انواع دلمه و تاریخچه آن در جهان

دلمه درست کردن در عین حال که سخت است ولی کاری لذت بخش است . اغلب ایرانی ها و آذری ها ،مردم خاورمیانه بخصوص بالکان، قفقاز، آسیای مرکزی و روسیه آن را میل می کنند. در هر یک از این مناطق شاهد تهیه دلمه های مختلف و منحصر به فردی هستیم. همین موضوع باعث شده تا در جهان ده ها نوع دلمه مختلف وجود داشته باشد.هر کدام از این کشورها نوع خاصی از دلمه با توجه به ذائقه و سلیقه خود درست می کنند در این مطلب قصد داریم با انواع دلمه و تاریخچه آن در جهان آشنا شویم

تاریخچه دلمه

اگر بخواهیم نگاهی ریشه ای به دلمه بیاندازیم، می توان گفت که نام این غذا به ترکی به معنای “پر شده است” و همین موضوع باعث شده تا بسیاری از افراد فعال در حوزه های فرهنگی و تاریخی تهیه اولین دلمه را به مناطق ترک زبان نسبت بدهند.دلمه را می توان با استفاده از برگ انگور، فلفل دلمه، بادمجان، کدو، گوجه فرنگی و… درست کرد. البته نکته مهم این است که متداول ترین نوع آن، دلمه ای است که با استفاده از برگ انگور به وجود می آید.با وجود این که بسیاری از کشورها سالیان سال با استفاده از شواهد تاریخی تلاش کردند تا اختراع دلمه را به کشور خود نسبت بدهند. اما در نهایت در سال ۲۰۱۷ بود که کشور جمهوری آذربایجان توانست دلمه را به نام خود در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت کند. البته همچنان نیز در بین کشورهای این منطقه بر سر دلمه و پیداش آن درگیری های فرهنگی مختلفی وجود دارد.

دلمه برگ مو

همان طور که اشاره کردیم شما می توانید انواع مختلفی از دلمه را در سراسر دنیا مشاهده کنید. آشپزان با توجه به ذائقه و سلیقه خود تلاش می کنند تا دلمه های مختلف و متنوعی را به وجود بیاورند.با این حال اگر بخواهیم مواد لازم و طرز تهیه ی دلمه معمولی و مرسوم را به شما معرفی کنیم، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مواد لازم

گوشت چرخ کرده : ۳۰۰ گرم
سبزی شامل پیازچه، گشنیز، تره، مرزه، شوید: ۵۰۰ گرم ( نکته مهمی که باید بدانید این است که با توجه به نوع دلمه ای که قصد درست کردن آن را دارید لازم است تا از سبزی های مختلفی استفاده کنید)
برگ مو :۲۰۰ گرم (می توان به جای آن از گیاهان دیگری نیز استفاده کرد)
برنج و لپه :۱ پیمانه
آب :۲ تا ۳ لیوان
گردو :۲۵۰ گرم

طرز تهیه دلمه
برای تهیه دلمه لازم است تا چند مرحله را طی کنید. به عنوان اولین گام برنج و لپه را جداگانه در آب قرار داده و اجازه دهید تا چند ساعت خیس شوند. سپس سبزی ها را با هم خرد کنید.مرحله بعدی برای تهیه دلمه این است که برگ مو را شسته و آن را در صافی قرار دهید. سپس برنج و لپه خیس خورده را نیم کوب کنید. بعد گوشت، سبزی، برنج و لپه را نمک و فلفل زده و مواد را به خوبی با هم ترکیب و مخلوط کنید.مایه به دست آمده را کمی تفت دهید و اجازه دهید تا رنگ گوشت قهوه ای بشود. سپس مقداری از مایه را بر روی هر یک از برگه ها قرار بدهید و آن ها را به صورت بقچه ای بپیچید.

شما می توانید به هر میزان دلخواه که علاقمند هستید، مواد مختلفی مثل آبلیمو، سرکه، شکر، شیره و… را با هم مخلوط کرده و بعد از چیدن دلمه های درست شده در قابلمه این مواد را بر روی آن ها بریزید و مزه دلمه را تغییر دهید.یکی از نکات جالبی که باید در مورد دلمه بدانید این است که این غذا درصد بسیار زیادی آهن دارد. دلمه برای بدن بسیار مفید است. به نحوی که آهن موجود در هر ۱۰۰ گرم از برگ تازه درخت انگور، ۷ برابر آهنی است که در ۱۰۰ گرم میوه انگور وجود دارد.
به همین دلیل پیشنهاد ما این است که حتماً از برگ مو برای درست کردن دلمه استفاده کنید. موادی که به عنوان مایه در داخل برگ مو می ریزید نیز هر یک به صورت جداگانه دارای ارزش غذایی و ویژگی های مختلفی هستند.

