چای ماسالا یکی از خوش عطر ترین و مقوی ترین نوشیدنی های هندی است که علاوه بر قدمت ، طعم دلنشینی دارد. چای ماسالا یا «چای ادویه‌جات مخلوط»، یک نوع چای است که آماده‌سازی آن با جوشاندن چای سیاه در شیر و آب به‌همراه ترکیبی از سبزیجات معطر و ادویه‌جات آغاز می‌شود. این چای هندی که قدمت آن به پنج تا ۹ هزار سال قبل برمی‌گردد و در برخی نقاط دنیا با نام «چای هندی» نیز شناخته می‌شود، یک نوشیدنی مشهور در سطح جهانی است که در منوی بیشتر کافه‌ها و چایخانه‌ها دیده می‌شود. چای ماسالا هم به‌صورت گرم و هم به‌صورت سرد سرو می‌شود. با ما همراه باشید تا با طرز تهیه چای ماسالا آشنا شوید.
فهرست
چای ماسالا چیست؟
یک نوع دمنوش هندی است که با ترکیب چای، چند نوع ادویه و شیر یا آب درست می‌شود. این نوشیدنی خوش‌طعم و خوش‌عطر با تنوع مواد اولیه، یکی از خاص‌ترین انواع چای است. از مواد تشکیل‌دهنده چای ماسالا می‌توان به چای سیاه، دارچین، زنجبیل، هل، آنیسون ستاره‌ای (بادیان ختایی)، رازیانه، جوز هندی، تخم گشنیز، فلفل قرمز، فلفل سیاه و میخک اشاره کرد.
بادیان ختایی، هم‌خانواده گیاهانی مثل هویج، کرفس و جعفری است. این گیاه تا یک متر قد می‌کشد و دارای گل و میوه است. میوه سفید و کوچک این گیاه، با نام دانه بادیان شناخته می‌شود. بادیان، عطر و بویی متمایز و طعمی شبیه به شیرین‌بیان دارد و معمولا از آن برای تهیه دسرها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. بسیاری از افراد، رازیانه و بادیان ختایی را یکی می‌دانند؛ زیرا رازیانه و بادیان ختایی ظاهر و بوی نسبتا مشابهی دارند. پس اگر به بادیان ختایی دسترسی نداشتید، می‌توانید به‌جای آن از رازیانه استفاده کنید.
چای ادویه دار هندی
در تهیه چای ماسالا برخلاف چای معمولی که با آب درست می‌شود، می‌توان هم از آب گرم و هم شیر گرم استفاده کرد. همچنین برخی افراد ترجیح می‌دهند که چای را به‌صورت شیرین یا به‌صورت تلخ بنوشند. چای ماسالا یا چای ادویه با عطر و بویی شدید و وسوسه‌انگیز، توجه هر کسی را به‌سمت خود جلب خواهد کرد. طرز تهیه این چای در نقاط مختلف دنیا متفاوت است و ممکن است از مواد اولیه مختلف یا روش‌های متفاوت برای تهیه این چای استفاده شود. جالب است بدانید که چای ماسالا در کشور هندوستان در خانه‌ها از صفر تهیه می‌شود. این مسئله بدین معنا است که آن‌ها ادویه‌جات را به‌صورت تازه می‌کوبند و با آن‌ها چای درست می‌کنند.
واژه «چای» از کلمه هندی «چای» (chai) در زبان هندی سرچشمه می‌گیرد که در واقع مشتقی از واژه چینی «چا» (cha) در زبان چینی به‌معنای چای است. چای ماسالا در کشور انگلستان با نام چای ماسالا یا چای شناخته می‌شود؛ در حالی که در برخی کافه‌ها این چای را با نام چای لاته یا «چای تی لاته» به افراد معرفی می‌کنند تا مشتری متوجه شود که این چای مانند قهوه لاته با شیر درست می‌شود. این چای را در کشورهای اروپایی و آمریکا با مخلوطی آماده از پودر ادویه‌جات و چای کیسه‌ای یا چای کیسه‌ای ماسالا درست می‌کنند.
