سیری در اردبیل ، خنک ترین شهر ایران

همراه با سیری در اردبیل باشید تا با شهر اردبیل که دارالامان ایران لقب گرفته بیشتر آشنا شوید. اردبیل یکی از شهر های بزرگ ایران و مرکز استان اردبیل می باشد. این شهر باستانی قدمتی بالغ بر سه هزار سال دارد و با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، قرار گرفتن در حاشیه جاده ابریشم در گذشته تاریخ پر اهمیتی را به خود دیده است. این شهر در طول تاریخ گذرگاه کاروان‌های تجاری و نظامی متعددی بوده و همین امر سبب احداث آثار و بناهای تاریخی بسیاری همچون کاروان‌سراها در این شهر شده است.

معرفی شهر اردبیل

شهرت و اهمیّت اردبیل تنها از آن جهت نیست که چند تن از پادشاهان ایران آن شهر را قرارگاه خود ساختند، بلکه از آن لحاظ است که سر حلقه فرقه صفویه، شیخ صفی‌الدین اردبیلی، از این‌جا برخاست و در همین‌جا به خاک سپرده شد.با ظهور شیخ صفی‌الدّین و خاندان صفوی، اردبیل اعتبار ویژه‌ای یافت، به‌طوری‌که این شهر در زمان تیمور، دارالارشاد و در زمان سلاطین صفوی با عنوان دارالامان از جایگاه خاصّ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار گردید.
حکومت صفوی بسیاری از هرج و مرج‌ها را که در ایران وجود داشت، برانداخت و یک حکومت دینی و مذهبی را پایه‌گذاری کرد که به گفته بسیاری از کارشناسان تاریخ، تشکیل دولت یکی از وقایع تاریخ ایران به‌شمار می‌آید.
واژهٔ اردبیل یک واژه ایرانی است که ریشه در اوستایی دارد که از واژه «آرتا» (به‌معنی مقدس که در فارسی میانه تبدیل به «ارد» شده‌است و در کلماتی نظیر اردشیر، اردوان، اردستان، اردکان آمده‌است) و «ویل» به معنی شهر تشکیل شده‌است. وسعت این شهرستان ۳۸۱۰ کیلومتر مربّع است و چهرهٔ عمومی شهرستان اردبیل متأثّر از ارتفاعات کوهستان‌های ساوالان (سبلان)، باغرو (تالش) و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده‌اند. اردبیل از مناطق با اهمیّت ایران به‌شمار می‌آید و دارای آثار و ابنیّه تاریخی و جاذبه‌های طبیعی بسیار زیادی است.

جاذبه های گردشگری اردبیل

بقعه شیخ صفی الدین اردبیل

در میدان عالی قاپو در قلب اردبیل، یک بنای باشکوه و مشهور هفتصد ساله جا خوش کرده است. یک خانقاه که بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی بوده و گنبدهای کوچک و بزرگش در کنار هم حسابی نظرتان را جلب می کند. جد بزرگ صفویه در همین محل به تدریس عرفان و تصوف می پرداخته و مریدان و شاگردان بسیاری را پرورش داده است. آرامگاه جد بزرگ صفویان در انتهای یک مسیر زیبا که به صورت حجره حجره آراسته شده، نخستین قدم در بازدید از این مجموعه است. یک شاهکار به تمام معنا که اوج معماری تیموری و ایلخانی را به رختان می کشد.
کاشی کاری های خارق العاده در کنار مقرنس های چشم نواز، نوعی حالت روحانی را در داخل بقعه ایجاد کرده اند. کتیبه ها و انواع خطاطی ها که اوج هنر خط صفوی را در این بقعه به تصویر کشیده اند، مثل یک جادو بر در و دیوار نقش بسته اند. منبت کاری های ظریف، تذهیب های چشم نواز و حتی طلاکاری در کنار گچ بری های ظریف و شگفت انگیز خانقاه را استثنایی کرده اند. این خانقاه گنبدی بلند بالایی دارد که گویی به آسمان هفتم پیوسته است؛ نقش و نگار گنبد، از همان بیرون بقعه هم چشم را خیره می کند.
آدرس: اردبیل، خیابان شیخ صفی، میدان عالی قاپو

بازار سرپوشیده اردبیل

یک بازار تاریخی که از چند صد سال پیش تاکنون همیشه پر جنب و جوش بوده است. شاید قرار گرفتن اردبیل در مسیر جاده پررونق ابریشم آن روزها، سبب این همه رونق در بازار اردبیل بوده است. قدیم ترین نوشته ها حکایت از رونق این بازار در سده چهارم هجری دارد. بازار اما به مدد حضور بقعه شیخ صفی الدین مورد توجه شاهان صفوی قرار گرفت و در دوران صفوی نیز بسط و گسترش یافت. تیمچه ها، سراها و راسته هایی متعدد با گنبدها و طاق نماهای ساده آجری و پایه هایی ۱۲ گانه از این بازار یک اثر تاریخی ساخته است.
بازار هنوز چندین راسته فعال دارد و قدم زدن در بین راسته ها و مغازه های آن شکل و شمایل یک بازار اصیل ایرانی را به رختان می کشد. چهارسوق اصلی یا همان بازار قیصریه نیز در این بازار به چشم می خورد.
آدرس: اردبیل، خیابان امام

کلیسای مریم مقدس

در اردبیل آتشکده، کلیسا و مسجد در کنار هم تاریخ پر فراز و نشیب این دیار را بازگو می کنند. کلیسای مریم مقدس در سال ۱۲۵۵ هجری شمسی و با هزینه شخصی از یک خانواده ارمنی ساخته شده است. خانواده های مسیحی که دویست سال پیش از تبریز به سمت اردبیل کوچ کردند این کلیسا را برای انجام اعمال عبادی خود در کنار یک مدرسه بنیان نهادند. در درب ورودی کلیسا به زبان ارمنی از تعلق این خانه به خداوند سخن گفته شده و روی درب با کنده-کاری هایی آراسته شده است. کلیسای تماما آجری در داخل بنا با نقاشی هایی زیبا به خصوص در داخل محراب آراسته شده و در کل نمای ساده ای دارد.
با مهاجرت ارامنه اردبیل دیگر هیچ مراسمی در این کلیسا برگزار نمی شود و سال ها است که به سازمان میراث فرهنگی اردبیل واگذار شده است.
آدرس: اردبیل، میدان اونچی، کوچه ارمنستان گازران