انواع دلمه

خوشبختانه افرادی که دلمه دوست دارند، با توجه به گستره سبک های آشپزی برای تهیه دلمه می توانند انواع مختلفی از این غذا را میل کنند. در ادامه انواع دلمه را به شما معرفی می کنیم.

دلمه برگ کلم

در این دلمه از برگ کلم به جای برگ درخت انگور استفاده می شود. این نوع دلمه طرفداران مخصوص به خود را دارد. دلمه برگ کلم در شهر های بسیار زیادی به عنوان دلمه محلی پخته می شود.
مواد لازم برای ۱۰ نفر
کلم برگ: ۱ عدد بزرگ
گوشت چرخکرده: ۶۰۰ گرم
لپه: ۲۰۰ گرم
برنج: ۲ پیمانه
سبزی دلمه ساطوری خرد شده: جعفری، گشنیز، شوید، ترخون و نعنا ۸۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد بزرگ
رب گوجه فرنگی: ۴ قاشق غذاخوری
رب انار: ۲ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار دلخواه
آبلیمو: ۲ قاشق غذاخوری
روغن: به مقدار لازم

طرز تهیه
برای درست کردن دلمه برگ کلم مجلسی تبریزی ابتدا باید در یک قابلمه مناسب مقداری آب بریزید تا به دمای جوش برسد سپس یک قاشق چایخوری نمک به آن اضافه کنید. لپه‌ها را هم در مقداری آب بپزید اما مراقب باشید له نشوند. برنج را هم بپزید و وقتی دانه برنج یک ترک در وسطش برداشت آن را آبکش کنید. در فاصله به جوش آمدن آب قابلمه، برگ‌های کلم را جدا کنید و تمیز با آب سرد و نمک بشورید. وقتی آب داخل قابلمه به جوش آمد برگ‌های کلم را داخل آب جوش بیندازید تا کمی نرم شوند. ۱ الی دو دقیقه زمان کافی است.
برگ‌های کلم را از آب خارج کنید و در آبکش بگذارید تا خوب خشک شوند. پیاز را ساطوری خرد کنید و در مقداری روغن تفت دهید تا سبک شود. گوشت چرخکرده را اضافه کنید و تفت دهید تا رنگ گوشت قهوه‌ای شود. نمک، فلفل و زردچوبه را به گوشت اضافه کنید و تفت دهید تا طعم خامی ادویه گرفته شود. مایه گوشتی داخل دلمه برگ کلم آماده است، اجازه دهید کمی خنک شود.
برخی برگ‌های کلم ممکن است رگبرگ‌های خیلی ضخیم در پشت خود داشته باشند که برای سهولت پیچیده شدن دلمه بهتر است آن‌ها را به آرامی با نوک چاقو جدا کنید و مراقب باشید برگ کلم آسیب نبیند. مایه گوشتی را با لپه و برنج پخته و سبزیجات خرد شده دلمه و به مقدار دلخواه نمک با هم مخلوط کنید. در هر برگ کلم یک تا دو قاشق غذاخوری از مایه دلمه را بریزید و برگ کلم دلمه را به شکل بقچه یا سیگاری درست شبیه دلمه برگ مو بپیچید.
کف قابلمه مقداری روغن بریزید و چند عدد برگ کلم بپیچید، دلمه‌های پیچیده شده را کف قابلمه بچینید، روی دلمه‌ها را با چند برگ کلم بپوشانید و سس دلمه و یک استکان آب را روی آن‌ها بریزید. برای درست کردن سس دلمه رب گوجه فرنگی، رب انار، ۲ قاشق غذاخوری آبلیمو و مقداری نمک و فلفل را با هم مخلوط کنید. (اگر طعم ملس و کمی شیرین را برای دلمه می‌پسندید مقداری شکر و سرکه به جای آبلیمو و نمک به سس اضافه کنید).
یک جسم سنگین (مثل یک بشقاب یا دیس چینی سنگین) روی برگ‌ها بگذارید تا دلمه‌ها از هم وا نروند و خوب بپزند و درب قابلمه را بگذارید. ابتدا شعله گاز را روی حالت متوسط قرار دهید و زمانی که بخار بلند شد شعله را ملایم کنید. ۳۰ الی ۴۰ دقیقه زمان برای پختن دلمه برگ کلم کافی است.

