختص مناطق گرمسیر بوده و به دلیل داشتن انواع مواد معدنی چون ویتامین های گروه ب، پروتئین، کلسیم، پتاسیم، آهن، فسفر و… موجب خواص فراوانی برای سلامتی بدن شده است.

از این رو این نوع حبوبات باعث ترمیم پوست، کاهش اشتها و تناسب اندام، درمان کم خونی، تقویت بینایی، پوکی استخوان، سلامت قلب و… می شود. استفاده از بادمجان نیز در ترکیب این غذا، طعم یتیمک را لذیذ و کامل می کند. بادمجان نیز همانند لوبیا چشم بلبلی دارای انواع مواد مغذی می باشد که مزایای بسیاری دارد.

کوکوی لوبیا سبز

کوکو لوبیا سبز، یکی از خوشمزه ترین و پرطرفدارترین غذاهای محبوب ایرانی می باشد. این غذای خوشمزه گیاهی فواید و خواص بسیاری داشته و می توانید یک شام سبک و مفید انتخاب کنید .لوبیا سبز یک منبع عالی از انواع ویتامین ‌ها و فیبر می باشد که می تواند از بروز بسیاری از بیماری ‌ها جلوگیری نماید. لوبیا سبز حاوی ویتامین ‌های A ،K ،E ،B6، پروتئین، کلسیم، فسفر، نیاسین، آهن، پتاسیم و… می باشد. این مواد معدنی مفید باعث حفظ سلامت استخوان ها، سلامت قلب، کنترل فشار خون، حفظ سلامت پوست و مو، کنترل وزن و… خواهد شد.

کوکوی اسفناج

کوکو اسفناج، یکی از انواع غذاهای خوشمزه و بسیار مغذی ایرانی می باشد. دلیل مغذی و سالم بودن این کوکوی خوشمزه و محبوب، به خاطر وجود اسفناج و خواص زیاد این سبزی می باشد. اسفناج حاوی مواد معدنی چون ویتامین A، کلسیم، آهن، پتاسیم، فسفر، پروتئین و… می باشد. از این رو این مواد معدنی و ویتامین های موجود در اسفناج باعث حفظ سلامتی قلب، درمان بی خوابی، خواص ضد سرطان و ضد التهاب، رفع کم خونی، حفظ سلامت پوست و مو، تقویت بینایی و… خواهد شد.

آش ها

درست کردن آش ها یکی از علایق گیاهخواران است. آش ها پر از حبوبات و انواع سبزیجات هستند.

آش رشته: نخود، لوبیا، عدس، رشته آش، جعفری، گشنیز، چغندر و تره مواد تشکیل دهنده آش رشته هستند. درست کردن آش رشته راحت است و به عنوان یک غذای کامل می تواند انرژی روزانه شما را تامین کند.

سوپ ها

دیدتان را وسیع تر کنید. به سوپ ها می توان به چشم یک وعده غذایی کامل هم نگاه کرد.

سوپ جو: سوپ جو برخلاف غذاهای دیگر لیست ما زمان بیشتری برای طبخ نیاز دارد ولی سبک است و باعث می شود شما مدت زمان بیشتری سیر بمانید. برای این که سوپ جو سریع تر آماده شود، می توانید از جوهای پرک شده استفاده کنید که زودتر می پزند. اگر می توانید از لبنیات هم استفاده کنید. استفاده از شیر و خامه باعث خوشمزه شدن سوپ تان می شود.

سوپ سبزیجات: برای سوپ سبزیجات لازم نیست کار خاصی انجام دهید. تمام سبزیجات مثل لوبیا سبز، گوجه فرنگی، کلم بروکلی و جعفری و قارچ را در قابلمه می ریزید، قابلمه را پر از آب می کنید و می روید پی کار خودتان. بعد از یکی دو ساعت سوپ سبزیجات تان آماده است.

کوکوها

جزء جدایی ناپذیر کوکوها تخم مرغ است. اگر در مدل گیاهخواری که انتخاب کرده اید، نمی توانید از تخم مرغ استفاده کنید، نگران نباشید. می توانید از قالب هایی که در پخت و پز استفاده می شود با آبپز کردن کوکو با آردهای سفید و سوخاری برای ساختن کوکو استفاده کنید.

کوکوی سبزیجات: انواع سبزیجات مثل کدو تنبل، لوبیا سبز و کدو می توانند جزء مواد اصلی کوکوی شما باشند. حتی می توانید چندتا از سبزیجات مثل کدوو و بادمجان را با هم مخلوط و خرد کنید و یک کوکوی سبزیجات درست کنید. به جز انواع سبزیجات و تخم مرغ که جزء اصلی کوکو هستند، می توانید از سویای پخته شده و خوب چرخ شده، فلفل دلمه ای و انواع پنیرها برای درست کردن یک کوکوی سبزیجات استفاده کنید.

فقط مراقب باشید که زیاد از روغن استفاده نکنید که باعث می شود غذای تان سنگین شود. برای این که غذای تان چرب نشود و در عین حال خوشمزه هم باشد، می توانید از فر اجاق گازتان استفاده کنید یا کوکوی تان را در تابه های رژیمی بپزید.
کوکوی حبوبات: عدس و لوبیا چشم بلبلی می توانند مواد تشکیل دهنده کوکو باشند. کوکوهای حیوانات معمولا نیازی به تخم مرغ ندارند ولی برای این که کوکو وا نرود، می توانید از پنیر برای چسباندن کوکو استفاده کنید.

پوره ها

پوره ها در دسته غذاهای کمکی قرار می گیرند. پوره ها سبک هستند و می توانند پیش غذاهای مناسبی باشند.

پوره سبزیجات: پوره کدوتنبل با هل تازه، پوره اسفناج و پوره سیب زمینی می توانند گزینه های مناسبی برای پوره های سبزیجات باشند. برای این که یک پوره سبزیجات خوب داشته باشید، باید سبزیجات را با آب بپزید و بعد که خوب پخته شد، آب آن را بگیرید و خوب خرد یا له کنید. بعد دوباره با نمک و فلفل، روغن زیتون یا روغن کنجد و کره آنها را بپزید. برای این که بدانید پوره تان آماده است، ببینید پوره تا چه حد نرم و بدون آب است. برای تشخیص این کار هم می توانید قاشق را روی آن بگذارید تا ببینید که رد قاشق بر روی آن می ماند یا نه.
پوره حریره بادام: آرد برنج، شیر، عسل یا شکر و پودر بادام مواد تشکیل دهنده این پوره هستند. شما قبل از این که دندان دار شوید و قدرت گوشت خوردن پیدا کنید، لذت چشیدن طعم ها را با این پوره شروع کرده اید.