جمعه مسجد اردبیل

در میانه محله پیرشمس الدین و محله عبدلله تپه ای با یک سایه بان از همان دوردست ها توجهتان را جلب می کند که در میان یک گورستان قرار گرفته است. بنای یک مسجد که در ابتدا یک آتشکده بوده اما بعدها مسجد بر روی آن بنا شده، قابل رویت است. آتشکده متعلق به دوران ساسانی و یا شاید هم اشکانی بوده است. مسجد در دوران سلجوقی به دلیل معماری و وسعتش زبانزدمردن بوده و حتی در دوران ایلخانی و صفوی نیز پر رفت و آمد و آباد بوده است.
یک مناره استوانه ای کمی آن سوتر به چشم می خورد که بر روی یک پایه هشت ضلعی قرار گرفته و یادگار دوران سلجوقی است. بر بدنه این استوانه خشتی دو کتیبه قرار داشته که یکی از آن ها حالا به موزه منتقل شده تا از آسیب در امان بماند. از بنای مسجد عظیم آن روزها هم تنها نمایی از گنبد و چند طاق باقی مانده که نمایانگر شکل صحن زیر گنبد است. بنای مسجد آسیب فراوانی دیده و تنها چند کاشی در برخی گوشه ها به چشم می خورد اما داخل گنبد هنوز نیز آثاری از گچ بری ها و کاشی کاری ها به چشم می خورد. البته این بنا اندکی بهینه سازی شده تا بتوانید از زیبایی های اندک باقی مانده این بنای باستانی چند صد ساله بهره ببرید.
آدرس: اردبیل، محله پیر شمس الدین

دریاچه شورابیل

در حاشیه شهر اردبیل یک دریاچه قراردارد که یکی از تفرجگاه های اصلی مردم شهر است و قدمتی به مراتب بیشتر از دریاچه دیگر آذربایجان یا همان دریاچه ارومیه دارد. دریاچه ای که اگر به زبان آذری مسلط باشید شوری آبش از نامش هویدا است؛ اما این شوری آب متعلق به سال ها قبل بوده و حالا با تزریق آب شیرین آنقدرها هم شور نیست و دریاچه تبدیل به پناهگاهی برای پرندگان مهاجر و محلی برای پرورش ماهی های قزل آلا شده است. دور تا دور دریاچه را یک مسیر پیاده روی احاطه کرده است که نمای فوق العاده ای دارد. جالب است بدانید اطراف دریاچه مملو از حضور دانشگاه ها است. دریاچه بی نهایت زیبا بوده و آرامش خاصی را در محاصره کوه ها و شهر به جانتان سرازیر می کند.
در این دریاچه می توانید با قایق های تفریحی به آب زده و یا با زیپ لاین بر فراز آب ها، هیجان را به اوج برسانید. پیاده روی و یا کالسکه سواری دور تا دور دریاچه نیز خالی از لطف نیست و حسابی سرحالتان می آورد. کافی شاپ، رستوران، هتل، شهربازی و غیره از شورابیل یک مجموعه تفریحی کامل و بی نقص ساخته که در تمام طول سال پرطرفدار است. با فرا رسیدن زمستان یک لایه یخ نازک کل سطح دریاچه را فرا می گیرد و زیبایی آن را چندین برابر می کند. اگر شانس بیاورید و در فصل مهاجرت پرندگان عازم شورابیل شوید، تنوع این میهمانان زیبا شما را حیرت زده خواهد کرد.
آدرس: اردبیل، خیابان دانشگاه، جاده اردبیل به خلخال

دریاچه نئور

دریاچه نئور بزرگ‌ترین دریاچه طبیعی اردبیل است که یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین کشور نیز محسوب می‌شود. عمق دریاچه تا ۱۳ متر می‌رسد و وسعت آن بیش از ۲۰۰ هکتار است. این دریاچه به‌عنوان یک منطقه حفاظت‌شده زیست محیطی، تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست است و اهمیت‌های زیستگاهی، اکوتوریستی، زنبورداری، کشاورزی و دامداری دارد.

جنگل فندق لو

اردبیل با طبیعت متنوعش همه را حیرت زده کرده است. برای دیدن یکی از زیباترین جنگل های شمال غرب ایران عازم ده کیلومتری شهر نمین در حوالی گردنه حیران می شویم. جنگل فندق لو در بهار با دشت هایی یکسره آراسته به بابونه آنچنان بهشتی را به تصویر می کشاند که به خواب هم نمی بینید. جنگلی پر از درخت فندق که در کنار درخت های سیب، تمشک، ازگیل و … بهشتی سرسبز را به نمایش گذاشته است. تله کابین، اسکی رو چمن و یا غرق شدن در میانه جنگل فندق لو، انتخاب با شماست. فندق لو با طبیعت زیبا و استثنایی اش شما را غافلگیر می کند. بهتر است بدانید چشمه آب گرم میشه سویی نیز در این جنگل جا خوش کرده است.
آدرس: اردبیل، ده کیلومتری شهر نمین

خانه مناف زاده

عمارت ها همواره یکی از اصلی ترین و زیباترین جاذبه های دیدنی کشورمان محسوب می شوند. خانه مناف زاه که به سبب معماری زیبا و منحصر به فردش زبانزد خاص و عام است، ازجمله عمارت های قدیمی و ارزشمند در اردبیل به شمار آمده و ساخت آن به دوران پهلوی بازمی گردد. این بنا در ۱۲ بهمن ماه سال ۱۳۸۱، با شماره ۷۴۰۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید و بعدها به حوزه‌ هنری اردبیل واگذار شد.