دلمه بادمجان

نوع دیگری از دلمه، دلمه بادمجان نام دارد. در آن مایه و مواد اولیه را در داخل بادمجان قرار می دهند. سپس این نوع دلمه به وجود می آید.
مواد لازم
بادمجان دلمه ای :۶ عدد متوسط
مایع دلمه بسته به اندازه بادمجان :به اندازه
پیاز داغ : ۳/۴ پیمانه
رب گوجه فرنگی:۲ قاشق غذاخوری پر
روغن مایع :۲ قاشق
فلفل و زردچوبه :۱ قاشق چایخوری
نمک:۱ تا ۲ قاشق چای خوری
گوشت چرخ کرده :۲۰۰ گرم
لپه :۴ قاشق غذاخوری
برنج:۱ پیمانه
پیازخرد شده :۱ عدد
سبزی دلمه شامل :(نعناع ،تره ، جعفری ، گشنیز ، شوید ، پیازچه ، ریحان ، ترخان و مرزه ) ۱ کاسه سوپ خوری
رب گوجه:۲ قاشق غذاخوری
نمک ، فلفل و زردچوبه :به میزان لازم
آبلیمو :مقدار کمی
طرز تهیه :
برای درست کردن دلمه بادمجان باید ابتدا مواد میانیش را آماده کنید. مواد میانی این دلمه هم مانند مواد دلمه کلم برگ تهیه میشود. به این صورت که ابتدا لپه را بعد از چند ساعت خیس دادن بپزید.برنج را هم با نصف پیمانه آب و مقداری نمک نیم پز کنید. . پیاز ها رو خرد کنید و در ظرفی جدا گانه در روغن و کمی زردچوبه تفت دهید. بعد هم گوشت را اضافه کنید.کمی که گوشت تفت خورد و رنگش عوض شد رب ، نمک و فلفل را به آنها اضافه کنید و بعد از یکی دو دقیقه از روی حرارت بردارید. مایه گوشت رو به برنج و لپه اضافه کنید و با سبزی ها کاملا مخلوط کنید.
بعد از اینکه مایه دلمه را تهیه کردید ،نوبت به درست کردن سس آن است ،قابلمه و یا ماهیتابه گودی را روی حرارت قرار دهید و پیاز داغ و رب را مخلوط کرده و به مدت ۲ دقیقه تفت دهید.بعد داخلش مقداری آب ، نمک ، فلفل ، دارچین و آبلیمو اضافه کنید تا به جوش بیاید.بعد حرارت را ملایم کنید.
بادمجان ها را پس از شستن ، به اندازه ۲ سانتی متر سر آن را ببرید . بعد داخلش را خالی کنید به طوری که به اندازه یک سانتی متر از گوشت دور بادمجان ها باقی بماند.بعد از مایه درست شده داخل بادمجان ها بریزید و بادمجان ها را پر کنید.ولی نباید خیلی فشرده کنید چون باعث ترک خوردن دلمه میشود.سر آن را به عنوان در پوش روی بادمجان قرار دهید و دلمه ها را به صورت ایستاده و چسبیده به هم در ظرف سس تان بچینید و در ظرف را ببندید تا بادمجان ها به مدت یک ساعت پخته شوند.بعد از نرم شدن بادمجان ها آنها را در ظرف مورد نظرتان سرو کنید و مقداری از سسش را کنارش بریزید