تاریخچه چای ماسالا
قدمت چای ماسالا طبق روایت‌های مختلف، به پنج تا ۹ هزار سال قبل می‌رسد. مردم بومی کشورهای هندوستان و تایلند باور دارند که چای ماسالا در واقع، یک دمنوش دارویی و متعلق به یکی از پادشاهان باستانی آن‌ها بوده است. با این وجود، چای ماسالا تنها ۵۰ سال است که به غیر از کشورهای هندوستان و تایلند، در دیگر نقاط جهان نیز مورد توجه قرار گرفته است. جالب است بدانید که گیاه چای به‌طور وحشی از دوران باستان در منطقه «آسام» (Assam) می‌روییده است؛ اما هندی‌ها در طول تاریخ، چای را بیشتر به‌عنوان یک دارو می‌شناختند تا یک نوشیدنی. برخی از ترکیب ادویه‌هایی که کماکان برای تهیه چای ماسالا در هند استفاده می‌شوند، از متون باستانی علم کهن «آیورودا» (Ayurvedic) سرچشمه گرفته‌اند. به این ترکیب ادویه‌ها در هند «کارها و کاشایام» (karha and Kashayam) می‌گویند.
در دهه ۱۸۳۰، شرکت هند شرقی انگلیس، نگران انحصاری بودن تولید چای در کشور چین بود؛ کشوری که عمده تجارت چای در جهان را بر عهده داشت و در بریتانیای کبیر، به‌ازای هر نفر، یک پوند (واحد وزن) چای در سال به این کشور می‌فروخت. استعمارگران انگلیسی درست در همان زمان، متوجه وجود گیاهان چای آسامی شده بودند و شروع به کشت مزارع چای به‌صورت محلی کردند. اضافه شدن چای خشک سیاه به ترکیبات چای ماسالا نیز به سال ۱۸۳۵ برمی‌گردد. از این زمان به بعد، چای سیاه، شیر و دیگر طعم‌دهنده‌ها به چای ماسالا اضافه شدند؛ در حالی که مردم عادی هند به‌دلیل گران‌قیمت بودن چای سیاه، ترجیح می‌دادند که از چای ماسالای سنتی استفاده کنند.
چای ماسالا در هند
در سال ۱۸۷۰، بیش از ۹۰ درصد چای مصرفی در بریتانیای کبیر از کشور چین تامین می‌شد؛ اما تا سال ۱۹۰۰، این سهم به ۱۰ درصد تقلیل پیدا کرد. از آن پس، بریتانیا، ۵۰ درصد مصرف چای خود را از هند و ۳۳ درصد دیگر آن را از «سیلان» یا «سر اندیب» (Ceylon) یا سریلانکای امروزی تامین می‌کرد.
با این حال، مصرف چای سیاه در هند تا زمان آغاز کار کمپین تبلیغاتی انجمن چای هند در اوایل قرن بیستم کم بود؛ زمانی که کارخانه‌ها، معادن و کارخانه‌های نساجی، ترغیب به ارائه چای به کارگران در زمان استراحت آن‌ها شدند و فروشندگان چای در سراسر خطوط راه‌آهن، آغاز به فروش چای به مسافران کردند. البته چای سیاه کماکان در همان سال‌ها در کشور هند بسیار گران بود و به همین دلیل، کمپانی هند شرقی، مردم را تشویق می‌کرد تا چای سیاه را با دیگر عناصر گیاهی مخلوط کرده و مصرف کنند تا به این ترتیب، مصرف چای برای اقشار مختلف مقرون‌به‌صرفه‌تر شود.
سرو چای ماسالا در گذشته
اوج محبوبیت چای ماسالا در کشور هندوستان از سال ۱۹۶۰ آغاز شد. چای‌فروشان سیار و رستوران‌ها از آن زمان به بعد به سرو چای ماسالا می‌پردازند و این چای در منازل برای احترام و به نشانه مهمان‌نوازی، به مهمان تقدیم می‌شود. چای ماسالا یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها به‌خصوص در ایام زمستان و ماه‌های سرد سال در کشور هندوستان است و در برخی از مناطق این کشور، افراد به‌طور متوسط چهار استکان کوچک ماسالا در روز می‌نوشند. نوشیدن این دمنوش معطر و لذیذ، در صبحانه، عصرها و برای رفع خستگی نیز رایج است و این چای دقیقا جایگاهی در میان هندی‌ها دارد که چای سیاه در میان ما ایرانیان.
