آرامگاه حَیَقوق نبی

آرامگاه حَیَقوق نبی یکی از بناهای دیدنی شهرستان تویسرکان و یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران است که در خیابان چهارباغ شهید اشرفی اصفهانی در انتهای خیابان حیقوق نبی قرار دارد. این آرامگاه مربوط به دوره سلجوقیان است و از فاصله دور مانند یک برج مدور با سقفی مخروطی شکل به نظر می‌رسد. این آرامگاه دارای بدنه ۸ضلعی است و ۸ ترکه آجری در آن ساخته شده که ستون‌های اصلی بنا را تشکیل می‌دهد و در نتیجه بنا به صورت سطوح ۸گانه به نظر می‌رسد.

حیقوق نبی از پیامبران دوازده‌گانه بنی‌اسرائیل و از نسل حضرت موسی(ع) است که در حدود سال ۷۰۰ قبل از میلاد (معاصر با دانیال نبی و الیاس نبی(ع)) زندگی می‌کرده و نگهبان معبد بزرگ یهودیان در اورشلیم بوده است. ایشان دارای شأن و مقام مذهبی خاصی نزد پیروان دین یهود می‌باشد و برای مسلمانان نیز بسیار قابل احترام است. نام وی در کتاب تورات عهد عتیق ذکر شده است همچنین در شرح دعای ام داوود، امام صادق(ع) از ایشان نام برده‌اند و در مناظره معروف دربار مأمون عباسی، هنگام بحث با دانشمند یهودی (جاثلیق)، امام رضا (ع) از حیقوق نبی نام می‌برند.

در خصوص آرامگاه ایشان روایت‌های مختلفی وجود دارد. بر اساس یکی از روایت‌ها در حدود سال ۵۹۰ قبل از میلاد، بخت‌‌النصر؛ پادشاه کلده به اورشلیم حمله کرد و گروهی از یهودیان را به قتل رساند و نزدیک به ۲۰ هزار نفر از آنان را اسیر و به شهر بابل؛ پایتخت کلده که نزدیک بغداد فعلی قرار داشت انتقال داد. حیقوق نبی نیز در میان اسرا بود و مدت طولانی در زندان به سر برد. در سال ۵۴۸ قبل از میلاد، کورش هخامنشی بزرگ پادشاه ایران به کلده حمله کرد و در جنگی لشکریان کلده را شکست داد و بابل را تصرف کرد و طی فرمانی دستور آزادی کلیه اسرا و زندانیان یهود را صادر نمود. پس از آزادی از بند اسارت بابلیان، حبقوق پیامبر به ایران مهاجرت کرد و در شهر تویسرکان یا رودآور ساکن شد و پس از رحلت نیز در همین مکان مدفون گردید.

روی دیوارهای خارجی بنا با طاق‌نماها و کاشی‌کاری‌های متعدد تزئین شده که در عین سادگی و زیبایی دارای برخی خطوط و نقوش جالب و ستاره‌های شش ضلعی است که به «ستاره داوود» (نماد دین یهود) معروف می باشد. در قسمت انتهایی پیشانی بنا چندین کنگره آجری برجسته مثلث شکل جلب توجه می‌کند. سقف مقبره از داخل در ارتفاع ۷ متری به شکل سقف گنبدی و با انحنا و تحدب کم ساخته شده است. ارتفاع این بنا از سطح زمین ۱۲ متر می‌باشد. آرامگاه حیقوق نبی در مقابل عوامل نامساعد طبیعی بیش از ۹۰۰ سال مقاومت کرده و همچنان سالم و پابرجا باقی مانده است.

حضرت حیقوق(ع) را با نام «حبقوق» (به معنی در آغوش گرفته شده) نیز می‌نامند و در زبان عبری با نام «حبکوک» نیز شناخته می‌شود. علت نامگذاری ایشان به این نام چنین بوده است که وی در زمان کودکی از دنیا می‌رود و الیاس نبی(ع) او را در آغوش خود گرفته دعا می‌کنند و از خدای متعال می‌خواهند که آن حضرت را دوباره زنده نماید.

در جریان حفاری غیرمجازی که در سال ۱۳۷۲ خورشیدی صورت گرفت، پیکر مطهر حیقوق نبی سالم رویت شد.

هم‌اکنون تندیس ایشان از سنگ مرمر و تصاویری از وی در مجموعه موزه واتیکان در کشور ایتالیا موجود می‌باشد.