دلمه گوجه فرنگی

اگر طرفدار گوجه فرنگی هستید و دوست دارید تا یک غذای فوق العاده خوشمزه با استفاده از گوجه را درست کنید، پیشنهاد ما این است که به سراغ دلمه گوجه فرنگی بروید. در این نوع دلمه مواد در داخل گوجه فرنگی قرار می گیرند.
مواد لازم
-۵ عدد گوجه فرنگی
-۱۵۰ گرم گوشت چرخ کرده
-۱/۲ پیمونه برنج خام
-۱/۳ پیمونه لپه خام
-۳ قاشق غذاخوری سبزی دلمه خشک شده یا ۶ قاشق غذاخوری سبزی دلمه تازه خورد کرده (گشنیز، ترخون، نعنا و جعفری)
-۲ قاشق غذاخوری پیاز داغ
-۲ عدد پیاز
-۲ قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
-آبغوره به مقدار لازم
-۱ قاشق مرباخوری شکر در صورت تمایل
-نمک، فلفل و زرچوبه به مقدار لازم
مراحل تهیه
ابتدا باید لپه رو که از چند ساعت پیش خیس کرده و آبش رو هم چند بار عوض کردیم تا نفخش بره رو بپزیم پس لپه رو با مقداری آب بدون اینکه بهش نمک اضافه کنیم میپزیم و وقتی کاملا پخت آبکشش میکنیم.برنج رو هم داخل آبجوش میریزیم و وقتی کمی نرم شد و موقع آبکش کردنش شد، آبکشش میکنیم.حالا پیاز داغ، کمی روغن، نمک، فلفل، زرچوبه و گوشت چرخ کرده رو داخل ماهیتابه ریخته و با هم تفت میدهیم.مواد رو تفت میدهیم تا گوشت کاملا بپزد و سرخ بشود.حالا برنج و لپه رو هم اضافه میکنیم.
مواد رو کمی با هم تفت میدیم و مزه میکنیم تا در صورتی که به نمک بیشتری احتیاج بود اضافه کنیم و در نهایت ۲ قاشق از سبزی خشک یا ۴ قاشق از سبزی تاره رو اضافه میکنیم.حالا فقط کمی مواد رو با هم تفت میدهیم تا فقط مخلوط بشن و باید دقت کنیم تا سبزی زیاد سرخ نشه که بسوزه. حالا مایه داخل دلمه ها حاضره.در این مرحله سس دلمه رو حاضر می‌کنیم. من معمولا مایه گوشتی رو از ماهیتابه در میارم و بعد سس رو داخل همون ماهیتابه درست میکنم. پس مقداری روغن داخل همون ماهیتابه ریخته و بعد دو عدد پیازی که داشتیم رو درشت خورد کرده و با روغن تفت میدهیم.همین که پیاز کمی نرم شد و کمی هم سرخ شد کافیه لازم نیست تا کاملا سرخ و طلایی بشود. حالا رب، نمک، فلفل و زرچوبه رو بهش اضافه کرده و مواد رو تفت میدهیم تا رب سرخ بشود.
بعد مابقی سبزی معطر رو هم اضافه کرده و باز کمی تفتشون میدهیم.در نهایت یک لیوان آب به سس اضافه کرده و به مقدار لازم آبغوره هم میریزیم و کمی روی حرارت میذاریم تا مزه ها به خورد هم برود. من چون سس دلمه رو ملس دوست دارم در این مرحله یک قاشق مرباخوری شکر هم اضافه میکنیم. اینجا دیگه سس دلمه هم حاضره فقط باید کمی روی حرارت بمونه تا قوام بیاد چون دلمه گوجه خیلی زود میپزه و در صورتی که سسش زیادی آبکی باشه گوجه وامیره و سس هم خیلی رقیق باقی میمونه.

حالا فقط مونده پر کردن دلمه ها پس قسمت بالای گوجه فرنگی رو میبریم و بعد داخلش رو با یه قاشق مرباخوری خالی میکنیم.حالا داخل گوجه ها رو کاملا از مایه گوشتی پر کرده و فشار میدهیم من معمولا وقتی نصف دلمه از مایه پر شد یک قاشق از سس هم داخل گوجه میریزم و بعد بقیه مایه گوشتی رو اضافه می‌کنیم تا داخل دلمه کمی مزه دار بشود.حالا میتونیم قسمت های داخلی گوجه رو هم خورد کرده و به سس اضافه کنیم و کمی با هم تفتشون بدهیم.بعد سس رو داخل قابلمه ای میریزم که با توجه به سایز دلمه ها طوری باشد که دلمه ها داخلش به هم فیکس بشود. حالا دلمه گوجه هارو داخل قابلمه میذاریم. سس دلمه گوجه نباید خیلی رقیق باشد، چون گوجه زود میپزد.حالا در قابلمه رو بذارید و اجازه بدید تا دلمه ها برای حدود یک ربع بپزد و گوجه ها نرم بشوند وسس هم رنگ آب بشود.حالا دلمه های خوشمزه ما پخته و آماده سرو کردن است .

