دره های رود خسک رود لوت در استان کرمان و ۱۵۰ کیلومتری شهرستان شهداد در مسیر شهرستان نهبندان واقع است. کال شور تنها رودخانه دایمی لوت است. در عین حال مسیل های دیگری نیز به منطقه چاله نمکزار لوت میریزند که خسک رود یا خشک رود مهمترین آن است. این مسیل، آبی به صورت دایم در خود ندارد ولی مسیر عبور آب های فصلی لوت شمالی است. سه مسیل موازی با شیب تند از شمال به جنوب به چاله نمکزار میریزند و هر یک از این سه با نامهایی جدید و یا باستانی شناخته می شوند که تنگ امیر (به یاد زنده یاد امیر طالبی گل) و تنگ رتیل از آن جمله اند. در تحقیقاتی که از این مسیل به عمل آمده نشان میدهد که بستر خشک این مسیل تا منطقه بالا حوض و اندکی بالاتر تا اقامتگاه قدیمی ادامه دارد. این مسیل علاوه بر اینکه آبهای کوه های بختو را جذب میکند بیشتر آبهای کوهستان های شمال شرقی بختو تا انبار و همچنین قسمت بزرگی از آبهای شمال شرقی لوت مرکزی را نیز به خود اختصاص می دهد.
این مسیل ها که بعد از دهانه تنگ امیر به خشک رود بالا یا شمالی معروف اند، از شرق به غرب خشکرود شرقی، میانی وغربی را بوجود می آورند . خشک رود های موازی مهم ترین و بزرگترین مسیل واقع در لوت شمالی اند و با فاصله هایی بعد ازدو راهی تنگ امیر در یک مسیل واحد قرار می گیرند و خشک رود پایین یا جنوبی را به وجود می آورند . خشک رود در هنگام رگبارهای شدید ، روان آب های ارتفاعات شرقی لوت شمالی از کوه کلوم تا کوه عبدالهی و همچنین دشت های آن نواحی را به سوی چاله مرکزی لوت هدایت می کند. در دهانه ورودی به خشک رود بالا بر اساس اختلاف سطح کف این مسیل با شرق دشت سر مرغاب کوه ، به واسطه فرسایش روان آب های مسیل ، در طرفین مسیل خشک رود ترانشه هایی به ارتفاع حدود ۴۰ متر ایجاد گشته و جذابیت خاصی به آن منطقه بخشیده است. در همین مکان و در تاریخ ۹۲٫۱۰٫۱۱ خورشیدی زنده یاد امیر طالبی بر اساس برخورد با مین، جان شریف ش را از دست داد و از آن زمان به پیشنهاد علاقه مندان سرزمین لوت ، به پاس تلاش های آن عزیز از دست رفته نام آن دهانه با نام ” تنگ امیر ” معرفی گردید.
در جایی که رودخانه خشک به چاله نمکزار ختم می شود، ۴ کیلومتر شمال منطقه کال گوشه، دهانه رودخانه خشک دارای دهانه ای چند کیلومتری است. اختلاف ارتفاع بین بستر رود و سطح دشت در حدود ۱۰۰ متر است.
فرسایش آب در جهت عمودی بر روی طبقات رسوبی با سختی های مختلف تاثیر گذاشته و سیستم های مطبق و بلوک های رسوبی پراکنده ایجاد کرده است. که به صورت خرابه های شهری است که به شهر لوت شهرت دارد. این نمونه و عوارض مختص این منطقه است و در سایر مناطق لوت ایجاد نشده است. ۲۰ کیلومتر به سمت جنوب کال گوشه دره خشک به صورت پنجه ای شکل گسترش یافته و در حدود ۴۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
در کنار اقامتگاه قدیمی کال گوشه دیواره ها به صورت دره های کانیونی دیده می شود که عرض پایه آن بین ۶ تا ۸ متر متغیر است. ابتدای آن با ارتفاع ۸۰ متر با دیواره های عمودی که در منطقه هرمی شکل و فلات دشت را بریده است. شیارها به صورت عمودی و در اثر حرکت های تکنوکیت بوجود آمده است.
منبع : کویرها و بیابانهای ایران
نظر کاربران :
منطقه ديدني براي صحرا نوردان و دوست داران طبيعت است كه سكوتش ادم را ارام مي كند و شكل شمايل طبيعي سنگ ها
در گذر از کویر لوت و کلوت های شهداد آثار باقیمانده از این رودخانه را میشه دید .
بهتره این منطقه کویری را با تور گردشگری یا با راهنمایی که به خوبی منطقه را میشناسه دیدن کنید .
کویرهای ایران بسیار دیدنی هستند و قابلیت جذب توریست به تعداد بالایی را دارا هستند. ممنون از معرفی آنها.
ممنون میشم در مورد مکانهای باستانی و مذهبی دورافتاده و کمتر شناخته شده یا ناشناخته ایران هم مطالب مفید منتشر کنید.