خانه موزه دکتر حسن حبیبی (بنیاد امیر کبیر) در واقع خانه موزه ای با ۶۰۰ مترمربع در دو طبقه است که برخی از هدایای مرحوم دکتر حبیبی که در زمان تصدی به عنوان معاون رئیس جمهور دریافت کرده را در خود جای داده است و بدین وسیله این هدایای نفیس به نمایش گذاشته می شود.
آثار تزئینی، هنری و صنایع دستی که اهدایی به زنده‌یاد دکتر حسن حبیبی بوده است،در خانه موزه دکتر حسن حبیبی گذاشته شده اند. هدایای فیدل کاسترو، فرشهای نفیس و نسخ خطی ارزشمند، از جمله اقلامی هستند که در موزه امیر کبیر به نمایش گذاشته خواهد شد؛ همچنین تابلوهای کار ایتالیا، صندوق چوبی کنده کاری شده از بوسنی، جعبه موسیقی ساخت سوییس، صنایع دستی اهدایی مقامات کشورهایی مانند هند، آفریقای جنوبی، ترکیه، ارمنستان و گرجستان از دیگر اقلام این موزه است. تعداد وسایل آن قدر زیاد است که همه را کنار هم در ویترین‌های دیواری، رو میزی یا وسط سالن چیده‌اند. روی دیوارها پر است از نقاشی ها و آثار هنری اساتید بزرگ ایرانی و خارجی.
چند نمونه جالب هم در میان این هدایا دیده می شود. مثلاً تعدادی از سیگارهای برگ اهدایی از طرف فیدل کاسترو رهبر کوبا که در جعبه هایی نفیس به نمایش گذاشته شده‌اند. یا هدایایی مانند میز شطرنج که از طرف سرهنگ قذافی، رهبر سابق لیبی سال‌ها پیش به دکتر حبیبی و در حقیقت به کشور ایران، هدیه شده بود. یا نمونه کوچکی از شمشیر سیمون بولیوار، اهدایی از طرف هوگو چاوز رئیس جمهوری فقید ونزوئلا که در زمان حیاتش به دکتر حبیبی تقدیم کرده بود. خنجر یمنی با غلاف و کمربند نقره از طرف یکی از وزرای یمن، لباس‌های سنتی قرقیزستانی که با طرح‌های محلی شاد و رنگ‌های زیبا دوخته شده‌اند و در یکی از اتاق های موزه نگهداری می شوند و فرشهای دستباف نفیس و بسیار قدیمی که دکتر حبیبی در زمان حیاتش و در طول سال ها، آنها را جمع‌آوری کرده بود، نمونه هایی از هنر و زیبایی‌هایی است که در باغ موزه، به نمایش گذاشته شده است. تابلوهای نقاشی اهدایی رئیس جمهوری ویتنام، سر دیس اهدایی وزیر امور خارجه یونان، میز شطرنج اهدایی بشار اسد، صندوق چوبی بزرگ از طرف بی نظیر بوتو نخست وزیر پاکستان، تابلوهای بسیار ظریف و هنرمندانه ابریشم دوزی از طرف نخست وزیر ویتنام، ظروف نقره اهدایی از طرف کشورهای مختلفی مانندترکیه، سریلانکا، ایتالیا، مجموعه بسیار زیبای قهوه خوری مسی کار کشور بوسنی و… آن قدرتعداد این هدایای ارزشمند و نفیس و زیبا زیاد است که خودتان باید به خانه موزه بروید و از نزدیک آن ها را تماشا کنید
بنیاد امیرکبیر مؤسسه‌ای فرهنگی است که توسط زنده‌یاد دکتر حسن حبیبی به ثبت رسیده است. این مؤسسه مجموعه کتابخانه کم‌نظیر آن مرحوم و گنجینه اهدایی دکتر حبیبی را در اختیار دارد. در راستای حفظ این گنجینه شهرداری تهران اقدام به خرید باغ دقت و ساختمانی در خیابان مطهری کرد و با بازسازی این محل، این فضای فرهنگی را در اختیار مردم قرار داده است. بنیاد امیرکبیر ۴ هزار و ۲۰۰ مترمربع محوطه و ۷۰۰متر ساختمان قدیمی در ضلع شمالی دارد که در ساختمان این بوستان موزه امیرکبیر احداث شده است.
