آرامگاه بوذر جمهر قاینی

آرامگاه بوذر جمهر قاینی در حاشیه‌ی جنوب شهر قائن و بر دامنه‌ی رشته‌کوه قهستان، واقع شده است که متعلق به یکی از عرفای نامدار و شاعران قرن چهارم و پنجم هجری قمری است. بنای مقبره بوذرجمهر که در قرن ۶ و ۷ هجری قمری، به صورت چلیپایی و با معماری زیبایی ساخته شده است، امروزه از جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی به شمار می‌‌رود. این بقعه چهار ایوانی است و گنبدی برفراز ایوان‌ها قرار دارد.

بوذر جمهر قاینی که بود؟

حکیم قسیم بن ابراهیم بن منصور معروف بزرگمهر قائنی ( بوذر جمهر قاینی ) سیاستمدار ادیب و عارف و شاعر اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری قمری است که در دربار سلطان مسعود غزنوی خدمت می کرده است. وی به زبان فارسی و عربی سخن می گفته و از وی اشعار و قصیده هایی به جای مانده که قصیده بهاریه او از شهرت خاصی بر خوردار است . بوذر جمهر بعد از مرگ سلطان محمود تا زمان فروپاشی حکومت غزنویان در دربار سلطان مسعود غزنوی به سر برد و در اواخر حکومت غزنویان از غزنه که پایتخت بود به قاین آمد و پس از مدتی در گذشت . مقبره حکیم بوذر جمهر در فاصله چهار کیلومتری جنوب غربی شهر قائنات و در دامنه کوهی موسوم به کوه ابوذر ( بزرگمهر ) قرار دارد . بنای مقبره از بنا های قرن ششم و هفتم هجری است به فرم چلیپایی و با معماریی بسیار زیبا ساخته شده است . مصالح اصلی در ساخت بنا سنگ گچ و آجر است .

معماری آرامگاه

بقعه آن چهار ایوانی است و گنبد بر فراز این ایوان ها استوار شده .طاق ایوان‌ها به صورت کلیل اجرا شده اما جرز اصلی طاق‌ها به صورت نیمه بیضی باز کار شده و بعد با استفاده از پوشش کاذب به شکل کلیل درآمده است. برای تزئین داخلی بنا از گچ استفاده شده و نوع کاربندی پیشانی ایوان‌ها به شکل طاق‌نماهای جناقی است. تزئینات گچ‌کاری زیر گنبد نیز یکی از زیباترین بخش‌های این بنا محسوب می‌شود که لچکی‌های ۴ به ۸ آن مقرنس‌ها و گچ‌بری‌های خفیف و هنرمندانه‌ای دارد. در این مکان اتاق‌های بسیار جالبی دیده می شود که یکی از آن ها گنبد زیبایی دارد که با سنگ کار شده است.
مصالح اصلی به کار گرفته در ساخت این مقبره سنگ، گچ و آجر است و در پشت بقعه، صفحه‌ای ایجاد شده که بناهای جنبی مقبره روی آن ساخته شده‌اند. همچنین در کنار این مقبره درخت کهنسال بنه‌ای دیده می‌شود که حداقل ۷۰۰ سال از عمر آن می‌گذرد.
منطقه گردشگری بوذرجمهر حدود ۵۰۹ هکتار وسعت دارد که از سمت شرق و جنوب شرق به ارتفاعات کوه ابوذر و قلعه کوه از جنوب تا انتهای پارک جنگلی قهستان در ضلع شرق جاده قاین- بیرجند کشیده شده است.آرامگاه بوذر جمهر قاینی به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی قاين، با شماره ۲۷۵۹ در فهرست آثار می کشور به ثبت رسیده و تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

نوادگان بزرگمهر ، خانواده « نوری ابوذری » هستند که هم اکنون اکثرا ساکن همین شهر می ‌باشند . پسوند خانوادگی « ابوذری » متعلق به این خانواده و برگرفته از نام بوذر جمهر می ‌باشد .بزرگان این خانواده در حدود یکصد سال قبل به منطقه‌ ای در مجاورت قاین مهاجرت کردند که هم اکنون روستای اکبریه در آنجا پدید آمده است . دلایل و اسناد محکمی در پیشینه تاریخی این خانواده وجود دارد .