بهمنماه در تقویم ایران باستان، زمانی ویژه برای برگزاری جشنهای گوناگون بود. از روشنایی آتشهای پرشکوه جشن سده گرفته تا آیینهای مهرورزی سپندارمذگان، این ماه سرشار از مراسمی بود که طبیعت، عشق، نیکی و خرد را گرامی میداشتند. برخی از این جشنها هنوز هم در گوشه و کنار ایران زنده ماندهاند و برخی دیگر در پیچ و خم تاریخ به فراموشی سپرده شدهاند. اما آیا میتوان این آیینهای کهن را دوباره زنده کرد و به عنوان جاذبهای برای گردشگران داخلی و خارجی معرفی نمود؟ در این مقاله، به بررسی جشنهای بهمنماه در ایران باستان میپردازیم و سفری جذاب به گذشتهای پرشکوه خواهیم داشت.
فهرست
۱. جشن سده (۱۰ بهمن)
جشن سده یکی از مهمترین جشنهای ایران باستان است که در دهم بهمنماه برگزار میشد. این جشن به افتخار کشف آتش و پیروزی نور بر تاریکی برگزار میشد.
فلسفه و آیینها: ایرانیان باستان در این روز با افروختن آتشهای بزرگ، سرودخوانی و جشن و شادی، اهمیت آتش را گرامی میداشتند. این مراسم نماد پیروزی نیکی بر بدی بود.
برگزاری امروزی: این جشن همچنان در برخی شهرهای ایران از جمله یزد، کرمان و شیراز برگزار میشود. آتشبازی و مراسم آیینی آن گردشگران زیادی را به این مناطق جذب میکند.
۲. جشن نوسره (۵ بهمن)
این جشن که کمتر شناخته شده است، در پنجم بهمنماه برگزار میشد و مقدمهای بر جشن سده بود.
فلسفه و آیینها: مردم در این روز به استقبال جشن سده میرفتند و آمادهسازی برای روشن کردن آتش بزرگ را آغاز میکردند.
برگزاری امروزی: این جشن امروزه کمتر برگزار میشود، اما برخی از زرتشتیان در کنار جشن سده، آن را نیز گرامی میدارند.
۳. جشن میانه زمستان (۱۵ بهمن)
ایرانیان باستان، پانزدهمین روز زمستان را به عنوان نقطه اوج سرما و شروع نیمه دوم زمستان جشن میگرفتند.
فلسفه و آیینها: این جشن همراه با دورهمیهای خانوادگی، روشن کردن آتش و دعا برای آمدن بهار بود.
برگزاری امروزی: این جشن دیگر به صورت رسمی برگزار نمیشود، اما در برخی مناطق عشایری ایران، آیینهای مشابهی وجود دارد.
۴. جشن اسپندگان (سپندارمذگان) – ۲۹ بهمن
این جشن که به عنوان “روز عشق ایرانی” نیز شناخته میشود، به احترام زمین، زنان و عشق برگزار میشد.
فلسفه و آیینها: در این روز، مردان برای زنان هدیه میآوردند و زنان و مادران مورد تجلیل قرار میگرفتند.
برگزاری امروزی: برخی از دوستداران فرهنگ ایرانی در سالهای اخیر این جشن را به عنوان جایگزینی برای ولنتاین احیا کردهاند. برگزاری این جشن میتواند به عنوان یک جاذبه گردشگری فرهنگی در برخی مناطق مورد توجه قرار گیرد.
۵. جشن بهمنجه
این جشن کمتر شناختهشده، مخصوص بهمنماه بود و برای گرامیداشت امشاسپند بهمن که نماد خرد، راستی و حیوانات سودمند است، برگزار میشد.
فلسفه و آیینها: در این جشن، ایرانیان به حیوانات احترام میگذاشتند، گیاهخواری میکردند و از مصرف گوشت پرهیز میکردند.
برگزاری امروزی: این جشن تقریباً فراموش شده است، اما میتوان آن را احیا کرد و به عنوان یک رویداد فرهنگی-گردشگری معرفی نمود.
۶. جشن رام روز (رامجین) – ۲۷ بهمن
این جشن یکی از جشنهای ماهانه ایران باستان بود که در بیست و هفتم بهمنماه برگزار میشد.
فلسفه و آیینها: این روز به نام ایزد رام، که نماد شادی، صلح و آرامش است، گرامی داشته میشد و مردم به جشن و سرور میپرداختند.
برگزاری امروزی: این جشن امروزه به فراموشی سپرده شده، اما میتوان آن را در قالب مراسمهای سنتی و فرهنگی احیا کرد.
۷. جشن آذر جشن (روز ویژه آتش) – ۹ بهمن
این روز یکی از جشنهای مرتبط با عنصر آتش بود که در نهم بهمنماه برگزار میشد.
فلسفه و آیینها: مردم در این روز در کنار آتش جمع میشدند، دعا میخواندند و با شادی از گرمای آتش بهره میبردند.
برگزاری امروزی: این جشن به مرور زمان فراموش شده است، اما در مناطقی مانند یزد و کرمان هنوز مراسمهایی مرتبط با آن برگزار میشود.
ارتباط جشنهای بهمنماه با گردشگری
این جشنها ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند. برخی پیشنهادات برای توسعه گردشگری مرتبط با این آیینها:
تورهای فرهنگی: برگزاری تورهای ویژه در مناطق زرتشتینشین مانند یزد و کرمان برای شرکت در جشن سده.
اقامتگاههای بومگردی: اجرای آیینهای کهن مانند سپندارمذگان در اقامتگاههای سنتی.
فستیوالهای محلی: احیای جشنهای فراموششده و ایجاد جاذبههای گردشگری جدید در نقاط مختلف ایران.
نتیجهگیری
بهمنماه در تقویم ایران باستان مملو از جشنها و آیینهایی است که ارتباط عمیقی با فرهنگ و باورهای ایرانیان داشتهاند. برخی از این جشنها همچنان برگزار میشوند و برخی دیگر نیاز به احیا دارند. توجه به این آیینها نهتنها میتواند سبب زنده نگه داشتن میراث فرهنگی شود، بلکه فرصتی مناسب برای رونق گردشگری فرهنگی ایران نیز به شمار میآید.
دیدگاه ها :
*اگر نظری دارید یا این مطلب نیاز به اصلاح دارد و یا عکس یا ویدئوی مرتبط با آن دارید لطفا اینجا برای ما ارسال کنید.