آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی

آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی یکی از جاهای دیدنی رشت است. این مقبره در جنوب شهر رشت واقع شده است. این بنای تاریخی ساده و در عین حال زیبا، آرامگاه رهبر انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگلی بود. که به پشتیبانی استقلال ایران از بیگانگان جنگید. میرزا کوچک خان یکی از شخصیت های بزرگ تاریخ و افتخارات ایران زمین است که با مبارزات آزادیخواهانه و جنبش ضد استعماری اش که جان عزیز خود را نیز در این راه و برای رفاه حال مردم ایران از دست داد. موجب شد تا او به نماد گیلان برای ایرانیان مبدل شود.

میرزا کوچک خان جنگلی که بود ؟

یونس استادسرایی مشهور به میرزا کوچک خان جنگلی (۱۲۵۷ – ۱۱ آذر ۱۳۰۰ هجری خورشیدی) مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل بود. که در اعتراض به نقض تمامیت ارضی و استقلال ایران از سوی بیگانگان بعد از مشروطه قیام کرد.

میرزا یونس معروف به میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ در سال ۱۲۵۷ ه. ش. در محله قدیمی استادسرا شهر رشت در خانواده‌ای متوسط و مذهبی چشم به جهان گشود. وی سنین آغاز عمر را در مدرسه علمیه حاج حسن (صالح آباد) و مدرسه جامع شهر رشت به آموختن صرف و نحو و تحصیلات دینی گذرانید. پس از آن به قزوین رفته و در مدرسه‌ی صالحیه تحصیل دروس حوزوی را ادامه داد. چندی هم در مدرسه محمودیهٔ تهران به همین منظور اقامت گزید. پایه آموزش حوزوی می‌توانست وی را در سلک روحانیان درآورَد، اما حوادث و انقلابات کشور مسیر افکارش را تغییر داد و او را به راهی دیگر کشاند.

میرزا کوچک‌خان دارای دو خواهر به نام‌های کربلایی خانم و سارا خانم و دو برادر به نام‌های میرزا محمدعلی خان و میرزا رحیم خان بود. که هردو بعد از میرزا وفات یافتند. بنا به گفته اطرافیان، او مردی قوی بنیه، زاغ چشم و دارای سیمایی متبسم بود. و از نظر اجتماعی مردی باادب، فروتن، خوش برخورد، مومن به اصول اخلاقی، صریح اللهجه، طرفدار عدل و آزادی و حامی مظلومان بود. میرزا کوچک‌خان اهل ورزش بود و از مصرف مشروبات الکلی و دخانیات خودداری می‌کرد. میرزا در سنین آخر عمر همسری برگزید.

نهضت جنگل

نهضت جنگل به رهبری روحانی مبارز، میرزا کوچک خان جنگلی (۱۲۵۷-۱۳۰۰ه. ش.). و با اندیشه اتحاد دنیای اسلام مدت ها به مبارزه علیه استبداد محمدعلی شاه قاجار و استعمار دولت های خارجی روس و انگلیس پرداخت. اما نفوذ هواداران کمونیست در سران نهضت و خیانتشان علیه نهضت جنگل، باعث شد تا میرزا و یاران وفادارش در حمله نیروهای دولتی رضاخان به اعماق جنگل پناه ببرند. سرانجام میرزا در اثر سرما و برف و بوران کوه های گیلوا، جان به جان آفرین تسلیم کرد. دشمنانش سر او را از بدن جدا کردند و برای رضاخان به ارمغان آوردند.

معماری بنا

بنای یادبود وی، بین بقعه و گورستان سلیمان دارآب با معماری سنتی و به صورت هشت ضلعی منظم، یکی از اشکال هندسی معماری متداول ایرانی، ساخته شده است. ستون‌های زیبا و سرستون‌های چوبی در اطراف مقبره، رنگ و بوی باستانی به مقبره داده است . عناصر تشکیل دهنده این بنا بیشتر آجر، کاشی، خاک‌رس و چوب است. و از مصالح محلی آن دیار محسوب می‌شود و ترکیب آنها با محیط سبز و درختان باستانی اطراف رنگ و بوی خاطره‌انگیزی را برای همه فراهم می‌کند. فضاسازی این آرامگاه شاید با روحیه لیبرال و شخصیت مبارز میرزا کوچک خان سازگاری دارد.

در اطراف مقبره این بزرگ مرد، قهرمان تاریخی مبارزات گیلان و ایران، اجساد مبارزان جنبش جنگل دفن شده‌اند .که نام آنها بر روی مزار آنها حک شده است. در کنار مقبره میرزا کوچک خان مقبره یک شاعر مشهور و محبوب این منطقه، شیون فومنی و همچنین مشاهیر دیگر این منطقه نیز قابل مشاهده می‌باشند.

نحوه دسترسی

برای دسترسی به گورستان سلیمان داراب باید به یخ سازی رشت رفته و از آنجا به فلکه رازی و سپس به خیابان میرزا کوچک خان جنگلی و نهایتا به گورستان خواهید رسید.
برخی از مشاهیر مدفون در گورستان سلیمان داراب عبارت‌اند از : محمدی انشایی، میرزا حسین خان کسمایی، ابراهیم فخرایی، اسماعیل جنگلی، شیون فومنی، جهانگیر سرتیپ پور، ولی الله اردشیری، دکتر عطاءالله فریدونی، و دکتر محمود بهزاد، نصرت رحمانی، فرهنگ دلجوی توحیدی …

بعد از مرمت