سومین کتابخانه گردشگری دنیا درخانه تاریخی رفیعیان واقع شده است .اولین کتابخانه ثابت گردشگری ایران و دنیا و سومین کتابخانهی گردشگری دنیاست، در دل بافت تاریخی یزد و در بنای بام یزد قرار دارد .با کمی گشت و گذار در میان کوچه پس کوچه های بافت تاریخی و ثبت جهانی شده یزد به بوستان شاه ابوالقاسم می رسیم که در جوار آن خانه تاریخی رفیعیان خودنمایی می کند. بنایی که به بام یزد شهرت دارد و قدمتش به اواخر دورهی زندیه و اوایل دوره قاجار بازمیگردد.
این بنا یکی از خانه های ارزشمند محله فهادان واقع در بافت تاریخی یزد، همراه با دو حیاط بیرونی و اندرونی است. این سبک معماری در همه خانههای قدیمی یزد رعایت شده که حیاط در مرکز و اتاقها در اطراف آن باشد. این خانه سه حیاط دارد؛ حیاط اندرونی، حیاط بیرونی و نارنجستان. درحالحاضر حیاط بیرونی مرمت شده و بازدیدکنندگان میتوانند از آن دیدن کنند.
پوشش سقف ایوان هلالی با طاق ضربی است و چندین طاقچه بر دیوارهای آن مشاهده می شود. داخل ایوان یک ورودی است که به حیاط بیرونی راه دارد. مصالح به کار رفته در این بنای تاریخی خشت و آجر است که با نمای گچ پوشیده شده است.پلان بنا نامنظم است و ورودی آن در ضلع جنوب غرب است که ورودی به وسیله یک رمپ وارد هشتی می شود، سپس راهرو کوتاهی است که از یک طرف به حیاط و از طرفی دیگر به ایوان خانه راه پیدا می کند.
ضلع شمالی دارای یک اتاق پنج دری است و در قسمت بالای درها تزئینات گج بری مشاهده می شود که بخشی از آن ها مرمت شده است. سمت راست این اتاق ورودی زیرزمین به چشم می خورد. همچنین در ضلع غربی نیز فضای یک اتاق پنج دری بوده که طرفین آن دو راهرو قرار گرفته است. فضای داخل برخی از اتاق ها به صورت خنچه پوش است و مصالح به کار رفته خشت و آجر و با نمای گچ پوشیده شده است.
بنای کتابخانه در سال ۱۳۹۳ جهت احداث کتابخانه بین المللی گردشگر به تملک درآمد. این بنا که در سال ۱۳۹۴ به شماره ۳۱۲۸۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده، به نوعی معرف معماری سنتی ایران است. اولین و تنها کتابخانه ثابت گردشگری محسوب میشود. یک نمونه دیگر از این کتابخانهها در کشور ژاپن ساخته شده که در قطار استقرار دارد. این خانه یازدهمین جاذبه گردشگری یزد روی سایت TripAdvisor است.
خانه تاریخی رفیعیان مرکزیترین نقطه بافت تاریخی یزد به شمار می رود که از آن می توان کویر یزد را در یک سمت و شیرکوه پر صلابت را در سمت دیگر به تماشا نشست. این نقطه از بافت تاریخی یزد همچنین دید مناسبی به گنبد زندان اسکندر، بقعه ۱۲ امام، مسجد جامع و سایر بناهای مطرح این بافت جهانی فراهم می کند.
کتابخانه گردشگر تجربه ای جدید و فعالیتی منحصر به فرد است.در این کتابخانه، که با هدف معرفی و اطلاعرسانی تاریخ و فرهنگ معماری ایران برای گردشگران خارجی راه اندازی شده، کتب و منابع دیداری و شنیداری فراوانی پیرامون معماری، هنر و تمدن ایران زمین جمع آوری شده که به چند زبان زنده دنیا (انگلیسی، لهستانی، فرانسه، آلمانی، اسپانیایی، نروژی، هلندی، روسی، پرتغالی، ایتالیایی، ژاپنی و…) می باشند. حدود ۱۵۰۰ جلد کتاب که قدیمیترین آنها متعلق به زمان پهلوی اول است، در مخزن کتابخانه وجود دارد.
در این مکان اتاق هایی با پرچم هایی از سراسر جهان تعبیه شده است که هر گردشگر با توجه به ملیت خود در مورد هرچیزی سوال داشته باشند، سوال هایشان به زبان خودشان و در قالب کتاب، اسناد و نقشه در این مکان پاسخ داده میشود.
اولین کتابخانه ثابت گردشگری دنیا پنج اتاق شامل اتاقهای کتب فرش و قالیچه، کتب ایرانشناسی، نقشهها تاریخی، کتب کاشی و نقاشی و اتاق امام حسین (علیه السلام) دارد که اتاق کتب مذهبی موسوم به اتاق امام حسین(ع) در این کتابخانه، تاریخ مصور قیام عاشورا را برای گردشگران خارجی و داخلی روایت میکنند.
در جای جای این خانه تاریخی از روی میز گرفته تا داخل طاقچههای این خانهی سنتی و میراثی، کتب متنوعی به زبانهای مختلف دنیا به چشم میخورد که گردشگران را ساعتها پای مطالب خود مینشاند.
این خانه، هم اکنون با کاربری کتابخانه و کافی شاپ پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان است و آثار هنرمندان یزدی چه سنتی و چه مدرن مانند گردنبند، ظروف سفالی و … نیز در این بنا به فروش می رسد.
نحوه دسترسی
آدرس : یزد، خیابان سید گلسرخ، کوچه شاه ابوالقاسم، جنب پارک شاه ابوالقاسم، خانه تاریخی رفیعیان
ساعت ارائه خدمات : نیمه اول سال: ۹ صبح تا ۲۰:۳۰ و نیمه دوم سال: ۸:۳۰ صبح تا ۲۰ شب
روز بازدید : همه روزه به جز ایام تعطیل
مطالب مرتبط :