دلمه سیب زمینی

اگر مایه دلمه را در داخل سیب زمینی بریزید. می توانید یک دلمه سیب زمینی خوشمزه و لذیذ را درست کنید.
مواد لازم
پیاز ۱ عدد
رب گوجه ‌فرنگی۲ قاشق غذا خوری
جعفری (ساطوری شده)۲ قاشق غذا خوری
گوشت (چرخ شده)۲۰۰ گرم
سیب زمینی (درشت و گرد)۴ عدد
زعفران (اختیاری)به مقدار لازم
نمک و فلفل به مقدار لازم
طرز تهیه
ابتدا سیب زمینی ها را پوست كنده و بشویید سپس با كارد تمیزی حدود یك سوم آن را ببرید( ان را به دو نیمه غیر مساوی تقسیم كنید) و داخل قسمت بزرگتر را با كمك قاشق و كارد خالی كنید.در ظرف مناسبی پیازها را خرد كرده و در روغن تفت دهید تا نیمه سرخ شود و ادویه و گوشت چرخكرده را به آن اضافه كرده و خوب تفت هید تا مواد كاملا سرخ شود.و سپس رب گوجه فرنگی را به مواد اضافه كنید تا با آنها مخلوط شده و سرخ شود.در انتها جعفری ساطوری شده را به مواد اضافه كرده و پس از كمی تفت دادن مواد را از روی حرارت بردارید.
حالا سیب زمینی ها را با مواد پر كرده و قسمت كوچكتر را روی سیب زمینی قرار دهید و آنها را در ظرف مناسبی بچینید و تا حد ممكن فاصله كمتری بین دلمه ها باقی بگذارید (اگر فاصله زیاد باشد ممكن است دلمه ها وا بروند) .در ظرف كوچكی مقداری روغن را داغ كرده و رب را در روغن كاملا سرخ كنید.و مقداری آبجوش به آن اضافه كنید تا قل بخورد.سپس سس را به آرامی روی دلمه ها بریزید و اجازه دهید مواد با حرارت ملایم بپزد.

دلمه کدو

برخی از افراد مایه دلمه را در داخل برگ مو نمیریزند. مایه را در داخل کدو قرار می دهند و در نتیجه شاهد درست شدن دلمه کدو هستیم.
موادلازم
سینه مرغ :۴۰۰ گرم
کدوی درشت :۵ عدد یا یک کیلوگرم
گوجه فرنگی :یک کیلوگرم
پیاز خرد شده :۱/۲ پیمانه
کره:۱۰۰ گرم
فلفل دلمه ای خرد شده :۱/۲ پیمانه
رب گوجه فرنگی:۲ قاشق سوپخوری
سیر :۳ حبه
نمک و فلفل سیاه :به میزان دلخواه
طرز تهیه دلمه کدو سبز
سینه مرغ را به صورت مربعی خرد کنید و با مقداری نمک و ۲ قاشق سوپخوری روغن مایع مخلوط کنید و در یخچال قرار دهید تا به مدت ۲ ساعت استراحت کند.کدوها را به طول ۶ الی۷ سانتیمتر برش دهید و با چنگال روی پوست کدوها راه راه های عمیق ایجاد کنید.برای در دلمه ها هم برش های یک سانتیمتری از کدو کنار بگذارید.با قاشق مغز کدو را خالی کنید به طوری که دیواره های آن به اندازه ۳ الی ۴ میلیمتر باقی بماند و ته کدوها سوراخ نشود .
۴ پیمانه آب داخل قابلمه ای متوسط بریزید و روی حرارت قرار دهید تا بجوشد.بعد یک قاشق سوپخوری نمک به آن اضافه کنید.سپس کدوها را داخل آن بریزید و به مدت ۲ دقیقه روی حرارت بالا بجوشانید.بعد از آب جوش درآورده و در آب سرد بریزید . فقط یک پیمانه از آب کدو را نگه دارید.۳ عدد گوجه فرنگی‎ را پوست کنده و هسته آن را جدا کنید، سپس فیله های گوجه فرنگی ها را خرد کنید.
۵۰ گرم کره را روی حرارت ملایم قرار دهید تا ذوب شود .بعد پیاز را داخل آن تفت دهید تا سبک شود.بعد مرغ را به آن اضافه کنید و تفت دهید. وقتی رنگ مرغ برگشت فلفل دلمه ای را اضافه کنید و یک دقیقه تفت دهید.حالا فیله گوجه فرنگی را به همراه رب گوجه فرنگی و ۲ حبه سیر خرد شده به بقیه مواد تفت داده شده اضافه کنید و حدود ۳ تا۴ دقیقه تفت دهید.بعد از این حرارت را خاموش کنید.فر را با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد روشن کنید تا گرم شود.از مواد آماده شده داخل کدوها پر کنید و برش هایی را که برای در روی کدو کنار گذاشته بودید روی آن قرار دهید.آب کدوی کنار گذاشته شده را در ظرفی که قابل گذاشتن در فر باشد ریخته و کدوها را به ترتیب در ظرف بچینید و به مدت ۴۰ الی۳۰ دقیقه در طیقه وسط فر قرار دهید.
اگر فر نداشتید میتوانید در ظرف را ببندید و بر روی حرارت ملایم روی شعله مستقیم گاز بگذارید تا بپزد.برای تهیه سس گوجه فرنگی ،بقیه گوجه فرنگی ها را به صورت درشت رنده کنید و بقیه کره، یک حبه سیر ریز خرد شده و مقداری نمک و فلفل سیاه روی حرارت ملایم قرار دهید تا بجوشند و آب گوجه ها کشیده شود.بعد از پخته شدن دلمه ها با سس گوجه فرنگی آن را سرو کنید.

