تویسرکان یکی از شهرهای استان همدان در ایران است. این شهر مرکز شهرستان تویسرکان است و ۴۲,۵۲۰ نفر جمعیت دارد.تویسرکان در جنوب کوه الوند و شهر همدان واقع شده‌است. این شهر به خاطر تعدد و بزرگی درخت‌های گردویش بسیار معروف است. آب و هوای شهر معتدل کوهستانی است. این شهر بر روی ویرانه‌های شهر قدیمی رودلاور (رودآور) که بر اثر حمله مغول ویران شده، ساخته شده‌است. در واقع پس از ویرانی رودآور، از ادغام دو روستای توی و سرکان، تویسرکان به وجود آمده‌است.
نام:
نام این شهر از دو بخش توی و سرکان تشکیل شده که وجه تسمیه هر یک را چنین بیان می‌کنند:
در برخی نواحی ایران محل‌هایی به نام توی هست، برای اینکه اشتباهی رخ ندهد در هر جا چنین محلی باشد به‌نام نزدیکترین محل به آن خوانده می‌شود؛ (مانند توی دروار در دامغان) که نزدیک به قریه دربار است و (توی کازرون) و این توی چون در یک فرسنگی سرکان است به تویسرکان مشهور است.
جغرافی‌دانان سده سوم و چهارم هجری غالبا تویسرکان را (توی رودلاور) و (توی همدان) نوشته‌اند و این توی احتمالا با زبان قومی که پیش از مادها در این سرزمین می‌زیسته‌اند، مرتبط است.
در زبان لری (و بسیاری از زبان‌های ایرانی) کلمه «سر» به معنی بزرگ و مهتر است و «گان» در زبان پهلوی به معنی جا و مکان آبادانست و قبل از استیلاء اعراب نام بسیاری از شهرها و قصبات ایران به گان ختم می‌شد.
به این ترتیب سرکان ممکن است به معنای محلی باشد که بزرگان و خوانین در آن سکونت دارند و در واقع تویسرکان محل سکونت ییلاقی بزرگان شهر رودآور بوده است.
زبان و مذهب:
دین و مذهب اکثر مردم آن، اسلام و شیعه جعفری است و زبان آنان فارسی است ولی تعدادی از روستاهای مجاور به استان کرمانشاه و شهرستان نهاوند و ملایر، به لری، لکی، کردی یا آمیزه‌ای از این‌ها صحبت می‌کنند.
شخصیت‌های معروف:
-حبقوق پیامبر یکی از پیامبران صاحب کتاب بنی اسراییل و معاصر با دانیال نبی است. وی حدود ۲۶۰۰ سال پیش می‌زیسته و نگهبان معبد بزرگ یهودیان در اورشلیم بوده‌است. حدود سال ۵۹۰ قبل از میلاد، بخت‌النصر پادشاه خونخوار کلده به اورشلیم حمله کرد و یهودیان زیادی را به قتل رساند و نزدیک به بیست هزار نفر از آنان را اسیر و به شهر بابل پایتخت کلده که نزدیک بغداد فعلی قرار داشت انتقال داد. حیقوق در بین این زندانیان بود و مدت طولانی در زندان به سر برد.در سال ۵۴۸ قبل از میلاد کورش کبیر پادشاه ایران به کلده حمله کرد و در جنگی طولانی لشکریان کلده را شکست داد، بابل را تصرف کرد و طی فرمانی دستور آزادی کلیه اسرا و زندانیان یهود را صادرنمود. پس از آزادی از بند اسارت بابلیان، حبقوق به ایران مهاجرت کرد و در شهر تویسرکان (رودآور) ساکن شد و در همین شهر درگذشت.آرامگاه حبقوق پیامبر در تویسرکان طی قرون متمادی چندین بار بازسازی شده‌است. این آرامگاه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود. متاسفانه آرامگاه این پیامبر چندین بار مورد سرقت غارتگران میراث فرهنگی قرار گرفته‌است در آخرین بار در دهه هفتاد شمسی سرداب حبقوق نبی (ع) پیدا گشت و اسکلت پیامبر هویدا شد خوشبختانه از کلیه اتفاقات فیلم‌برداری شده و در مراسم مختلف به نمایش درآمده‌است و این از معجزات الهی است که اسکلت پیامبر پس از ۴۵۰۰ سال بطور سالم مانده است[نیازمند منبع]. هم اکنون آرامگاه این پیامبر الهی زیارتگاه اهالی شهرستان تویسرکان و اقلیتهای دینی سایر شهرهای ایران می‌باشد.