انواع چای ماسالا
چای ماسالا از انواع بینظیری در سراسر جهان برخوردار است و شما می‌توانید با تغییر مواد اولیه و میزان آن‌ها، یک چای ماسالای مخصوص به خودتان را خلق کنید. جالب است بدانید که برخی از انواع چای ماسالا در کشور هندوستان از ترکیب ۱۸ نوع پودر گیاهی محلی به دست می‌آیند. «جئیمی ویلهلم» (Jamie Wilhelm)، یک محقق حرفه‌ای صنعت چای با تحقیقی مفصل در کشور هندوستان، موفق شد تا ۵۰ نوع مختلف از چای ماسالای هندی را ثبت کرده و این انواع چای را در هفت کلاس اصلی، خلاصه کند:
کلاس وگان (The vegan version): چای ماسالای گیاهی
کلاس زنجبیل تند (Reinforced ginger version)
کلاس ماسالای ساده‌شده (Simplified version)
کلاس کاداک، مخصوص زمستان (Kadak/winter special)
کلاس اسپرینگ، مخصوص بهار (Spring special)
کلاس شیر بادام ملایم (Mild almond milk version)
کلاس ترکیب نامتعارف (Exotic mix)
چای ماسالا با شیر و طرز تهیه آن
در ادامه شما را با طرز تهیه چای ماسالا با شیر و چای کیسه‌ای آشنا خواهیم کرد که به‌راحتی و به سرعت آماده می‌شود.
مواد لازم
۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر شیر
۲ تا ۳ عدد میخک
۲ تا ۳ عدد هل سبز
نصف قاشق چای خوری پودر رازیانه
یک تا ۲ عدد چوب دارچین کوچک
یک تا ۲ تکه زنجبیل
یک قاشق غذاخوری شکر (اختیاری)
۱۰۰ میلی‌لیتر آب
یک عدد چای کیسه‌ای سیاه
طرز تهیه چای ماسالا با شیر
ادویه‌ها را با استفاده از هاون خرد کنید و به‌همراه آب، چوب دارچین و زنجبیل در یک شیرجوش بریزید. سپس شیرجوش را روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا آب به جوش آید. شعله گاز را کم کنید و اجازه دهید تا بوی ادویه‌ها دربیاید.شیر را به مواد داخل شیرجوش اضافه کنید. مراقب باشید که شیر سر نرود. پس از کاهش حجم مواد به نصف مقدار اولیه، چای کیسه‌ای را در شیرجوش بیندازید و اجازه دهید تا چای برای یک دقیقه دم بکشد. چای ماسالا را در فنجان بریزید و همراه با شکر سرو کنید.
نکات مهم برای تهیه چای ماسالا
قبل از ریختن ادویه‌ها در آب، آن‌ها را به‌آرامی خرد کنید.
شما می‌توانید به‌جای چای کیسه‌ای، از یک چای سیاه با کیفیت و ارگانیک استفاده کنید.
برخی افراد چای ماسالا را با پودر آماده فوری درست می‌کنند؛ اما توصیه ما به شما این است که این چای را خودتان در خانه درست کنید.
برای تهیه چای ماسالا می‌توانید از شیر، شیر تغلیظ شده یا شیر بادام استفاده کنید؛ البته در هند از شیر ساده یا شیر گاومیش برای تهیه چای ماسالا استفاده می‌کنند.
اگر دوست دارید چای غلیظ‌تری داشته باشید، حجم شیر را افزایش و حجم آب را کاهش دهید یا فقط از شیر استفاده کنید.
برای شیرین کردن چای ماسالا، معمولا از شکر استفاده می‌کنند، اما شما می‌توانید از عسل یا شربت‌های گوناگون هم استفاده کنید.
شیر را پس از جوش آمدن آب و ادویه‌ها اضافه کنید و هم بزنید. توجه کنید که قبل از افزودن شیر، هر چقدر آب و محتویات جوشیده بیشتر روی گاز بمانند، طعم قوی‌تری به چای شما می‌دهند.
چای ماسالا را برای عصرانه یا صبحانه سرو کنید.
در طرز تهیه چای ماسالا فوری به‌جای شیر از «کریمر» استفاده می‌شود که نوعی شیر غیر لبنی است که با روغن‌های گیاهی مانند روغن ذرت و نارگیل درست می‌شود.