دلمه فلفل

دلمه فلفل یکی از غذاهای تند و خوشمزه است. برای تهیه این غذا، مایه دلمه را در داخل فلفل قرار داده و سپس مراحل پخت آن را انجام بدهید.
مواد لازم
پیازیک عدد
گوشت چرخ کرده۲۰۰ گرم
لپه۸۰ گرم
برنج نصف پیمانه
سبزی دلمه۲۰۰ گرم
رب گوجه فرنگی دو قاشق غذاخوری
روغن به مقدار لازم
نمک و فلفل به مقدار لازم
زردچوبه به مقدار لازم
فلفل‌دلمه چهار عدد
طرز تهیه فلفل دلمه‌ای شکم پر

برای تهیه فلفل دلمه‌ای شکم می‌توانید چند روش را امتحان کنید. می‌توانید این غذا را به شیوه ایتالیایی‌ها آماده کنید، یا اینکه فلفل دلمه‌ای پنیری را تهیه کنید. اما در این مطلب ما فلفل دلمه‌ای شکم پر یا همان دلمه فلفل را به روش ایرانی‌اش به شما آموزش می‌دهیم. برای شروع پیاز را خرد کنید.لپه را چند ساعت زودتر خیس کنید سپس آن را کمی بپزید تا نیم پزشود. قبل از استفاده آب لپه را خالی کنید و لپه را آبکشی نمایید.برنج را از چند ساعت قبل در آب نمک خیس کنید سپس نیم پز و آب کشی کنید.
جعفری، مرزه، ریحون، ترخون و تره را پاک کرده، خوب بشویید و خرد کنید. می‌توانید کمی سبزی خشک ‌شده به آن اضافه کنید.اگر می‌توانید از فلفل دلمه‌ای رنگی استفاده کنید. سر فلفل آن‌ها رو ببرید و تخم‌های داخل آن را خالی کنید، توجه داشته باشید که سرهای فلفل دلمه‌ای را دور نریزید.
برای تهیه این غذا ابتدا مقدار کمی روغن در تابه بریزید و با شعله‌ی متوسط پیاز را تفت دهید تا کمی نرم شود.گوشت چرخ کرده را به پیاز اضافه کنید و آن را کمی تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.برنج و لپه‌ی نیم‌پز شده، سبزی دلمه و رب گوجه فرنگی را به مواد اضافه کنید. نمک، فلفل، زرد چوبه و سایر ادویه‌های دلخواهتان را نیز به آن بیفزایید، مواد را خوب با هم ترکیب کنید و برای ۲۰ دقیقه به آن فرصت دهید تا بپزد.بعد ازاینکه مواد آماده شده سرد شد داخل فلفل دلمه‌ای‌ها را با این مواد پر کنید و سر فلفل‌ها را روی آن‌ها قرار دهید. قابلمه‌ی مورد نظرتان را چرب کنید و دلمه‌ها را در آن بچینید.
مقداری آب درون قابلمه بریزید، در قابلمه را بگذارید و برای ۴۰ دقیقه با حرارت متوسط بپزید تا آب آن کاملا تبخیر شود. اگر دلمه‌ها به صورت کامل پخته نشده بودند مقداری دیگری آب به آن اضافه کنید. همچنین می‌توانید به جای اب کمی سس رقیق درست کنید و روی دلمه‌ها بریزید.