کاروانسرای سنگی صائین

از آنجایی که شهر اردبیل در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته، در گذشته کاروانسراهای زیادی در آن ساخته شده است. یکی از مشهورترین کاروانسراهای قدیمی، کاروانسری سنگی صائین است. نام دیگر این کاروانسرا، کاروانسرا عباسی می‌باشد. این کاروانسرا در ۱۵ کیلومتری جاده سراب قرار دارد و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. قدمت کاروانسرای صائین به دوره صفویه برمیگردد و یکی از جاهای دیدنی بسیار زیبا در اردبیل است.

تپه نادری

این تپه یکی دیگر از جاهای دیدنی اردبیل، تپه نادری است. در زمان افشاریان و به دستور نادرشاه افشار در زمان جنگ ساخته شد. کاربرد این تپه برای این بود که فرماندهان از فراز آن برای سربازان سخنرانی کنند و آنها را برای جنگ آماده سازند. هنوز که هنوزه بقایای این تپه همچنان باقی است.
برای ساخت این تپه از سفال استفاده شده است. این سفال‌ها متعلق به دوره اسلامی می‌باشند و بدون لعاب هستند. رنگ و طراحی خاصی در آنها استفاده نشده است. آدرس تپه نادری واقع در سه کیلومتری جاده اردبیل به تبریز می‌باشد. برای بازدید از این جاذبه بایستی روزی را انتخاب کنید که قصد دیدن از جاهای دیگر را ندارید و یا اینکه در حال حرکت به شهر تبریز هستید.

برای دیدن بقیه جاهای دیدنی اردبیل می توانید اینجا کلیک کنید.

روستاهای اردبیل

روستای باروق

باروق یکی از روستاهای استان اردبیل است. این روستا در فاصله ۱۲ کیلومتری شمال غربی شهر اردبیل قرار دارد.روستای باروق در ارتفاع ۱۴۴۸ متری در دشت اردبیل قرار دارد و دارای زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل است.که باروستا های گرجان وشهریور ودیجویجین همسایه است.حمّام باروق مربوط به سده‌های متأخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است. که در مرکز روستا قرار دارد که مالکیت آن شخص بسیار معزز ومورد احترام اهالی به نام حاج تیمور نادری میباشد.
تپه گوران باروق مربوط به عصر مفرغ- عصر آهن – دوره هخامنشی – پارتی – دوران‌های تاریخی قبل از اسلام است که در خارج روستا قرار گرفته و به علت حفاری‌های غیره مجاز در خطر نابودی قرار دارد.

روستای بقرآباد

بُقرآباد یا در زبان محلی «بولقاوار» روستایی از توابع بخش هیر شهرستان اردبیل در استان اردبیل است.شغل مردم روستا کشاورزی و باغداری می‌باشد، البته به دلیل نبود درآمد کافی و مشکلاتی که در بستر کشاورزی و باغداری وجود دارد اکثر مردم نمی‌توانند از این راه درآمد زندگی خود را به دست آورند بخاطر همین موضوع عدهٔ زیادی از اهالی این روستا با رفت و آمد به شهرهایی همچون اردبیل و تهران در این شهرها مشغول انجام کار و درآمدزایی هستند.
این روستا دارای طبیعت فوق‌العاده زیبا از جمله باغ‌های آلبالو و گیلاس، کوه‌های دیدنی و چندین چشمه همیشه جوشان است.شغل روستا به دو دسته باغداری و کشاورزی تقسیم می‌شود. هرساله حدود ۱۰۰۰تن آلبالو و ۷۰۰تن گیلاس از این منطقه برداشت می‌شود.

روستای بودالالو

بودالالو روستایی است که در استان اردبیل، شهرستان اردبیل، بخش هیر، دهستان فولادلوی جنوبی قرار دارد. این روستا که هم اکنون به دهستان تبدیل شده است به عنوان مرکز فولادلوی جنوبی می باشد و به لحاظ موقعیت جغرافیایی بهتر نسبت به سایر روستاهای همجوار، از زمانهای دور دارای اهمیت بیشتری بوده است. این منطقه شبیه یک دشت کوچکیست که از چهار طرف با کوهها و تپه ها احاطه شده است و یک رودخانه فصلی در آن جریان دارد.

روستای ثمرین

ثمرین شهری از توابع بخش ثمرین شهرستان اردبیل در۱۶کیلومتری شمال غرب استان اردبیل قرار گرفته است.دراسفند ۱۳۸۸ براساس تصویب هیئت وزیران به بخش تبدیل شد؛ و در سال ۱۳۹۶به شهر تبدیل شد. ثمرین دارای شرایط اقلیمی مناسب برای کشاورزی و دامداری می‌باشد. با توجه به این که در ۱۸ کیلومتری کوه سبلان قرار گرفته، دارای چشمه‌های فراوان است. به‌طوری‌که علی‌رغم لوله‌کشی آب همچنان مردم از این چشمه‌ها مراقبت نموده و مورد استفاده قرار می‌دهند.

غذاهای محلی اردبیل

پیچاق قیمه

خورش خوشمزه‌ای است که به‌طور خاص برای مجالس و سفره‌های نذری طبخ می‌شود. این غذا به‌دلیل داشتن پروتئین بسیار بالا، به تقویت عمومی و افزایش انرژی بدن کمک می‌کند و گزینه‌ای عالی برای ورزشکاران و کودکان در حال رشد محسوب می‌شود. پیچاق قیمه اردبیل حاوی ویتامین B۱۲، آهن و اسیدفولیک است و از همین رو باعث افزایش گلبول‌های قرمز خون و رفع کم‌خونی می‌شود؛ در نتیجه برای زنان باردار مفید است.