به گفته ساکنان قدیمی و مطلع محله، اولین مالک باغ دقت، پاشاخان یکی از نزدیکان رضاشاه بوده که علاوه بر این باغ، مالکیت بسیاری از املاک و مستغلات این محله را نیز داشته است و پس از او، این ملک به «میرشکار» واگذار می شود. «میرشکار» در میان ساکنان محله به نام آقای دقت شناخته می‌شده است. او از نازک کاران و مبل‌سازان معروف تهران بوده است و تزئینات داخل عمارت باغ دقت از جمله درها، گنجه ها و وسایل تزئینی از دست‌ساخت‌های او محسوب می‌شود که تا زمان بازسازی بنا، داخل ساختمان موجود و سالم بوده و متاسفانه در جریان بازسازی بنا با بی دقتی و کم توجهی به بیرون ساختمان منتقل شده و صدمه دیده است. به گفته ساکنان محله، آخرین مالک باغ دقت، آقای تقوی بود که در نهایت این باغ را به شهرداری تهران واگذار کرده و شهرداری هم آن را به «باغ موزه» تبدیل کرده است. حالا موزه دکتر حبیبی در ساختمان این باغ برپاست. در میان رجل سیاسی تاریخ معاصر ایران، آنانی که قدرت را دست مایه گسترش دانش و فرهنگ قرار داده‌اند، اندکند، اما به حق می توان زنده یاد دکتر حسن حبیبی را یکی از این دولتمردان فرزانه دانست. او از ابتدای جوانی تا آخرین لحظات عمر خود به مطالعه و شناخت تاریخ و جامعه ایران اشتغال داشت، در این حوزه، به تالیف و ترجمه آثار فراوان پرداخت. همچنین او در قامت یک دولتمرد، مصدر تصمیمات و خدمات بزرگ و سرنوشت ساز در حوزه‌های علم، فرهنگ و سیاست ایران شد که از جمله می‌توان از تاسیس و بازگشایی نهادهای فرهنگی، فرهنگستان‌ها و تلاش برای توسعه روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران نام برد.
وارد «باغ دقت» که می شوی، ساختمان زیبای آجری رنگی را می‌بینی که سر در آن، به خط خوش نوشته شده است «در این خانه هر کس که پا می نهد، قدم بر سر و چشم ما می‌نهد» و اهالی این خانه به حقیقت، متواضعانه از هر کس که وارد آنجا می شود، استقبال می کنند و با روی باز پذیرا می‌شوند. سرایی که به نام یکی از مهم ترین شخصیت‌های این سرزمین شده است: به نام امیرکبیر! «باغ دقت» یکی از بناهای تاریخی محله خواجه نظام محسوب می‌شود. زمان ساخت این بنا به حدود ۱۰۰ سال پیش برمی‌گردد و طراحی آن توسط «نورزاده»، از معماران به نام آن زمان انجام شده است. این باغ در واقع منزل مسکونی «میرشکار» مالک مبل فروشی دقت، از سرشناسان محله خواجه نظام بوده که به همین دلیل به «باغ دقت» معروف است
در جنب بنای بنیاد امیر کبیر، تعدادی از درختان کهنسال و کاج های سربلند دیده می شود که در بوستانی با ۴ هزار و ۲۰۰ مترمربع مساحت قرار دارد. پیاده راهی که می توان با قدم زدن در آن از تماشای فضای سبز و آبنمای بوستان لذت برد.
موزه امیر کبیر شامل فضاهایی همچون گالری فرش، گالری کتب خطی، کتابخانه بزرگ و جامع، فضاهای مدیریتی، سالن مرمت، گالری تابلو و … است و حتی کتابخانه این موزه نیز در حال تجهیز است و پس از تکمیل می توان آنها را از نزدیک دید. علاوه بر این تجهیزات مدرن و شبکه دیجیتالی در بخش های مختلف موزه امیر کبیر به کار گرفته شده است.
زنده یاد حبیبی در مقام دولت مردی ایرانی، به کشورهای گوناگون سفر کرده و همچنین پذیرای میهمانان بسیاری از کشورهای دیگر بوده است. در این دید و بازدیدها، دولتمردان کشورها، هدایایی را به او تقدیم کرده بودند. اما دکتر حسن حبیبی برخلاف دیدگاه مرسوم صاحبان این گونه آثار، هدایا را امانت‌هایی متعلق به مردم ایران می دانست و به همین دلیل، برای بازگرداندن این امانات به صاحبان اصلی آن ها، یعنی مردم ایران، موسسه امیرکبیر را بنیان نهاد. در کنار این هدایا، خود نیز آثاری را به مجموعه این بنیاد افزود که از آن جمله می‌توان به کتابخانه‌ای ارزشمند و همچنین فرش‌ها، تابلوهای نقاشی، خوش‌نویسی و دیگر آثار هنری گنجینه این بنیاد، اشاره کرد.
آدرس : خیابان دکتر شریعتی، خیابان پلیس شرقی، خیابان شهید اجاره دار، بالاتر از چهارراه شیخان
مطالب مرتبط :