دلمه کدو حلوایی

دلمه کدو حلوایی، غذایی زمستانی و خوشمزه و مناسب برای مهمانی هایتان است.
مواد لازم :
کدو حلوایی : ۱ عدد ( ۲ تا ۲ و نیم کیلوگرم )
برنج : ۱ پیمانه
گوشت چرخ کرده : نیم کیلو گرم
پیاز : ۲ عدد
تره ، جعفری و نعناع : ۲۵۰ گرم
رب گوجه فرنگی : ۳ قاشق سوپ خوری
آب لیمو : یک سوم فنجان
لپه : نصف پیمانه
آلو : ۱ پیمانه
زرشک : نصف پیمانه
روغن : به میزان لازم
طرز تهیه :
ابتدا پیازها را پوست بگیرید و رنده کنید و در روغن داغ تفت دهید. سپس گوشت را اضافه کنید و خوب سرخ کنید تا رنگ آن تغییر کند و بعد از آن رب گوجه فرنگی را اضافه کنید و تفت دهید. لپه را بشویید و با کمی روغن تفت دهید و ب اکمی آب و نمک بپزید. برنج را با آب و نمک بجوشانید و آب کشی کنید. بعد از آن لپه، آلو، زرشک خیس خورده، برنج آب کشی شده، آب لیمو، نمک، فلفل و سبزی های خرد شده را به مخلوط گوشت اضافه کنید. سر کدو حلوایی را ببرید و درون آن را با قاشق تمیز کنید. درون کدو را با مخلوط آماده شده پر کنید و بعد از آن سر کدو را روی بدنه محکم کنید. کدو حلوایی را در سینی فر بگذارید و کمی کره روی آن بمالید و به مدت ۱ تا ۱ ساعت و نیم درون فر با حرارت ۳۵۰ درجه فارنهایت قرار دهید. دلمه کدو حلوایی آماده سرو است.

دلمه هویج

مواد لازم :
هویج درشت ۷ الی ۸ عدد
آب به مقدار لازم
روغن زیتون ۳ قاشق سوپخوری
گوشت چرخ کرده ۵۰۰ گرم
پیاز خرد شده یک عدد
دانه کاج ۲ قاشق سوپخوری
رب گوجه فرنگی ۲ قاشق سوپخوری
فلفل قرمز پودر شده به مقدار لازم
برگ جعفری ریز خرد شده ۶۰ گرم
نمک به مقدار لازم
فلفل سیاه پودر شده به مقدار لازم
طرز تهیه دلمه هویج :
هویج ها را پوست کنده و به ابعاد ۸۰ الی ۱۰ سانتی برش دهید.
آنها را در مقداری آب بپزید. سپس درون آنها را خالی کنید و در مقدار کمی روغن زیتون تفت دهید. بقیه روغن زیتون را در ظرف مناسبی روی حرارت گرم کنید و گوشت چرخ کرده را در آن تفت دهید.پیاز خرد شده را اضافه کرده و تفت دهید تا طلایی رنگ شود. دانه کاج را اضافه کرده و تفت دهید. پس از گذشت یک الی دو دقیقه رب گوجه فرنگی، فلفل قرمز، نمک و فلفل سیاه را اضافه کنید.برگ جعفری ریز خرد شده را در آخر اضافه کنید. داخل هویج ها را با مخلوط گوشت پر کنید.آنها را به صورت عمودی در قابلمه قرار دهید. دو پیمانه آب داغ به آنها اضافه کنید. اجازه دهید روی حرارت بپزند و نرم شوند. سپس سرو کنید.