-رضی‌الدین آرتیمانی شاعر معروف عصر صفوی است. ساقی نامه معروف او با این بیت آغاز می‌شود:
الهی به مستان میخانه‌ات به عقل آفرینان دیوانه‌ات
محصولات کشاورزی و سوغات :
محصولات
* گردو
* بادام
* سماق
* آلو بخارا
* توت
* آلبالو
سوغات
* مبل و منبت
* نقل
* پشمک
* مغز گردو
مکان‌های توریستی:
پارک توریستی کمربسته: واقع در شهر سرکان در ۳ کیلومتری تویسرکان
آرامگاه میررضی‌الدین آرتیمانی
آرامگاه حبقوق پیامبر
قلعه اشتران: در روستای اشتران تویسرکان
پل تاریخی فرسفج (جنوب غربی شهر فرسفج)
کاروان‌سرای شاه‌عباس (۵ کیلومتری جاده تویسرکان-غربان)
مدرسه شیخ علی خان زنگنه یا حوضه علمیه شهر تویسرکان
درخت چنار قطور و کهنسال ۳۰۰۰ ساله (شهر تویسرکان)
دره گزندر سرابی (تویسرکان)
دره‌باغ‌های سرکان (سرکان)
دره باغهای آرتیمان (روستای آرتیمان)
فرش و قالی تویسرکان:
بی تردید در روستاهای تویسرکان به دلیل وجود زمستانهای پر برف و دهات دور از دسترس و وجود پشم و پنبه فراوان، از قدیم قالی بافی وجود داشته‌است. وجود فرشهای بالنسبه مرغوب با نقوش و رنگ آمیزی‌های زیبا که متجاوز از ۱۰۰ سال عمر دارند نشان از فرش‌بافی مطلوب و با ارزشی، حداقل در برخی روستاها یا مناطقی که دارای خان و ارباب بوده‌اند، می‌دهد.
نظر کاربران :
توی ایران تنها جایی که داریم و من خودم گردوهاشو دوس دارم گردوی تویسرکانه, واقعا از نظر طعم و کیفیت عالیه
در کل تویسرکان چیز خاصی نداره.بیشتر مردم کشاورز هستند و مهمترین محصولش هم گردو هست که المان میدان ورودی شهر هم گردو هست.من در تویسرکان محلی واسه اسکان ندیدم.نه هتلی نه مسافرخونه و نه سوئیت.اخرم مجبور شدیم تو خوابگاه دانشگاه اقامت کنیم که خیلی گرون بود.علت سفر ما به تویسرکان خرید گردو بود که بدجور سرمون کلاه رفت.فروشنده یه گردو عالی و درجه یک رو نشون ما داد اما موقع بسته بندی از غفلت ما سواستفاده کرد و گردو بد بهمون داد
تویسرکان شهری با باغهای سربه فلک کشیده گردو.با صفا و مردمان خونگرم.گردوهای تویسرکان هم رو دست نداره.حتما برای خرید گردو تازه و مرغوب به این شهر سفر کنید. تویسرکان عالیه من از این ویژگی هاش خیلی خوشم میاد خیابونهای پهن و تمیزی داره خیلی پهناش وسیعه به علاوه اینکه خیلی زیاد درختکاری شده و سرسبزه هواش خوبه. کلی جاهای توریستی و دیدنی قشنگی داره خونه هاش سمت کوه و کمر و با صفاست و دنجه .