روستای ولیان

روستای ولیان واقع در شهرستان ساوجبلاغ در ۱۵کیلومتری شمال شهرک کوهسار قرار دارد. روستای ولیان از شمال به کوه میانبند و روستای اسکوی دره، از جنوب غربی به روستاهای دوزعنبر و آجین دوجین، از شرق به روستای گلین رود و از طرف غرب به روستای توره ده محدود می شود. روستای ولیان از سطح دریا ۱۸۳۰ متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان مطبوع و دلپذیر و در زمستان ها سرد است.

رودخانه ولیان از میان روستا می گذرد. مردم روستای ولیان به زبان فارسی سخن می گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. براساس نتایج سرشماری در سال ۱۳۷۵ جمعیت روستای ولیان ۱۰۴۹ نفر بوده است که این تعداد در سال ۱۳۸۶ به بیش از ۱۵۰۰ نفر افزایش یافته است.درآمد اکثر مردم این روستا از فعالیت های زراعی، باغداری و دامداری تامین می شود. گندم، جو، توت هراتی، سیب، گیلاس، گردو، آلبالو، زردآلو و خرمالو از مهم ترین محصولات زراعی و باغی روستای ولیان است.

مراتع پیرامون ولیان شرایط مناسبی برای فعالیت های دامداری پدید آورده است و انواع محصولات دامی در آن به عمل می آید. ییلاقی بودن روستا موجب رونق گردشگری در ولیان شده است. روستای ولیان در دامنه کوه استقرار یافته و بافت مسکونی متراکمی دارد. جمعیت این روستا در فصول مختلف سال متفاوت است. در زمستان ۳۵۰ خانوار (حدود ۱۵۰۰ نفر) و در فصل تابستان بیش از ۸۰۰ خانوار (در حدود ۳ هزار نفر) سکونت می یابند. روستای ولیان از چهار محله به نام های پایین محله (جیرمحله)، وسط محله (میان محله)، شرق روستا (چال محله) و بالای روستا (جر محله) تشکیل شده است.

خانه های قدیمی و سنتی روستای ولیان، دیوارهای ضخیم، سقف های مسطح و در و پنجره های چوبی دارند و عمده مصالح به کار رفته در ساخت آن ها شامل لاشه سنگ، خشت، گل، گچ و خاک و چوب است.طی چند دهه اخیر برخی خانه های قدیمی روستا ترمیم شده و بناهای جدید ویلایی و آپارتمانی در آن احداث شده است.مصالح به کار رفته در بناهای جدید شامل آجر، سنگ های تزیینی، تیرآهن، سیمان و گچ وسایر مصالح جدید است. جاذبه های گردشگری روستای ولیان در دامنه های جنوبی کوهستان البرزاستقرار یافته و آب و هوای مطبوع با چشم اندازهای بسیار زیبا دارد. باغات انبوه گردو، و گیلاس و ویلاهای ییلاقی، مناظر زیبایی را پدید آورده اند. چشم انداز ارتفاعات و باغ های انبوه مشرف به روستا به ویژه در بهار و تابستان بسیار تماشایی و دیدنی است.

رودخانه ولیان از کوه های اطراف روستا و از بند ولیان که در محل به آن سوئک می گویند، سرچشمه می گیرد و از میان روستا می گذرد. حواشی این رودخانه تفرجگاه های خصوصی و عمومی مردم روستا و گردشگران است.در مسیر رودخانه ولیان باغات انبوه گردو، گیلاس و آلبالو احداث شده اند و آن را به جذاب ترین تفرجگاه های پیرامون شهرهای تهران و کرج تبدیل کرده اند.در روستای ولیان چشمه سارهای فراوانی وجود دارد که آب مورد نیاز مردم را تامین می کنند چشمه وال بین،چشمه زر و درویش چشمه از جمله معروف ترین آنها هستند.پیرامون این چشمه ها با گیاهان خودرو پوشیده شده واز مکان های تفرجگاهی روستا به شمار می آیند. بند ولیان که چشمه ساران زلال دارد و رودخانه ای در آن جاری است به یکی از مکان های اتراقگاهی کوهنوردان تبدیل شده است.

این منطقه چشم اندازهای جالب توجهی دارد و بسیار زیبا و خوش آب و هوا است. درخت چنار ۱۰۰۰ ساله حیاط مسجد جامع ولیان _ از دیگر جاذبه های این روستاست. درخت توت بسیار قدیمی نزدیک یکی از مساجد روستا(مسجد حضرت ابوالفضل) نیز بسیار جالب توجه است. پوشاک مردان روستای ولیان شامل کت، شلوار، پیراهن، جلیقه، کفش و کلاه است. زنان نیز از شال،مانتو، روسری و چادر استفاده می کنند.مردم روستای ولیان همانند سایر مردم ایران در اعیاد ملی و مذهبی نوروز، فطر، قربان، غدیر به جشن و سرور و در ایام سوگواری ائمه (ع) به خصوص در ایام محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا با برگزاری مراسم نوحه خوانی، سینه زنی و اجرای مراسم تعزیه به عزاداری می پردازند.دراین محل از جشن های محلی روستا می توان به عروسی های سنتی اشاره کرد که شامل مراحل مختلفی مانند خواستگاری، نامزدی، عقد، حنابندان، عروسی و پاتختی می باشد.

کوهنوردی از ورزش های بومی این روستاست. مهم ترین سوغات روستا توت هراتی، گردو و انواع خشکبار است.غذاهای محلی این روستا شامل انواع غذاهای گوشتی، اشکنه، کالاجوش _ دمک__ سیر ماست پلو _ آش رشته _ جو آش _ بلقور آش _ گندم آش و ترش آش است. یکی از غذاهای معروف آن به نام کشک و دوپلو است که ترکیبی از برنج، رشته، کشک، کلم، سیر، چغندر و سیب زمینی می باشد. رشته پلو نیز که با لوبیا چیتی، رشته پلویی، پیاز داغ، روغن فراوان و شیره توت می پزند از دیگر غذاهای لذیذ و خوشمزه محلی روستاست. روستای ولیان از طریق اتوبان تهران – قزوین و از کنار پل کردان و شهر کوهسار با جاده آسفالت قابل دسترسی است. در مسیر این روستا شهر کوهسار، روستاهای کردان، خوروین، آجین دوجین و چند روستای دیگر قرار دارد.