دلمه به

دلمه به یکی از غذاهای خوشمزه ایست که می توان با به درست کرد.
مواد لازم :
گوشت چرخ کرده ۲۵۰ گرم
به ۳ عدد
برنج ۳ پیمانه
لپه ۶ قاشق سوپخوری
رب گوجه ‌فرنگی ۳ قاشق سوپخوری
پیاز خردشده ۲ قاشق سوپخوری
آلو خیس خورده ۶ عدد
زرشک و کشمش به مقدار لازم
گردو خردشده به مقدار لازم
پودر دارچین به مقدار لازم
جعفری خردشده به مقدار لازم
سرکه و شکر به مقدار لازم
نمک و فلفل و زرد چوبه به مقدار لازم
نکته: مقدار مواد برای ۳ نفر کافی می باشد.
طرز تهیه دلمه به :
برنج را از یک ساعت قبل خیس کنید، سپس در آب جوش بریزید و بعد از ۳۰ دقیقه آبکش کنید. لپه ها را به مدت ۲ ساعت بپزید و بعد داخل سبدی بریزید.یکی از پیازها را داخل روغن داغ شده تفت دهید. بعد از اینکه نرم و طلایی شد، گوشت چرخ کرده، زردچوبه، فلفل سیاه و نمک بریزید و تفت دهید، سپس یک قاشق سوپ خوری رب اضافه کرده و به تفت دادن ادامه دهید.در این مرحله لپه و برنج را به گوشت اضافه کنید. مقداری کشمش، زرشک، گردوی خرد شده، نمک و فلفل هم اضافه کرده و مواد را خوب با هم مخلوط کنید. مواد را کمی با هم تفت دهید، سپس تابه را از روی حرارت بردارید.
سر به ها را با دقت جدا کرده و با یک قاشق چای خوری داخل آنها را به آرامی خالی کنید؛ طوری که به ها سوراخ نشوند. حالا باید داخل به ها را با مخلوط حاصل پر کنید و سپس سر به ها را بگذارید.پیاز باقیمانده را داخل مقداری روغن سرخ کنید تا نرم و طلایی شود، سپس زردچوبه و بقیه رب را اضافه کرده و تفت دهید. مقداری نمک، فلفل و پودر دارچین هم بریزید. آلوهای خیس خورده و گوشت های به را هم اضافه کنید. در صورت تمایل مقداری شکر و سرکه هم اضافه کنید تا سس ملس شود. حدود ۳-۲ لیوان آب اضافه کرده و صبر کنید تا جوش بیاید، سپس به ها را داخل آن قرار دهید؛ طوری که نصف به ها داخل سس باشد. در تابه را بگذارید و حدود ۴۵ دقیقه صبر کنید تا به ها بپزند.به ها را همراه با سس داخل ظرف مورد نظرتان بچینید، آنها را با مقداری جعفری خرد شده تزئین و سرو کنید.

دلمه سیراب شیردون

دلمه سیراب شیردان یا سُغدو از غذاهای محلی لرستان است.
مواد لازم:
سیرابی به تعداد نفرات یک برش
گوشت چرخ‌کرده ۲۰۰ گرم
برنج یک لیوان
لپه ۴ قاشق
سبزی معطر مخصوص دلمه خرد شده یک لیوان
روغن به میزان لازم
پیاز سرخ شده ۳ قاشق غذاخوری
فلفل و زردچوبه به اندازه لازم
رب گوجه یک قاشق غذاخوری
پودر زیره یک قاشق چایخوری سرخالی
سبزی معطر مخصوص دلمه (ترخون، مرزه، نعناع، جعفری و پیازچه)
طرز تهیه:
دو قاشق از پیاز سرخ شده را با کمی روغن در تابه بریزید و گوشت را به آن اضافه کنید و تفت دهید. ادویه‌ها را همراه سبزی خرد شده به گوشت بیفزایید و آنها را هم خوب تفت دهید. برنج را بشویید و خام به مواد دلمه اضافه کنید. مقدار لازم نمک بریزید و همه مواد را با هم مخلوط کنید و کنار بگذارید.
سیرابی را به اندازه تقریبی ۱۵ در ۱۵سانت برش بزنید. از مواد دلمه روی برش سیرابی بریزید و آن را محکم ببندید یا بدوزید. طوری که هنگام پختن، مواد از درون سیرابی بیرون نریزد. در یک قابلمه مناسب یک قاشق پیاز سرخ شده بریزید.مقداری ادویه به آن اضافه کنید و رب‌گوجه را با آن تفت دهید و پنج لیوان آب روی آن بریزید. دلمه‌های دوخته شده سیرابی را درون آن بگذارید. در ظرف را ببندید و بعد از جوش آمدن حرارت را کم کنید و بگذارید ۳/۵ تا ۴ ساعت با حرارت ملایم بپزد.وقتی آب آن به یک لیوان رسید و به صورت سس غلیظ در آمد و سیرابی پخته شد، دلمه‌ها را در دیس مناسبی بکشید. باقی مانده سس را روی دلمه‌ها بریزید و اطراف آنها را با جعفری و چند برش لیموترش تزئین و سپس نوش‌جان کنید.
در صورت تمایل چند پاچه گوسفند را در قابلمه بگذارید و بپزید و دلمه‌ها را داخل آن بگذارید و همزمان با هم بپزید در این صورت طعم متفاوتی خواهید داشت. این دلمه بسیار مغذی است.