ترشی قورمه

قورما یا ترشی قورمه، خورش خوشمزه‌ای است که اغلب برای مناسبت‌های خاص مثل نذری و در ماه مبارک رمضان برای سحری پخته می‌شود. این غذا در فصل سرما و همراه با پلو یا کته بسیار لذیذ است و پیازداغ فراوان یکی از دلایل اصلی طعم معرکه آن است. ترشی قورمه را می‌توانید با گوشت قرمز یا گوشت مرغ تهیه کرده و در نهایت با برنج، سبزی‌خردن و ماست میل کنید.

باسترما پلو

این پلو از لحاظ پخت، اندکی شبیه به ته‌چین است که در تهیه آن گوشت را میان برنج قرار می‌دهند تا همراه آن بپزد و می‌توان از گوشت گاو و گوسفند، مرغ و حتی اردک استفاده کرد.

خورش هویج

این خورش یا (یرکوکی خورشی) از خورش‌های اصیل آذری است که در اردبیل نیز تهیه می‌شود و مواد اصلی تشکیل‌دهنده آن شامل هویج و گوشت است. این غذا شیرین نیست و به‌خاطر وجود آلو در آن طعم ملسی دارد. امکان طبخ این خورش با گوشت مرغ یا بوقلمون نیز وجود دارد.

انواع آش

آش‌های اردبیل انواع مختلفی دارند که از غذاهای سنتی اردبیل به شمار می‌آیند و در همه جای ایران مشهور و پرطرف‌دار هستند. وجود مواد اولیه مغذی و تازه مانند حبوبات و سبزی‌ها، سبب می‌شود که مزه این آش‌ها بسیار خوشمزه و لذیذ شده و سرشار از ویتامین و مقوی باشد؛ همچنین تمامی آش‌ها روش پخت آسانی دارند و محتویات مورداستفاده در آن را در اکثر نقاط کشور می‌توان پیدا کرد و در منزل نیز به‌راحتی یکی از آن‌ها را تهیه کرد. آش‌های اردبیل عبارت‌اند از:آش دوغ،آش یارما ،آش میوه، آش شیر، آش گیلدیک، آش اوماج (عوماج آشی)، یاوان آشی.

هتل های اردبیل

هتل یاکاموز اردبیل

این هتل به عنوان اولین هتل ۵ ستاره و لوکس این شهر زیبا، در رونق گردشگری با رعایت تمام استانداردهای بین المللی با ارائه امکانات و خدمات رفاهی مطلوب، نقش مهمی را ایفا کرده‌است. ساختمان هتل یاکاموز دارای ۶۰ واحد اقامتی با ظرفیتی بالغ بر ۱۵۰ نفر بوده و اکثر اتاق‌های هتل یاکاموز با چشم‌انداز رودخانه بالیقلو و فضای سبز اطراف آن، تجربه یک اقامت بی‌نظیر را برای میهمانان فراهم می‌کنند. هتل یاکاموز اردبیل همه ضوابط و استانداردهای هتل‌های پنج ستاره را رعایت کرده و بخش‌های مختلفی مانند کافی‌شاپ، رستوران، تالار یاکاموز، استخر، جکوزی، سونا، اتاق ماساژ، سالن اجتماعات، سالن کنفرانس و… از جمله امکاناتی هستند که در این هتل وجود دارند.
آدرس: اردبیل میدان قدس – خیابان نوعی اقدم

هتل شورابیل

این هتل هتلی دو ستاره است که در منطقه آرام و بی‌هیاهو گردشگری دریاچه شورابیل قرار گرفته است. این هتل ۲۸ اتاق دارد که اتاق‌های وی‌آی‌پی آن بالکنی با چشم‌انداز زیبا و رویایی به دریاچه و طبیعت اطراف آن دارند. اقامت در اتاق‌های یک تخته، دو تخته توئین و دبل، سه تخته، چهار تخته و سوئیت رویال هتل شورابیل اردبیل در سال ۱۴۰۰ حداقل ۲۵۰.۰۰۰ تا ۷۰۰.۰۰۰ تومان هزینه خواهد داشت.
هتل شورابیل یکی از بهترین هتل های اردبیل است که در سال ۱۳۸۰ ساخته شد. تمیزی و امکانات رفاهی اتاق‌ها (یخچال، تلویزیون LCD، مینی بار در اتاق، سیستم تهویه مطبوع و سیستم گرمایش و سرمایش) باعث می‌شود حسی مشابه اینکه در هتلی دو ستاره اقامت دارید، نداشته باشید و رفاهی در حد هتل‌های سه ستاره را تجربه کنید. رستوران هتل شورابیل در طبقه همکف با ظرفیت ۷۰ نفر انواع غذاهای ایرانی و فست‌فود را برای مهمانان سرو می‌کند.
آدرس: اردبیل، خیابان دانشگاه، مجتمع تفریحی و سیاحتی شورابیل

هتل دریا

این هتل ، از هتل‌های ۳ ستاره شهر اردبیل است که دارای ۳ طبقه به همراه ۲۵ واحد اقامتی است. هتل مذکور با بیش از ۲۵ سال سابقه در امر هتلداری در شهر اردبیل فعالیت دارد.هتل شامل اتاق‌های یک، دو و سه تخته و همچنین سوئیت‌های سه و چهار نفره می باشد. هتل دریا اردبیل یک مزیت فوق‌العاده خوب نیز دارد. این هتل مجهز به سالن کنفرانس بوده که این عامل، فرصت، برگزاری همایش‌های مختلف را در هتل دریا اردبیل فراهم می‌آورد. از دیگر خدمات و امکانات ارائه شده توسط این هتل می‌توان به تاکسی سرویس، رستوران (واقع در طبقه اول با ظرفیت ۲۲۰ نفر)، سالن همایش، روم سرویس، پذیرش بیست و چهار ساعته، اتاق چمدان و غیره اشاره نمود.
آدرس: اردبیل، میدان بسیج، خیابان شهید عطائی

