خانه مستوفی شوشتر یکی از خانه های قدیمی در بافت تاریخی شوشتر می باشد. این خانه به یکی از تجار شهر تعلق داشته است و امروزه از آن به‌عنوان رستوران، موزه و عکاس‌خانه استفاده می‌شود. مجموعه مستوفی یکی از کاملترین مجموعه های بافت قدیم شوشتر به شمار می آید این مجموعه شامل ،پل،منزل، مسجد و حمام است. این اثر تاریخی به شماره ۲۳۱۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است .
قدمت خانه مستوفی
بر اساس مستندات ثبت شده، قدمت خانه مستوفی به دوران قاجار بازمی‌گردد. مطابق با نقل‌قول‌های مورخان و اسناد موجود، این خانه متعلق به یکی از تجار شوشتر، محمدعلی مستوفی بوده و بر اساس سبک معماری مرسوم در اواخر پادشاهی قاجاریه، در زمان مظفرالدین شاه، ساخته شده است.
معماری بنا
خانه مستوفی متشکل از دو بخش داخلی و بیرونی است. از نکات برجسته و جالب بنا، می‌توان به وجود چشم‌اندازی بسیار زیبا و منحصربه‌فرد از رود شطیط و پل‌بند قدیمی شادروان اشاره کرد. معماری این عمارت را حاج محمدتقی معمار به عهده داشته و در طراحی و ساخت عناصر تزیینی و موارد مربوط به استحکام بنا، از هنر و سلیقه خود، به‌گونه‌ای کاملا استادانه، بهره برده است.
ساخت این بنای کهن در نزدیکی و مجاورت رود کارون، منظره‌ای زیبا را برای ساکنین آن به ارمغان می‌آورد. همچنین از دیگر اهداف انتخاب این مکان، بهره‌مندی از هوای مطبوع پیرامون رودخانه بوده است. در ساخت این بنای قدیمی، از تزیینات معماری خوون چینی، کاربندی آجری و ریگ فرش استفاده شده است.
بخش‌های خانه مستوفی
بخش بیرونی که امروزه به‌عنوان اداره میراث فرهنگی شهرستان شوشتر تغییر کاربری داده است، شامل شاه‌نشین، هشتی، اتاق‌هایی پیرامون راهروی ورودی، اتاق‌هایی برای پذیرایی، نمایی تزئینی و تعدادی اتاق دیگر می‌شود.
پله‌های خانه همگی مستطیل‌شکل هستند و بخش ورودی در بین قسمت جنوب غربی قرار گرفته است. دالان یا راهرویی نسبتا کم‌عرض، بلافاصله پس از ورودی عمارت احداث شده که انتهای آن به حیاط پیوند خورده است. در دو سمت راهروی ورودی، دو اتاق کوچک تعبیه کرده‌اند.
در ضلع شرقی نیز ایوانی وسیع ساخته شده است که بخش بالایی آن را به سه بادگیر بزرگ تجهیز کرده‌اند. بادگیرها شامل یک بادگیر مستطیلی در مرکز و دو بادگیر هشت‌ضلعی در دو طرف آن می‌شود. بادگیر مستطیلی از دو دروازه چشمه در دو طرف برخوردار است که انتهای آن، به بخش داخلی ایوان متصل می‌شود. ارتباطی بین دو بادگیر دیگر با زیرزمین واقع در ایوان ایجاد شده است.
ایوان و حیاط
ایوان از پوشش مسطحی برخوردار است که بخش بالای آن، با دو ستون به‌صورت هشت‌ضلعی، دو نیم‌ستون و سه قوس گهواره تزیین شده است. اطراف آن نیز فضایی تشکیل می‌شود که به‌صورت دو اشکوبه است. حیاط مستطیلی شکل با آجرهایی مربعی پوشانده شده است.
در بخش شرقی حوضی قرار دارد که به‌صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و حوضی دایره‌ای شکل و کوچک‌تر، در مرکز آن تعبیه شده است. سطح این قسمت از حوض را به‌وسیله کلاه‌فرنگی زیبایی پوشانده‌اند و از تزیینات رسمی‌بندی برای آن استفاده شده است. از زیرزمین نیز به‌عنوان سردخانه استفاده می‌شد.
ساباط
در قسمت شمال شرقی خانه مستوفی که به کوچه‌ای کم‌عرض راه دارد، ساباطی تعبیه شده که طول آن ۱۸ متر است. دیوارهای ساباط نیز با ۲۰ عدد طاق‌نما مزین شده‌اند. معماران و باستان‌شناسان معتقدند که مصالح مورد استفاده در ساخت و احداث قسمت‌هایی از این عمارت تاریخی نظیر منزل و ساباط، از خشت خام و در مناطق دیگر از آجر با ملات گل و گچ است. اصول معماری به‌کاررفته در ساخت خانه، به‌گونه‌ای است که می‌توان تابستانی و زمستانی بودن آن را به‌خوبی مشاهده کرد.
در بخش شمال غربی عمارت، صخره‌ای با ارتفاع ۹۰ سانتی‌متر و عرض هشت متر، قرار دارد که بخش‌هایی از ساختمان همچون شمال شرقی و جنوب غربی را به یکدیگر متصل کرده است. ۹ عدد ستون آجری دایره‌ای شکل نیز در طاق‌های آجری بالای هرکدام باعث پیوند و ارتباط آن‌ها با یکدیگر شده است.
نحوه دسترسی به خانه مستوفی
آدرس: استان خوزستان، شوشتر، میدان باطنی، جنب مسجد مستوفی
برای دسترسی به خانه مستوفی، از طریق خیابان شریعتی یا بلوار علامه شیخ شوشتری، باید از میدان باطنی عبور کنید. در فاصله کمی از میدان، یک فرعی قرار دارد که تابلوی مسیر خانه را در ابتدای آن مشاهده خواهید کرد. در این فرعی بپیچید. از ابتدای کوچه تا خانه کمتر از ۲۰۰ متر فاصله است.
اگر از سمت پل آزادگان عازم خانه مستوفی هستید، پس از عبور از پل، در فاصله حدودا ۵۰۰ متری به فرعی خانه مستوفی با تابلوی آن در ابتدای کوچه خواهید رسید
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.