چای ماسالا بدون شیر و طرز تهیه آن
مواد لازم برای دو نفر
۲۰ عدد دانه فلفل قرمز، سیاه و سفید
۵ دانه میخک
۵ دانه هل سبز
یک عدد چوب دارچین
یک عدد بادیان ختایی یا انیسون ستاره‌ای
دو و نیم (۵۹۳ میلی‌گرم) فنجان آب
۲ قاشق غذاخوری چای سیاه
۱۰ سانتی‌متر زنجبیل تازه تکه‌تکه شده
طرز تهیه چای ماسالا بدون شیر
فلفل‌ها، میخک، هل، دارچین و بادیان ختایی را در یک شیرجوش بریزید و آن‌ها را برای دو دقیقه روی حرارت ملایم گاز قرار دهید تا تفت بخورند. سپس شیرجوش را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید تا ادویه‌ها خنک شوند. ادویه‌ها را با استفاده از آسیاب یا دستگاه قهوه، پودر کنید. شما می‌توانید این ادویه چای ماسالا را تا دو ماه در یک شیشه دربسته در کابینت نگهداری کنید. آب، زنجبیل و ادویه‌ها را در یک شیرجوش بریزید و آن‌ها را برای ۲۰ دقیقه روی حرارت قرار دهید. اجازه ندهید که مواد به نقطه جوش برسند، زیرا چای در نهایت تلخ خواهد شد. شیرجوش را از روی حرارت بردارید.
چای سیاه را به مواد داخل شیرجوش اضافه کنید و پس از چند دقیقه چای را با استفاده از صافی در فنجان بریزید و سرو کنید.
نکات مهم برای تهیه چای ماسالا بدون شیر
اگر دوست دارید چای ماسالای شما شیرین باشد، آن را دوباره روی حرارت قرار دهید و کمی شکر یا عسل به آن بیفزایید و صبر کنید تا در چای حل شود.
شما می‌توانید چای آماده‌شده را در یک بطری تمیز بریزید و برای یک هفته در یخچال نگهداری کنید. برای سرو مجدد، کافی است کمی آب داغ یا شیر به چای ماسالا اضافه کنید.
برای تهیه ادویه چای ماسالا می‌توان از ترکیب میخک، هل سبز، چوب دارچین، دانه فلفل سیاه، برگ گل محمدی خشک شده، دانه رازیانه، زعفران خشک، پودر زنجبیل خشک شده و جوز هندی خرد شده نیز استفاده کرد.
چای ماسالا سرد و طرز تهیه آن
چای ماسالا سرد، یک نسخه از چای ماسالای سنتی است که در آمریکا بسیار مشهور و محبوب است. برای تهیه چای ماسالای سرد، یک چای ادویه‌دار با یخ و بدون شیر درست می‌کنند یا از چای ادویه‌دار، شیر و یخ برای تهیه آن استفاده می‌کنند. در برخی از طرز تهیه‌ها برای آماده‌سازی این چای، مواد در یک مخلوط‌کن ریخته می‌شوند و در انتها، آن را با خامه هم‌زده تزیین می‌کنند. چای ماسالای سرد، کاملا با نسخه گرم آن متفاوت است و شما می‌توانید آن را در فصول گرم سال درست کنید.
مواد لازم برای چهار نفر
۲ قاشق غذاخوری دانه فلفل سیاه
۶ عدد هل سبز له شده
۳ عدد بادیان ختایی
۲ عدد چوب دارچین
۸ عدد چای کیسه‌ای
سه چهارم لیوان شیر تغلیظ شده شیرین
یک چهارم لیوان شیر
طرز تهیه چای ماسالا سرد
چهار لیوان آب سرد را به‌همراه دانه‌های فلفل، هل، بادیان ختایی و چوب دارچین را در یک شیرجوش بریزید و روی حرارت متوسط رو به بالای گاز قرار دهید تا به جوش آید. سپس شعله را کم کنید و اجازه دهید که مواد برای ۱۰ دقیقه روی حرارت بمانند. شعله گاز را خاموش کنید و سپس چای کیسه‌ای را در شیرجوش بیندازید. درب شیرجوش را ببندید و اجازه دهید که چای برای ۵ دقیقه دم بکشد. چای‌های کیسه‌ای را دربیاورید و مخلوط چای را با استفاده از یک صافی، در یک پارچ اندازه‌گیری بریزید. چای را برای حداقل ۱۰ دقیقه در دمای اتاق رها کنید تا خنک شود. سپس آن را برای حدود یک ساعت در یخچال قرار دهید. برای سرو، چهار لیوان بلند را با یخ پر کنید. سپس مخلوط چای را به‌صورت مساوی در این لیوان‌ها بریزید.