هتل سبلان

اگر دنبال یکی از بهترین هتل های اردبیل با قیمت مناسب و در منطقه‌ای با دسترسی عالی می‌گردید، هتل سبلان اردبیل (هتل ساوالان) بهترین گزینه است. این هتل در سال ۷۳ احداث و در سال ۱۳۹۰ بازسازی شد. ۲۸ اتاق هتل در طبقه دوم تا چهارم امکانات مناسبی در حد هتل‌های سه ستاره دارند.
آدرس: اردبیل، چهارراه امام، خیابان شیخ صفی

هتل سارای

یک از هتل‌های نوساز اردبیل به نام هتل سارای در میدان پلیس این شهر قرار دارد. این هتل سه ستاره در سال ۱۳۹۸ شروع به کار کرد. ۳۲ اتاق هتل در هشت طبقه چشم‌انداز زیبایی به دریاچه شورابیل و کوه سبلان و شهر اردبیل دارد. این اتاق‌ها امکاناتی مانند سیستم سرمایشی و گرمایشی، تلویزیون، اینترنت، مینی بار و تلویزیون و تلفن دارند. رستوران هتل در طبقه سوم با ظرفیت ۵۰ نفر انواع غذاهای ایرانی و محلی را برای مهمانان سرو می‌کند.
آدرس: اردبیل، نبش میدان پلیس، رو به روی دریاچه شورابیل

سوغات اردبیل

عسل سبلان

استان اردبیل و منطقه سبلان یکی از قطب‌های مهم تولید عسل در کشور هستند. عسل اردبیل به خاطر دشت‌های گشنیز، گوَن، آویشن و اقاقیا طعم منحصربه‌فردی دارد. شما می‌توانید در اردبیل عسل‌های مختلفی با طعم‌های گشنیز، آویشن، چهل گیاه و گون پیدا کنید و به عنوان سوعات اردبیل با خودتان بیاورید.. هرکدام از این عسل‌ها خواص درمانی نیز دارند.

تخمه آفتابگردان

یکی دیگر از سوغاتی‌های اردبیل تخمه آفتابگردان است. تخمه آفتابگردان سرشار از املاح معدنی نظیر آهن و پتاسیم و ویتامین‌های ‌‌B و E است و به رفع گرفتگی عضلات و درمان ورم مفاصل کمک می‌کند. آفتابگردان در مناطقی چون اردبیل، آ‌ذربایجان غربی و کرمانشاه کشت می‌شود.

سرشیر و کره

حتما می‌دانید که کره و سرشیر اردبیل بسیار معروف هستند و گردشگران آن‌ها را در کنار عسل برای صبحانه میل می‌کنند. سرشیر از چربی طبیعی شیر براثر جوشاندن این ماده به دست می‌آید و یکی از خوشمزه‌ترین محصولات لبنی اردبیل است. سرشیر گاومیش نسبت به سایر سرشیرها در اردبیل از کیفیت و مرغوبیت بالاتری برخوردار بوده و بسیار پرچرب است. کره نیز یکی دیگر از مشتقات لبنی است که در اردبیل طرفداران فراوانی دارد.

باقلوا

اردبیل هم دارای نوعی باقلوا است که به روشی منحصربه‌فرد تهیه می‌شود. باقلوای اردبیل با شیر، گردو، پسته و تخم‌مرغ تهیه شده و شما می‌توانید آن را در تمامی شیرینی فروشی‌های این منطقه پیدا کنید. باقلوای اردبیل شباهت زیادی به باقلوای استانبولی دارد.

حلوا

تمام شهرهای ایران دارای حلوای مخصوص به خود هستند و اردبیل هم در این زمینه پیشتاز است و حتی حلوا یکی از مهم‌ترین سوغات اردبیل شده. تنوع حلواهای اردبیل بسیار زیاد است و شما می‌توانید در این استان حلواهایی چون قره حلوا، حلوای سفید (آغ حلوا) و حلوای زنجبیلی را امتحان کنید.
حلوای سیاه یا قره حلوا قدمتی دیرینه دارد و پخت آن به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد. در تهیه این حلوا از جوانه گندم، کره، گردو و کنجد استفاده می‌کنند. دلیل تیرگی رنگ این حلوا، استفاده از شیره انگور در آن است.
حلوای سفید اردبیل نیز جزو حلواهای قدیمی منطقه است که عمدتا در خلخال رواج دارد. اگر در اعیاد مذهبی مانند عید فطر یا حتی عروسی‌های خانوادگی به اردبیل سفر کنید، حتما با این نوع حلوا روبرو خواهید شد. آرد برنج اصلی‌ترین ماده در پخت حلوای سفید است.
حلوای زنجبیلی نیز از حلواهای معروف در شهرهای استان اردبیل است. همان‌طور که از نام این حلوا پیداست، در تهیه آن از زنجبیل فراوانی استفاده می‌شود. پودر قند، گردو، هل و آرد دیگر مواد اولیه حلوای زنجبیلی هستند. این حلوا بافتی خمیری شکل دارد و بسیار ترد و ظریف است.

شیرینی قرابیه

قرابیه یکی از شیرینی‌های معروف استان اردبیل است که در تهیه آن از سفیده تخم‌مرغ، بادام، شکر و کمی هم پسته به‌عنوان تزئین استفاده می‌شود. وقتی‌که شیرینی قرابیه را امتحان می‌کنید، متوجه بافت ترد آن خواهید شد.

شکلات رسته

اگر شیفته طعم کاکائو هستید، حتما در سفر بعدی خود به اردبیل شکلات رسته را امتحان کنید. این شکلات با شیر، کره، خامه، سرشیر، مغز گردو و کاکائو تهیه می‌شود و شما می‌توانید آن را از بسیاری از قنادی‌ها و فروشگاه‌های اردبیل خریداری کنید.

