موزه اسناد دانشگاه اصفهان

موزه اسناد دانشگاه اصفهان یکی از جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی اصفهان است .این موزه نمايانگر پيشينه تاريخ دانشگاه اصفهان است. این مجموعه شامل آثار و اسنادی است که از زمان تاسیس دانشگاه تا به امروز گردآوری شده‌ اند؛ آثاری نظیر سکه و اسکناس، تمبرها، اشیای اهدایی، تابلوهای نقاشی، آثار چوبی و جام‌ ها و کاپ‌ های مسابقات. تندیس ‌ها و سرویس غذاخوری ساخت کشور فرانسه از دیگر دیدنی‌ های جالب این موزه هستند. لازم به ذکر است که موزه گروههای زمین شناسی و زیست شناسی نیز در این دانشگاه دایر است.
موزه و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان، به منظور حفظ بخشی از ارزشها، میراث و تمدن غنی و گرانبهای این سرزمین در ادوار مختلف تاریخی تأسیس شده است. نخستین بار در ۲۴ اسفند ماه ۱۳۵۴ مرکز اسناد و آمار دانشگاه پایه گذاری شده و همزمان با تأسیس این مرکز اقدامات لازم برای جمع آوری سوابق دانشگاه اصفهان انجام گرفته که نتیجه آن متمرکز شدن مجموعه ای از اسناد ارزشمند در رابطه با پیشینه تاریخی دانشگاه اصفهان بوده است. این مرکز در دوره هایی با فراز و فرودهایی همراه شده است.

اشیا داخل موزه اسناد دانشگاه اصفهان

سکه و اسکناس

موزه و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان سکه های متعددی از دوران الیمایید، ساسانی، ایلخانی، صفویه، افشاریه، زندیه، قاجار، پهلوی، جمهوری اسلامی و نیز اسکناس های ایرانی و خارجی از دوره های مختلف تاریخی را در بر دارد.

قطعات خط

در موزه دانشگاه اصفهان چندین قطعه خط از آثار خطاطان مشهور ایرانی نگهداری می شود. آثار خطاطانی مانند عبدالرحیم افسر اصفهانی ملقب به افسر، میرزا احمد نیریزی ملقب به سلطانی، موسی بن جواد، حبیب الله فضائلی و احمد بن معتمد السلطنه زینت بخش مخزن موزه و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان است.

تابلو نقاشی

موزه دانشگاه اصفهان مجموعه ای از آثار هنرمندان و استادان برجسته معاصر شهر اصفهان را در گنجینه خود نگه داشته است.

تمبر

در موزه و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان، مجموعه ای ارزشمند از تمبرهای دوران مختلف تاریخ ایران موجود است. این تمبرها به مناسبت های مختلف منتشر شده اند.

آثار چوبی

در مجموعه موزه دانشگاه اصفهان چند قطعه احجام چوبی که به طرز هنرمندانه ای ساخته و پرداخته و منبت کاری شده اند وجود دارد. یکی از این آثار ماکت چوبی از پل تاریخی شهرستان اصفهان است.

شیر سنگی

از جاذبه های مرموز و باورنکردنی شهر اصفهان، شیرهای سنگی آن است که یکی از نمونه های آن در باغ مطالعه خواهران دانشگاه اصفهان موجود است. یکی از سنت های باستانی مردم اصفهان که گویا از عشایر و به خصوص عشایر بختیاری سرچشمه گرفته، نصب شیر سنگی روی قبور بعضی اشخاص بوده است. این رسم کهن از این قرار بوده که پس از مرگ پهلوان یا مرد صاحب نام یا انسانی فداکار و خیر که در جنگاوری یا تیراندازی و سوارکاری شهرت و مقامی داشته، بر سر مزار او سنگ زیبایی به شکل شیر که سمبل شجاعت و مردانگی است تراشیده و نصب می کردند. از مدت ها پیش از شکل گیری دانشگاه اصفهان در فضایی که امروز به عنوان پارک مطالعه خواهران شناخته می شود شیر سنگی نصب بوده است. پیشینه و علت نصب این شیر سنگی در این فضا هنوز مبهم است. اما به نظر می رسد که این شیر سنگی در زمانی نامعلوم از مجموعه قبرستان تخت پولاد اصفهان به این قسمت انتقال داده شده باشد.

کبوترخانه

کبوترخانه ساختمان هایی کهن هستند که معمولا به شکل استوانه و برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف کشاورزی ساخته می شده است. در گوشه و کنار استان اصفهان برج ها و کبوترخانه هایی مخروطی شکل دیده می شود و افراد ناآشنا گاه به اشتباه این برج ها را دژهای قدیمی و مستحکم شهر اصفهان پنداشته اند. کبوترخانه های کوچک و بزرگ ایران بر حسب اندازه میان هزار تا چهل هزار کبوتر در خود جای می دهند. یکی از کبوترخانه های شهر اصفهان نیز در دانشگاه اصفهان واقع گردیده که از لحاظ ساخت، نمونه پیشرفته ای از این نوع برج هاست. در اواخر دوره صفویه باغ معروف هزار جریب در دامنه های کوه صفه ایجاد گردید که به منظور حاصلخیز کردن زمین های باغ هزار جریب، در چهارگوشه این باغ، چهار برج کبوتر تعبیه شده بود که امروزه تنها دو برج از این چهار برج باقی مانده است؛ یکی در میدان برج یا مرداویج و دیگری در دانشگاه اصفهان قرار دارد. برج کبوتر موجود در دانشگاه اصفهان نزدیک دیوار بین دانشگاه اصفهان و ارتش قرار گرفته است. دانشگاه اصفهان به منظور حفظ و نگهداری از این اثر تاریخی دوره صفویه در چندین نوبت اقدام به مرمت این اثر نموده است. ارتفاع کل برج به ۱۶ متر و ۷۰ سانتی متر می رسد.

