خضری دشت بیاض

خضری دشت بیاض مرکز بخش نیمبلوک از توابع شهرستان قائنات استان خراسان جنوبی است. جمعیت شهر بنا بر آمار سرشماری سال ۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۴،۹۳۰ نفر بوده است.
نام
ریشه لغوی خضری به دو معنی می‌باشد . یک معنی عام آن اسم حضرت خضر بوده است که روایت است آن حضرت از این منطقه گذشته و در پیر مردانشاه که هم اکنون به صورت زیارتگاه درآمده است آثار آن مشهود است و اما معنی لغوی آن ، خضری به معنی سرسبزی و خضری دشت بیاض به معنی دشت سرسبز و خوش آب و هوا می‌باشد.

موقعیت جغرافیایی
شهر خضری دشت بیاض از توابع شهرستان قائنات است و در شمال استان خراسان جنوبی واقع شده است. این شهر از شمال با شهرستان گناباد ، از جنوب با بخش مرکزی شهرستان قائنات ، از شرق با بخش زیرکوه قاین و از غرب با شهرستان فردوس و شهرستان سرایان همجوار می‌باشد. فاصله آن تا قاین ۵۵ کیلومتر ، تا بیرجند ۱۶۰ کیلومتر ، تا گناباد ۴۵ کیلومتر و تا مشهد ۳۲۰ کیلو متر است. خضری دشت بیاض در غرب دشتی قرار گرفته که توسط کوههای زیر احاطه شده است:

کوه آینه ( کوه علی پلنگ ) در جنوب غرب خضری
کوه خان ( مردان شاه ) در جنوب خضری
کوه سیاه کوه در غرب خضری
رشته کوههای عباس آباد در شرق خضری

آب و هوا
آب و هوای منطقه به طور معمول گرم و خشک است . گرمترین ماههای سال در این منطقه تیر و مرداد و سردترین آنها دی و بهمن می‌باشد و ماههای یخبندان از اواخر آذر تا اواسط اسفندماه بطول می انجامد .

بادهای اصلی منطقه در تابستان بیشتر از شرق به طرف غرب می وزد که به باد شمال معروف است و در زمستان از طرف غرب به شرق از بادهای مدیترانه‌ای که بنام سیاه باد معروف است . میانگین بارش سالانه در این منطقه ۱۷۴ میلی متر می‌باشد که بارش بصورت برف و باران می‌باشد.

آب شرب شهر از طریق دو حلقه چاه عمیق تامین می‌شود . آب کشاورزی منطقه نیز از طریق چاههای عمیق موجود تامین می‌شود در سالهای پرباران رودخانه‌های اصلی معروف به دهنه که از کوههای جنوب و جنوب غربی سرچشمه می‌گیرد و همچنین سیل بندهای احداث شده در بالا دشت دشت قسمتی از آب کشاورزی منطقه را تامین می‌کنند .

وضعیت اقتصادی
شیوه زندگی مردم این منطقه از گذشته مبتنی بر کشاورزی و دامداری بوده است. دشت خضری برای کشاورزی بسیار مناسب بوده و دارای آب و خاک مناسب می‌باشد محصولات عمده این منطقه گندم ، جو ، چغندر قند ، زعفران و محصولات باغی می‌باشد . از نظر پتانسیلهای معدنی این منطقه موقعیت مناسبی دارد. معادنی که در منطقه شناسایی شده است عبارتند از معادن سنگ مرمر ، خاک نسوز ، سنگ آلومنیم ، گچ و غیره شرکت سهامی زراعی خضری با تولید محصولات زارعی ، دامی ، باغی و لبنی تاثیر زیادی در رونق اقتصادی مردم ، تامین نیازمندیهای منطقه و ایجاد اشتغال دارد.

ویژگی های تاریخی و مکانهای زیارتی و گردشگری
شهر خضری به دلیل سرسبز بودن بهترین نقطه ییلاقی و گردشگری استان محسوب و به لحاظ سابقه تاریخی و آثار تاریخی باارزش و پتانسیلهای موجود محل جاذبی برای مسافران ، زائرین و گردشگران می‌باشد . اما چون شهر در محل گسل فعال و معروف دشت بیاض واقع شده است هر از چندگاهی دچار قهر زمین شده و همه چیزش را از دست داده است.

گرچه منابع مکتوب در خصوص این منطقه درست نیست اما در ذهن مردم چنین مشهور است که در گذشته‌های بسیار دور شهری آباد وجود داشته که هر سه روستای دشت بیاض ، خضری و میم را در برگرفته و به فارس مشهور بوده است که در نقشه‌های تاریخی نیز این منطقه فارسی ثبت شده است و غاری به همین نام وجود نیز دارد.

از اندک آثار تاریخی و مکانهای زیارتی و جاذبه‌های گردشگری به جا مانده از دوران کهن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بارگاه امام زاده سلطان عبدالله
قدمگاه دشت بیاض
باغ دهنه و اردوگاه دانش آموزی شهید کاوه خضری
دره سبز مردان شاه
غار فارس
قلعه دختر
مسجد جامع خضری
مسجد جامع دشت بیاض

وضعیت فرهنگی و ورزشی
این شهر دارای ۳ باب دبستان ، ۳ باب راهنمایی و ۲ دبیرستان دخترانه و پسرانه است که به صورت شبانه روزی می‌باشند. همچنین این شهر دارای ۲ مهد کودک است. ۴ مسجد در خضری و ۳ مسجد در دشت بیاض و ۲ حسینیه در خضری از مکانهای مذهبی شهر است.

وضعیت بهداشت و درمان
خضری دارای یک کلینیک بهداشتی درمانی شامل درمانگاه ، کلینیک داندانپزشکی و بخش زنان و زایمان است. همچنین دو خانه بهداشت نیز در خضری دشت بیاض فعالیت می‌کنند . اداره دامپزشکی نیز در حاشیه جاده آسیایی به شهروندان خدمات ارائه می‌کند.