صنایع دستی اردبیل

قالی بافی

این هنر یکی از صنایع دستی قدیمی اردبیل است که همزمان با دوران صفویه در این منطقه پدید آمد و پس از رکوردی که همزمان با سلسله قاجاریه داشت با جنگ جهانی دوم و الهام گرفتن از طرح ها و سبک های تبریزی و قفقازی جان تازه ای گرفت. سند ومدرکی که نشان دهنده قدمت و گذشته هنر قالی بافی اردبیل است قالی مشهوری است که از مسجدی که شاه اسماعیل و جدش در آنجا دفن شده اند بدست آمد و نشانی بر اصالت این هنر است و طرح های بکار رفته در آن ترنجدان است و جنس آن ابریشم با گره های فارسی می باشد و از نظر طرح آرامش بخش است.
از دیگر طرح های بکار رفته در قالی اردبیل می توان به مشایخی، ترنجدار، ظل السلطان، گلدانی و هراتی اشاره کرد.

ورنی

در مورد ورنی باید بگوییم نوعی زیرانداز است که در اردبیل بافته می شود. به ورنی، گلیم سوزنی هم گفته می شود. این نوع فرش، از ابریشم یا پشم بر روی دارهای عمودی بافته می شود و به آن شبه قالی یا گلیم فرش نما هم می گویند. ورنی بافی یکی از هنرهای دستی عشایر ارسباران و آل سون ها است که آن را در مواردی چون زیرانداز، روانداز، خورجین، رختخواب پیچ استفاده می کنند. در بافت ورنی از طرح هایی همچون حیوانات محلی، وحشی، اشکال هندسی و … استفاده می کنند.

پلاس بافی

یکی از زیرانداز هایی است به نسبت سایرین ارزش مادی کمتری دارد و بعنوان زیرانداز، سجاده، خورجین و … استفاده می شود. از نظر ظاهری به گلیم با بافت درشت شباهت دارد و از لحاظ شیوه ی بافت همانند گلیم می باشد. همچنین از نظر مقایسه با جاجیم از نظر ظاهری می توان گفت شبیه بهم هستند، با این تفاوت که خطوط در جاجیم بصورت عمودی است ولی در پلاس بصورت افقی می باشد. از نظر جنس نخ بکار رفته اغلب از پشم استفاده میشود.

سازهای سنتی اردبیل

یکی از هنرهای اصیل مردم اردبیل نواختن ساز است که اکثر این سازها را بدست خود درست می کنند. این سازها از چوب درختان گردو، توت، شمشاد و … درست می شوند. بهترین این سازها کمانچه، تنبک، سه تار، دوتار، سنتور و … است که گاهی در ساخت این سازها دیگر هنرها همانند خطاطی، خاتم، معرق، نقاشی و … دیده می شود. ساخت ساز سنتی در شهرهایی چون اردبیل، خلخال و مشکین شهر رونق دارد و اگر اهل هنر و موسیقی هستید و به این شهرها سفری داشتنید از سازهای زیبای دست ساز این منطقه فراموش نکنید.

تذهیب

هنر آراستن کتاب و نوشته هاست و از خانواده هنرهای مستظرفه می باشد به این معنی که از نظر هنری اهمیت بیشتری دارند تا از نظر صنعتی. در کتاب های ارزشمند بعد از متن تزئین کتاب هم از موارد مهمی است که باید در نظر داشته باشیم و از این رو هنرمندان اردبیلی به هنر آراستن کتاب با طلاکاری و نگارگری به طراحی نقش های ختایی و اسلیمی پرداختند و جلوه های زیبایی را پدید آوردند. همچنین سایر رنگ های مورد استفاده در این هنر نیلی، لاجوردی و .. اس که رنگ های غالب بیشتر آبی و طلایی است و طرح هایی که بکار برده می شود، اشکال هندسی و یا گل و گیاه می باشد.

مسند بافی

یکی دیگر از زیر اندازهای دستباف مسند است که مانند گلیم با دار بافته می شود. در استان اردبیل مردم بخش تمین به بافت آن مشغول هستند و مرکز بافت مسند می توان دانست. گرایش و علاقه این مردم به مسند بافی به دلیل شرایط موجود است که مشاغلی همچون کشاورزی به دلیل کوهستانی بودن رونقی ندارد و مردم این منطقه به مسندبافی روی آورده اند. مسند از آن دسته صنایع دستی است که در خارج از ایران جایگاه خوبی را کسب کرده و در میان کشورهای اروپایی مانند آلمان طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است.
طرح غالب در این زیراندازها نقشه ی گلدانی، قره باغی، قاپاق، گانگال سه پایه و … است و در بافت آن بیشتر از رنگ های گیاهی استفاده می کنند.

از دیگر صنایع دستی اردبیل می توان به گلیم بافی، جاجیم بافی ، کلاه نمدی، قلاب بافی، جل اسب، خورجین بافی، نمکدان بافی، چنته ، سفالگری، عروسک بافی، رودوزی، نقاشی روی چرم، قلمزنی زیورآلات محلی، مسگری، ملیله سازی، ورشوسازی ، آینه کاری، نگارگری، حجم سازی ، خراطی، معرق ، منبت، حجاری (سنگ تراشی)، جلدسازی، تشعیر اشاره کرد.

رستوران های اردبیل

کبابی حاج مالک

در این رستوران هر چه که بخواهید همان لحظه برایتان از گوشت تازه کشتار روز جدا می‌کنند، به سیخ می‌کشند و با نان داغی که همان لحظه پخته‌اند برایتان سرو می‌کنند. در واقع در کبابی حاج مالک طبق یک سنت قدیمی در اردبیل عمل می‌کنند که ابتدا، شما انگار که به قصابی رفته‌اید، گوشت مورد نظرتان را انتخاب می‌کنید و پولش را می‌پردازید و بعد آن‌ها برایتان همان گوشتی که انتخاب کرده‌اید کباب می‌کنند. کبابی حاج مالک سابقه‌ای ۵۰ ساله دارد و برای اینکه قدمت خود را نشان دهد تغییر ظاهر نداده است و همان سر و شکل کبابی خود در دو طبقه را حفظ کرده است.
شما هم اگر فقط به طعم و کیفیت غذا اهمیت می‌دهید، راسته‌های گوسفندی کبابی حاج مالک را از دست ندهید. این رستوران پارکینگ هم دارد.
آدرس : اردبیل، خیابان ساحلی، روبروی پل سیدآباد