شیر تغلیظ شده و شیر معمولی را در یک ظرف دیگر هم بزنید تا کاملا یکدست شوند. سپس در هر لیوان، به‌اندازه یک چهارم پیمانه شیر بریزید. چای را هم بزنید و بلافاصله سرو کنید.
چای ماسالا با چای سبز
چای ماسالا در کشور هندوستان و بیشتر مناطق دنیا با چای سیاه درست می‌شود؛ اما در منطقه کشمیر، این چای را به‌جای چای سیاه، با چای سبز درست می‌کنند. جالب است بدانید که در برخی از انواع بدون کافئین چای ماسالا، به جای چای سیاه از چای قرمز (رویبوس) استفاده می‌کنند که یک نوع چای بدون کافئین متعلق به آفریقای جنوبی است.
از انواع شیر به کار رفته در چای ماسالا نیز می‌توان به شیر پرچرب، کم‌چرب، شیر تغلیظ شده و شیر سویا اشاره کرد. چای ماسالا با شیرینکنندهها و طعم‌دهنده‌های متنوعی همچون شکر، عسل، وانیل و غیره شیرین و طعم‌دار می‌شود.
چای ماسالا بدون چای
برخی از انواع چای ماسالا بدون چای سیاه آماده می‌شوند و در آمریکا از محبوبیت زیادی برخوردار هستند. برای تهیه این نوع از چای ماسالا از انواع چای گیاهی یا گیاه «یربا ماته» استفاده می‌کنند.
چای ماسالا با اسپرسو
برخی از کافه‌ها در آمریکا، یک نسخه جدید از چای ماسالا را به مشتریان خود ارائه می‌کنند که با اسپرسو درست می‌شود؛ اما این نوشیدنی نام خاص مشهوری ندارد. چای ماسالا تهیه شده با اسپرسو به‌صورت اتفاقی در محله «کاونت گاردن» (Covent Garden) لندن در انگلستان توسط یک زن در دهه ۱۹۹۰ ابداع شد. وی در حال آماده کردن چای لاته برای یک آمریکایی بود که به اشتباه یک شات اسپرسو در نوشیدنی ریخت و تصمیم گرفت که آن نوشیدنی را سرو کند. آن فرد آمریکایی از طعم این نوشیدنی جدید خوشش آمد و در سفرهایش به لندن، آن را سفارش می‌داد.
چای ماسالا با اسپرسو در حال حاضر با نام‍‌های زیادی از جمله «چای جاوا» (java chai)، «چای چشم سرخ» (red eye chai) و «توربو شارژر» (turbocharger) شناخته می‌شود و آمریکایی‌ها ترجیح می‌دهند که آن را با نام «چای کثیف» (dirty chai) خطاب کنند.
فواید چای ماسالا
چای ماسالا با چای سیاه، انواع ادویه‌ها و آب گرم یا شیر درست می‌شود و بسته به سلیقه اشخاص می‌تواند به‌صورت تلخ یا شیرین شده سرو شود. کاهش تهوع، جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی دستگاه گوارش و بهبود روند هضم غذا، سلامت قلب و کاهش کلسترول خون، کنترل و کاهش سطح قند خون و جلوگیری از افزایش وزن از مهم‌ترین فواید چای ماسالا هستند.
دارچین: پیشگیری از سرطان و به‌خصوص سرطان روده بزرگ
زنجبیل: تقویت سیستم ایمنی بدن انسان، از بین بردن سلول‌های سرطانی، بهبود آسم و مفید برای سلامتی قلب و عروق
هل: مفید برای سلامتی قلب، کلیه و ریه، ماده‌ای نشاط‌آور و ضدعفونی‌کننده
میخک: ضدعفونی‌کننده و مفید برای سیستم گوارشی انسان
مطالب مرتبط :