مقبره شهدا

دانشگاه اصفهان به منظور حفظ و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هشت سال جنگ ایران و عراق اقدام به طراحی و ساخت بنایی یادمانی بر فراز مقبره شهدای گمنام مدفون در دانشگاه اصفهان نمود. این اثر با ارتفاع ۲۵ متر و قطر ۱۳ متر توسط شرکت توان برج سپاهان با هنر معماری دکتر ماهرالنقش در فضایی به مساحت ۱۵۰ متر بنا گردیده است.

آثار اهدایی دانشگاه

دانشگاه اصفهان به واسطه موقعیت و جایگاه ویژه ای که در میان دانشگاههای کشور داشته از دیرباز پذیرای هیأت های علمی و فرهنگی از سراسر نقاط دنیا بوده است. هر کدام از این هیأت ها در بازدیدهای خود از دانشگاه اصفهان، نمادها و یادگارهایی از دانشگاه و صنایع دستی کشور متبوع خود را به دانشگاه اصفهان اهداء نموده اند. ماحصل این هدایا، ایجاد مجموعه ارزشمندی از نمادها و صنایع دستی کشورهای مختلف در موزه و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان شده است.

جام ها و کاپ های مسابقاتی

مجموعه ای از کاپ ها و جوایز ورزشی که از افتخارات دانشجویان دانشگاه اصفهان است در موزه دانشگاه اصفهان نگهداری می گردد. این کاپ ها و جام های مسابقاتی در رشته های مختلف ورزشی چون بسکتبال، فوتبال، والیبال، فوتسال، تنیس، دو میدانی و … به تفکیک در معرض نمایش گذاشته شده است.

آثار نفیس موزه اسناد دانشگاه اصفهان

مشعل

به مناسبت برگزاری جشن هایی که در سال ۱۳۵۰ ه.ش. در ایران برگزار شد، به دستور ریاست وقت دانشگاه اصفهان توسط هنرمندان مشهور شهر اصفهان مشعلی طراحی و ساخته شد. این مشعل از دو بخش آتشدان مطلا که نمادی از تاریخ ایران قبل از اسلام و دسته نقره آن که برگرفته از نمادهای معماری ایران اسلامی است، ساخته شد. بر روی آتشدان مشعل، برگ درخت توت بر روی شاخهایی منظم و به صورت مثلثی شکل به سبک نقوش ساسانیان جلوه گری می کند. درخت توت به این سبب در این مجموعه آورده شد که چون درختی است نذری و ایرانیان این درخت را قطع نمیکنند و وقف همگانش می دانند. با این خصوصیات درخت توت به عنوان علامت مساوات و هم خوانی آورده شده است. دسته مشعل بیشتر از روی آثار هنری سلجوقیان و صفویان اقتباس گردیده است. این دسته که به وزن ۵۶۵ گرم و به ارتفاع ۴۵۳ میلی متر می باشد در سه پارچه و تماما از نقره تهیه گردیده و در ساخت آن تعداد ۷۰ سکه دوران ساسانی نیز بکار رفته است. در طرح دسته مشعل از بالا به پایین به ترتیب تعداد هشت مقرنس تقلیدی از مقرنس ها و ایوان های موجود در مساجد و میدان نقش جهان اصفهان و هشت شمع که به پیچ تابی ختم می شود، مشاهده می گردد و تمام این قسمت بر روی هشت گلدان و یک دسته کوچک هشت پر به انتها می رسد. در این طراحی، مقرنس ها نشانه ای از معماری قرون اخیر، شمع مظهر نور و تقدس، پیچ و تاب علامت جاودانی و گلدان معرف خانه شادی و زیبائی بشمار میرود.

دفتر یادبود

از آنجا که دانشگاه اصفهان مورد بازدید مقام های مختلف کشوری و رجال سیاسی قرار می گرفت، دفتر یادبودی جهت امضا در بازدید های رسمی تهیه شده بود. این اثر هنری ساخته و پرداخته دست هنرمندان مشهور اصفهان است. روی جلد دفتر تلفیقی از هنر خاتم کاری، میناکاری و نقاشی مشاهده می شود. دفتر مذکور دارای ۲۳ برگ می باشد. صفحه اول دفتر به خط استاد فضائلی نگارش یافته است. میناکاری اثر، هنر دست استاد میناساز شکرالله صنیع زاده و تذهیب صفحات دفتر اثر استاد حسین هنردوست می باشد.

تندیس ها

به مناسبت سال کورش و به منظور پاسداشت فعالیت های انجام شده در بخش های مختلف دانشگاه اصفهان (دانشکده ها و بیمارستان ها) تندیس هایی مطلا با آرم دانشگاه اصفهان در وسط و دو قوچ شاخدار در طرفین آن سفارش داده شده که بر روی هر کدام نام دانشکده و بیمارستان مورد نظر حکاکی شده است.

سرویس غذاخوری نفیس

دو جعبه سرویس قاشق و چنگال صد و بیست نفره چهار کشویی از جنس آلیاژ نوربلین در موزه و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان وجود دارد که به سفارش رئیس دانشگاه وقت، توسط یکی از کارخانه های نقره سازی پاریس تهیه گردیده است. این سرویس قاشق و چنگال فاخر که منقش به آرم دانشگاه اصفهان است، در تشریفات ویژه دانشگاه مورد استفاده قرار می گرفت.

نحوه دسترسی به موزه اسناد دانشگاه اصفهان

آدرس:اصفهان، خیابان هزار جریب، دانشگاه اصفهان