رستوران حاجی قربان

یک رستوران قدیمی و با سابقه دیگر در بین رستوران های اردبیل که البته ظاهر خود را نو و نوار کرده است و از مشتری‌ها دل می‌برد. رستوران قربان یا حاجی قربان سه طبقه است و با میز و صندلی‌های کافی و دکوراسیونی تر و تمیز و زیبا از شما پذیرایی می‌کند. خدمه رستوران با خوش‌رفتاری، کباب‌های درجه یک این رستوران را برای شما سرو می‌کنند. یکی از بهترین رستوران‌ های اردبیل برای نوش جان کردن کباب کاسه‌ای رستوران حاجی قربان است. کاسه کباب، سه سیخ کباب است که در کنار گوجه کبابی و فلفل در کاسه‌ای گل‌سرخی می‌ریزند و رویش را کره محلی آب شده می‌دهند.
کباب خوشمزه اردبیل را که با گوشت تازه گوسفند همین چند ثانیه پیش پخته‌اند، خوب در کره محلی آب شده که ته کاسه جمع شده است می‌غلتانید و به دهان می‌گذارید. انواع کاسه کباب از کاسه کباب کوبیده، گوشت، جوجه کباب و یا کاسه کباب میکس به همراه انواع غذاهای رسمی ایرانی که در همه رستوران‌ها پیدا می‌شود در منوی رستوران حاجی قربان وجود دارد. کاسه کباب کوبیده حاج قربان را به شدت توصیه می‌کنند. راستی، وقتی حسابی کباب چرب و چیلی خوردید و کیف کردید، برایتان به صورت رایگان چای خوشمزه‌ای در کاسه‌های کوچک گلسرخی می‌آورند تا عیش‌تان تکمیل شود و بعد از خوردن این همه غذای سنگین احساس راحتی کنید. این رستوران پارکینگ هم دارد.
آدرس : خیابان سعدی، چهارراه باغمیشه، رسیده به پل سعدی

رستوران ضیافت

یک رستوران دیگر با غذاهای خوشمزه و خوش‌عطر و بو. رستوران ضیافت یکی از آن رستوران‌ های اردبیل است که بین محلی‌ها و گردشگران طرفداران زیادی دارد. منوی متنوع این رستوران برای کسانی که می‌خواهند در اردبیل به جای کباب چیز دیگری میل کنند خیلی مناسب است. پیچاق قیمه درجه یک رستوارن ضیافت و باسترما پلو با ماهیچه این رستوران دو تا از خوشمزه‌ترین غذاهای منوی رستوران ضیافت است. در این رستوران شیشلیک را هم از دست ندهید. رستوران ضیافت در دو طبقه با دکوراسیونی ساده و زیبا منتظر شماست تا در فضایی دلنشین غذایی دلچسب میل کنید. رفتار صمیمانه کارکنان حرفه‌ای این رستوران هم حس خوبی به شما القا می‌کند.
آدرس: اردبیل، خیابان امام خمینی، کنار سینما انقلاب

رستوران گل سرخ

این رستوران، دکوراسیونی دلنشین و میز و صندلی هایی زیبا و راحت دارد که غذا خوردن در این مکان را برایتان جذاب‌تر می‌کند. همین طور رفتار پرسنل کارآزموده این رستوران دلتان را حسابی به دست می‌آورد. این رستوران منوی متنوعی دارد که افراد با سلیقه‌های متفاوت را راضی نگه می‌دارد و یکی از بهترین غذاها را در این شهر تقدیمتان می‌کند. پیشنهاد ما خوردن کباب دنده خوشمزه اردبیل یا قابرقا در رستوران گل سرخ است. رستوران گل سرخ در بین دیگر رستوران های اردبیل کمی گران‌تر است اما گردشگران قیمت‌ها را به نسبت کیفیت خوب غذاها منصفانه می‌دانند. خیالتان از بابت جای پارک ماشین هم راحت باشد.
آدرس : اردبیل، خیابان عطایی، نرسیده به میدان جانبازان

کبابی حاجی بیوک آقا

یک کبابی درجه یک دیگر در شهر کباب‌ها. در کبابی حاجی بیوک آقا می‌توانید کباب‌های تازه و بسیار خوشمزه را در کنار نان داغ که همان لحظه پخته شده است نوش جان کنید و لذت ببرید. همان ‌طور که از اسمش پیداست قرار نیست به یک رستوران با دکوراسیون مدرن وارد شوید. اینجا یک کبابی ساده است که البته در خوشمزگی غذاها دست رستوران‌های خیلی لوکس را هم از پشت بسته. به کبابی حاجی بیوک آقا که می‌روید کباب دنده گوسفندی را حتما امتحان کنید.
آدرس: اردبیل، خیابان قیام، پایین‌تر از خیابان اعتماد

رستوران سید آقا

یک رستوران دیگر در کنار بازار اردبیل که همه مشتری‌های خودش را راضی نگه داشته است. رستوران سید آقا با غذاهای خیلی خوشمزه‌اش تبدیل به یکی از بهترین رستوران های اردبیل شده است. این رستوران باسابقه، هنوز سنت‌های کبابی‌های قدیمی در اردبیل را حفظ کرده است و غذاهایش هم از نظر کیفیت، هم کمیت و هم قیمت همه را راضی نگه می‌دارد. پس حواستان باشد که اگر کم‌غذا هستید در رستوران سید آقا یک پرس چلو با کره خوشمزه محلی، برای دو نفر کاملا کافی است. پیچاق قیمه و انواع کباب‌های اردبیلی را در این رستوران، در خوشمزه‌ترین حالت، میل می‌کند. مدیریت و پرسنل رستوران سید آقا رفتاری صمیمی و حرفه‌ای دارند و حس آرامش و راحتی را به شما هدیه می‌دهند. درباره پارک ماشین هم نگران نباشید چرا که می‌توانید در کنار رستوران به راحتی جای پارک پیدا کنید.
آدرس : اردبیل، پیرعبدالملک

