روستای گزیر، روستای دوستدار کتاب

روستای گِزیر (که عرب‌ها آن را جزیر می‌گویند) روستای بزرگی در استان هرمزگان از توابع بخش مرکزی شهرستان بندر لنگه می باشد . این روستا در ۲۵کیلومتری شمال شهر کنگ واقع شده است .در واقع از شمال شوره زار مهرکان، از جنوب کنگ، از مغرب باورد، و از سمت مشرق به برکه سفلین محدود می‌گردد.جمعیت روستای گزیر ۴۶۹۳ نفر جمعیت و ۶۶۲ خانوار می‌باشد که اهل سنت و از پیروان امام محمد ادریس شافعی هستند. دارای ۱۰ مسجد، ۶ مدرسه، بیمارستان، و (آب‌انبار) به گویش محلی (برکه) می‌باشد. به زبان فارسی به لهجه محلی تکلم می‌کنند. پیشهٔ بیشتر اهالی کشاورزی می‌باشد. اما بطور متفرقه مشاغلی از قبیل فعلگی، پیله وری، دریانوردی، بازرگانی، کارمندی، معلمی ـ تا مقطع استادی دانشگاه و … در بین اهالی یافت می‌شود.

گزیر دارای ۹مسجد، شش مدرسه، بیمارستان و آب‌انبار (برکه) است. «مدرسه رستگار» نخستین مدرسه‌ای بود که در سال ۱۳۴۲ در این روستا احداث شد و امروز روستای گزیر دارای شش مدرسه از مقطع ابتدائی تا دبیرستان و یک مدرسه دینی و تعدادی مکتبخانه ‌است.”کتابخانه عمومی مشارکتی راسخ” گزیر یکی از مؤثرترین مراکز فرهنگی این روستاست که از سال ۱۳۸۹ آغاز به کار کرد.این کتابخانه دارای ۷ هزار و ۷۰۰ جلد کتاب توانسته است یک هزار و ۵۵۰ نفر از اهالی را به عضویت خود درآورد و همچنین با اجرای برنامه‌های متنوع در سال ۱۳۹۳ جزء بهترین کتابخانه‌های استان هرمزگان و برترین کتابخانه فرهنگی در کشور انتخاب شد.

در این کتابخانه دوره‌های آموزشی ازجمله کلاس‌های زبان انگلیسی، کامپیوتر، کلاس‌های تقویتی کنکور، آزمون آزمایشی کنکور، نقاشی، خیاطی و … برگزار می‌شود.

کشاورزی در گزیر

دهستان گزیر دارای ۱۲۰۰ هکتار زمین زیر کشت و نخلستان است، و زمین حاصلخیز گسترده‌ای دارد و آب چاه آن شیرین است و بیش از ۳۰۰ پمپ آب وچاه عمیق و نیمه عمیق دارد. عمده محصولات این دهستان به ترتیب عبارت است از: خربزه، هندوانه، خیار، گوجه فرنگی، خرما، بادنجان، کاهو، کلم، تره، جعفری، گشنیز، تربچه، و تمام سبزیجات، شتوی‌جات و صیفی‌جات کاشته می‌شود. همچنین جو و گندم وغله و تنباکو نیز می‌کارند. تنباکوی گزیر از شهرت و آوازهٔ زیادی برخوردار است و بی نظیری و مرغوبیت آن زبان‌زد همة طالبان این متاعِ نه چندان مفید است. در حال حاضر چشم‌انداز آینده کشاورزی گزیر متأسفانه چندان روشن و مطلوب به نظر نمی‌رسد، چرا که آب مرغوبی که در سی چهل سال گذشته در سفره زیر زمینی آن موجود بود و حتی برای شرب در سال‌هایی که باران نمی‌آمد از آن استفاده می‌شد، امروز دیگر از آن خبری نیست و آب موجود، بسیار نامرغوب و بدمزه شده‌است، به‌طوری‌که حتی محصولات کشاورزی هم به سختی در آن رشد و نمو می‌کند و عمق چاه‌های آن بعلت اینکه شبانه روز آب از آن کشیده می‌شود از۲۰ متر به ۷۰ تا۸۰ متر افزایش یافته‌است.

درکوه‌های گزیر حیوانات و پرندگان مختلفی وجوددارند، از گونه حیوانات: گراز، آهو، روباه، گرگ، شغال، کفتار، لشکی، جوجه‌تیغی، خرگوش، خفاش و همچنین خزندگان مختلفی نیز در این مناطق وجود دارد. واز گونه پرندگان مانند: شاهین، کلاغ، کبوتر ، کبک، قُمری (کیات)، بلبل، تیهو، جغد، گنجشک، دم جنبانک (دومیل)، فاخته و بادخور را می‌توان نام برد.

