توگی گوشت یا در اصطلاح توگی بهبو با آب بعلاوه جزغاله یا گوشت قلیه بدست میآید. یکی از غذاهای محلی و خوشمزهی مردمان جنوب خراسان ” توگی ” است. توگی نوعی شوربا یا آش است که ماده اصلی تشکیل دهنده آن ارزن پوستکنده میباشد. اسم این غذا هم از همین ماده میآید. در فردوس، گناباد و آبادیهای اطراف آنها به ارزن پوست گرفته توگی میگویند .این خوراک از جوشاندن ارزن و یا گاوِرس پوست کنده یا خرد شده بدست میآید.مردمان جنوب خراسان ( مشخصا فردوس و گناباد) همیشه با هجوم راهزنان یا عبور ویرانگر لشکریان مواجه بودهاند. چنین پیشامدهایی باعث بروز قحطی برای مردمان کویر میشده است. راه حل این مشکل در ارزن بوده است. ارزن نسبت به گندم نیاز به آب کمتر دارد و مورد هجوم آفات نیز قرار نمیگیرد . مردمان این خطه از خراسان در کنار کاشت گندم و جو، ارزن نیز میکاشتهاند. آرد حاصل از ارزن و ارزن پوستکنده ( توگی )، در هنگام بروز قحطی باعث نجات جان افراد زیادی میشده است.
ارزن و گاورس هر دو محصولی هستند که شباهتی به برنج دارند با این تفاوت که برنج یا شالی نیاز فراوان به آب دارد در حالیکه ارزن و گاورس به حداقل آب نیاز دارد و در مدت یک ماه به بار مینشیند. آخر مرداد ماه فصل کاشت آن و آخر شهریور فصل برداشت ارزن است. بین ارزن و گاورس از نظر کاشت و برداشت و شکل ظاهری هیچ تفاوتی وجود ندارد. ارزن و گاورس در مناطق کم آب حاشیه کویر کاشت میشود. در خراسان گاورس بیشتر در پخت یک نوع آش بنام توگی استفاده میشود. از آرد آن برای نان نیز استفاده میکنند. خوراک مورد علاقه طیور و مرغان نیز میباشد و همچنین در بیسکویتسازی نیز کاربرد دارد. ارزن به صورت پوست گرفته (مغز) که ماده اصلی برای تهیه این غذا میباشد در گناباد در خوار و بار فروشیها به فروش میرسد و ممکن است در سایر نقاط کشور به این آسانی یافت نشود.
مواد لازم :
ارزن پوست گرفته یا توگی به ازای هر نفر ۱ پیمانه
گوشت قرمز قرمه شده نیم کیلو
پیاز ۱ عدد بزرگ
نمک و فلفل و زردچوبه به میزان لازم
دستور تهیه :
گوشت را به همراه نصف پیاز و آب درون ظرفی مناسب بریزید و روی شعله قرار دهید تا آرام بپزد و آب آن کم شود. در تابهای دیگر نصف پیاز خرد شده را کمی تفت دهید تا طلایی شود، سپس به آن نمک و فلفل و زردچوبه بزنید و گوشت را که پخته است به آن اضافه کنید تا کمی تفت بخورد (گوشت را نباید در این مرحله زیاد تفت بدهید که خشک شود).
ارزن پوست گرفته را کاملا پاک کنید و بشویید. سپس در ظرفی جداگانه یا همان تابهای که گوشت را تفت دادهاید، ارزن و هم اندازه حجم آن آب بریزد و روی شعله قرار دهید تا ارزن بپزد (کم پختن ارزن باعث سفت ماندن آن میشود و زیاد پختن باعث وا رفتن ارزن میشود، باید مراقب میزان پخت ارزن باشید). اگر در ظرف جداگانهای ارزن را پخت کردید بعد از پخت، گوشت تفت داده را اضافه کنید و هم بزنید تا کاملا مخلوط شود و قوام پیدا کند. نوش جان
نکات :
برای تهیه توگی حتما باید از ارزن پوست گرفته (مغز) استفاده کنید زیرا پوست ارزن قابل هضم نیست.
برای طعم دهی بهتر به این خوراک میتوانید از رب یا زعفران آبکرده نیز استفاده کنید.
اگر ارزن را در همان ظرفی که گوشت را تفت دادهاید میپزید، باید مراقب باشید گوشت زیاد نپزد و له نشود.
نکات تغذیهای :
ارزن دارای خاصیت ضد نفخ، زیادکنندهی ادرار، تصفیه کنندهی خون، ضد فشار خون و نرم کننده اخلاط سینه میباشد. همچنین از آن به صورت درمانی در مواردی مانند : تب، وجود خون در ادرار، زایمان سخت، چربی خون، دل پیچه، دیابت، اسهال، دل درد، تنظیم حرارت بدن، زیاد کننده اسپرم و بواسیر استفاده میکنند.
لازم به ذکر است زیاده روی و مصرف بیرویه ارزن موجب ناراحتی معده و اختلال درنیروی جنسی میشود. زنان باردار مجاز به مصرف ارزن نمیباشند، زیرا موجب باز شدن عادت ماهانه و در نتیجه سقط جنین میگردد. اشخاصی که مبتلا به نقرس، اسیداوریک، اترومی، سنگ مثانه، ناراحتی معده و مثانه میباشند، باید در مصرف ارزن احتیاط نمایند.
منبع:مجله تصویری فرهنگ غذا
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.