رستوران معین دربار

دنبال رستورانی با کیفیت عالی و قیمت مناسب هستید؟ در بین رستوران های اردبیل ، رستوران معین دربار انتخاب خوبی است. یک رستوران جمع و جور با میز و صندلی‌های تر و تمیز و راحت و دکوراسیونی که به دل‌تان می‌نشیند. در رستوران معین دربار همه از طعم غذاها راضی‌اند. طعم کباب‌های این رستوران در یادتان خواهد ماند و یکی از بهترین غذاهای محلی اردبیل را در این رستوران خواهید خورد. رفتار خوب و صمیمانه پرسنل را هم در کنار همه این‌ها بگذارید و برای داشتن لحظاتی آرام و خوشمزه در اردبیل به رستوران معین دربار بروید.
آدرس: اردبیل، خیابان حافظ، روبروی اداره اوقاف

بهترین زمان سفر به اردبیل

در تابستان که بیشتر شهرهای ایران و مخصوصا شهرهای شمالی ایران (که معمولا متداول‌ترین مقصد سفر برای فصل تابستان هستند)، آب و هوای گرم و آزاردهنده‌ای دارند، اهالی اردبیل و شهرها و مناطق اطراف آن از هوایی دل‌پذیر و خنک لذت می‌برند؛ پس بهتر است در تابستان به‌جای اینکه شهرهای شلوغ شمالی با هوایی گرم و شرجی را برای سفر انتخاب کنید، راهی اردبیل شوید.
متوسط دمای این شهر در گرم‌ترین موقع سال یعنی از ۱۰ مرداد تا ۱۰ شهریور، ۲۰٫۸ درجه سانتی‌گراد، در سردترین موقع سال یعنی از ۱۱ دی تا ۱۲ بهمن، منفی ۱٫۷ درجه سانتی‌گراد (که پایین‌ترین دمای اردبیل در زمستان است) و متوسط دمای سالانه ۹٫۵ درجه سانتی‌گراد است. اردبیل به شهر بدون کولر نیز شهرت دارد؛ زیرا تابستان اردبیل آن‌قدر خنک است که مردم آن هیچ نیازی به وسایل سرماشی ندارند؛ اگر نیز عاشق برف و هوای سرد زمستان هستید، اردبیل در زمستان نیز مقصد ایده‌آلی برای شما خواهد بود.
متاسفانه در چند سال اخیر حتی چنین شهری نیز تحت‌تاثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته و دمای آن در تابستان به ۴۱ درجه سانتی‌گراد (حتی در مناطق سردسیر) نیز رسیده است. این موضوع نشان‌دهنده آسیب جدی محیط زیست بوده و تذکری برای مراقبت بیشتر از آن است.

روش های سفر به اردبیل

مسافرانی که قصد سفر به اردبیل را دارند با استفاده از هواپیما، اتوبوس و خودروی شخصی می توانند به این شهر سفر کنند. متاسفانه هنوز راه آهن اردبیل راه اندازی نشده است.

سفر با هواپیما

مسافرانی که علاقمند به سفر هوایی هستند می توانند با پرواز به شهر اردبیل سفر کنند. فرودگاه اردبیل در ۱۵ کیلومتری شهر اردبیل قرار دارد و با تاکسی حدود ۲۰ دقیقه زمان می برد تا شما به شهر اردبیل برسید. در حال حاضر همه روز از شهر تهران به اردبیل و هفته ای یکبار از مشهد به فرودگاه اردبیل پرواز توسط شرکت های هواپیمایی آسمان، هما و آتا برقرار است. البته در استان اردبیل فرودگاه دیگری با نام پارس آباد وجود دارد که هفته ای یک پرواز از تهران دارد.

سفر با اتوبوس

پایانه مسافربری اردبیل در شمال این شهر در بلوار مقدس اردبیلی قرار دارد. از بسیاری از شهر ایران از جمله ارومیه، تبریز، یزد، اصفهان، تهران، ساری، گنبد کاووس ومشهد می توانید با اتوبوس به شهر اردبیل سفر کنید. البته بسیاری از اتوبوس ها برای اینکه در ترافیک نمانند از مسیر اسالم به خلخال عبور نمی کنند.

سفر با خودروی شخصی

برای رسیدن به اردبیل می توانید از چندین مسیر استفاده کنید. اما برای تماشای زیباترین مسیر جاده ای ایران باید از مسیر تهران، رشت، اسالم، خلخال و اردبیل عبور کنید. از شهر اسالم تا خلخال تمام زیبایی ها طبیعی که در جاهای مختلف می توانید ببینید را در این مسیر ۷۰ کیلومتر یکجا خواهید دید.
مسیر دیگری که می توانید به شهر اردبیل برسید مسیر تهران – زنجان- اردبیل است که از نظر مسافتی کوتاه تر می باشد.
پنج تا از مسیر های اصلی که به شهر اردبیل می رسند عبارتند از :
مسیر یک، ارومیه، تبریز، سراب، اردبیل – ۳۵۸ کیلومتر ۵ ساعت با خودرو شخصی
دو، تهران، رشت، اسالم، خلخال ، اردبیل – ۵۹۸ کیلومتر ۸ ساعت با خودرو شخصی
سه، مشهد، ساری، رشت، اسالم، خلخال، اردبیل – ۱۳۸۲ کیلومتر ۱۹ ساعت با خودرو شخصی
چهار، اصفهان، ساوه، زنجان، اردبیل – ۹۴۰ کیلومتر ۱۱ ساعت با خودرو شخصی
پنج، کرمانشاه، زنجان، اردبیل – ۶۹۸ کیلومتر ۹ ساعت با خودرو شخصی