یک بازی محلی و معروف در میان مردمان گزیر رایج است که به دلیل جالب بودن آن به شرحی از آن می پردازیم.
این بازی با چند روش مختلف انجام می‌شود بیشترین بازی که در بین بچه‌ها رواج دارد پنج‌دنگو می‌باشد.
اساس این بازی ۵عدد سنگ است. در این بازی بین دو تا ده نفر بازیکن، که معمولاً از ده نفر بیشتر نیست، در بازی پنج دونگو اصولی وجود دارد که باید رعایت شود. مثلاً اگر از اول بازی به توافق رسیدند که بازی عروقی باشد در حین بازی نباید هیج یک از سنگ‌ها بهم بخورند وگرنه بازی را باخته و بازی به نفر بعدی می‌رسد این بازی از ۱۴ مرحله تشکیل شده‌است که از یک دنگو شروع می‌شود و به گل ختم می‌شود در گل با بازی که انجام می‌شود به تعداد سنگ‌های بافیمانده در دست امتیاز داده می‌شود:
۱. بازی یک‌دنگو بازی ای است که چهار تا از سنگ‌ها روی زمین است ویکی از سنگ‌ها به عنوان مایه در دست است و یکی یکی سنگ‌ها را برمی‌داریم.
۲. در بازی دو دنگو دوتا دوتا از سنگ‌ها را برمی‌داریم و به همین ترتیب تا مرحله چهارم پیش می‌رویم.
۳. بازی پنج دنگو مثل بازی یک دنگو است با این تفاوت که در دستی که مایه‌است سنگ‌ها را خارج نمی‌کنیم.
۴. در این مرحله از بازی به صدا نکن می‌رسیم این بازی نیز مثل بازی یک‌دنگو است با این تفاوت که سنگ‌ها نباید در تماس با مایه قرار بگیرد و صدا دهد.

۵. بعد از این بازی به صدا بکن می‌رسیم که مثل صدا نکن است ولی باید صدا دهد.
۶. به مشکل‌ترین مرحله ازبازی می‌رسیم که چهار دنگ به گل نام دارد در این بازی اول یکی بعد دوتا سپس هر پنج سنگ را با هم پرتاب می‌کنیم.
۷. بعد از این مرحله به تی ودنگو می‌رسیم در این مرحله بعد از پرتاب مایه باید سنگ‌ها را در دست جابجا می‌کنیم که این بازی سرعت عمل زیادی می‌طلبد.
۸. در این مرحله از بازی به عروس می‌رسیم در عروس انگشت اشاره را روی انگشت وسطی قرار می‌دهیم که تقریباً چیزی شبیه پنجره تشکیل می‌شود که باید سنگ‌ها را از آن عبور داد.
۹. بعد، بازی کپ را انجام می‌دهیم که در این بازی تا سه بار همهٔ سنگ‌ها را به زمین می‌زنیم ومایه را به هوا پرتاپ می‌کنیم.
۱۰. بعد به مسطراب می‌رسیم که در این بازی نیزکه ساختار مستطیلی شکل تشکیل می‌دهیم با سه ظربه باید سنگ‌ها را به هم برسانیم و آن‌ها را با هم از زمین برداریم.
۱۱. در یکی مانده به پایان مرحله بازی وشک را انجام می‌دهیم در این بازی سنگ‌ها را پشت سر هم قرار داده وبا یک ضربه آن را از زمین جمع می‌کنیم.
۱۲. در پایان به بازی گل می‌رسیم که در این مرحله شخص با حداکثر سرعت عمل خود باید بکوشد تا هر چه بیشتر امتیاز کسب کند به این صورت که شخص پنج سنگ را در کف دست خود قرار می‌دهد و با پرتاب آن به بالا و جمع کردن آن در پشت دست که این کار سه بار انجام می‌شود به هر تعداد سنگی که در پشت دست بماند یک امتیاز محسوب می‌شود تعداد سنگ باقی‌مانده باید از ۲ تا بیشتر باشد اگر کمتر بود هیچ امتیاز نمی‌گیرد هر امتیاز که شخص بگیرد باید به شخص دست راستی خود به پشت دست او بزند.

روستای دوستدار کتاب کشور

روستای «گزیر» یکی از روستاهای بندرلنگه در غرب استان هرمزگان در سومین دوره جشنواره پایتخت کتاب ایران توانست در بین ۱۰ روستای دوستدار کتاب کشور قرار گرفته و افتخاری دیگر را برای استان هرمزگان رقم بزند.