شهر حر ریاحی یا بیت چریم از توابع شهرستان شوش در استان خوزستان است. این شهر در سال ۱۳۹۵، تعداد ۹۳۷۷ نفر جمعیت داشته است نام پیشین این شهرروستای شیخ خلف حیدر می‌باشد . حر ریاحی از توابع شهرستان شوش در حاشیه رود خانه دز واقع است.
شبیه‌خوانی در شهر حر
بزرگترین تعزیه میدانی کشور در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی در شهر حر شوش برگزار می شود. سالانه حدود دو هزار نفر در اجرای این تعزیه نقش آفرینی می کنند و بیش از ۴۰ هزار نفر از شهرهای مختلف خوزستان و بعضا سایر استان های کشور در این مراسم شرکت می کنند.
از حله تا بیت چریم
نخستین شبیه خوانی عربی کشورمان در بیت چریم (شهر حر ریاحی ) شکل گرفت. مراسم شبیه واقعه کربلا و عزاداری امام حسین (ع) در این منطقه ریشه تاریخی و پيشينه اي بيش از ۲۰۰ سال دارد. بیت چریم در شمال شرق شوش و در حاشیه رودخانه دز قرار دارد. از آنجایی که اهالی آن عرب هستند. مراسم تعزیه را نیز به زبان عربی اجرا می کنند.
«شيخ غافل» از برجسته ترين شخصيت هايي بود كه اقدام به معرفي و راه اندازي آن كرد. او در سفری به همراه یکی از روحانیون منطقه بیت چریم به عراق داشت (در ۱۲۲۴ هجری قمری مصادف با ۱۱۸۱ هجری خورشیدی) آئین شبیه خوانی را در شهر «حله» دید. شیخ غافل مجذوب این مراسم شد و با دقت آن را از اول تا پایان نظاره گر بود. پس از اتمام شبیه خوانی تصمیم گرفت که همین مراسم را برای مردم دیار خودش اجرا کند. به گفته ریش سفیدان این محل، ابتدا این مراسم توسط «شیخ فرحان»، «شیخ غافل» و «شیخ فارس فرزند شیخ سالم» از قبیله آل کثیر تیره (بیت چریم) بر پا می شد.
«جبار آل کثیر» یکی از اهالی شهر حر در این باره به خبرنگار مهر می گوید: به این علت که زمان سفر شیخ غافل مصادف با ماه محرم الحرام بود، مراسم عزاداری شبیه یا تعزیه گردانی را در آن شهر دید و شیخ غافل تمایل خود را به برپایی این نوع تعزیه در منطقه به شیخ حسین ابراز کرد و از وی خواست نسبت به یادگیری و یادداشت شعرهای آن اقدام کند. گفته می شود شیخ حسین نیز تمامی دیالوگ ها را مکتوب و تصاویر و نحوه برگزاری شبیه خوانی را به خاطر سپرد. سال بعد شیخ غافل به همراهی شیخ حسین اقدام به برگزاری این مراسم در منطقه خود کردند. آوازه این عزاداری به سرعت منتشر شد و سال به سال برشهرت آن نیز افزوده می‌شد.
شبیه خوانی موروثی
در شبیه خوانی های قدیم بعضی از خانواده ها به صورت موروثی کار تعزیه خوانی را دنبال می کردند و گاه کل یک گروه تعزیه خوان از اعضای یک خانواده بودند. در شبیه خوانی شهر حر نیز چنین بود. بعد از «شیخ علی» مدیریت مراسم شبیه خوانی به فرزندش «شیخ حیدر» و پس از آن به «شیخ خلف بن حیدر آل کثیر» رسید. پس از سال ها «حمید حرمشاهی» مدیریت این شبیه خوانی را بر عهده می گیرد.
بعد از شیخ خلف بود که برگزاری مراسم شبیه خوانی از حالت موروثی خود خارج شد و به دست ستاد برگزاری شهر حر رسید، میان اعضای ستاد برگزاری شبیه خوانی این شهر اختلاف پیش آمد. گفته می شود برای جلوگیری از درگیری های احتمالی، این مراسم چهار سال پیاپی تعطیل شد.
نيازمند معرفی
هم اکنون شبیه خوانی در میدان قدیمی شهر حر ریاحی و در روستای سید محمد تفاخ در زمینی به مساحت دو هکتار برپا می شود. این مراسم به صورت شبیه خوانی حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) در ظهر تاسوعا از ساعت دو ظهر تا شش عصر و شبیه خوانی شهادت امام حسین (ع) و یارانش در صبح عاشورا از ساعت شش صبح شروع می شود و تا ساعت سه ظهر ادامه دارد. چند شب جلوتر از روز عاشورا مردم خود را به محل برگزاری مراسم می رساندند تا جايی برای خود در اين مراسم پيدا كنند و تا صبح روز عاشورا منتظر می ماندند.
بعد از آن و شب هنگام نیز، اهالی روستای سید محمد تفاخ برای شام غریبان باز هم به میدان می روند و شمع های مرادشان را در تاریکی مطلق همچون روزنه ای رو به امید روشن می کنند. مراسم عاشورا به دليل مشاركت گسترده ای که اقشار متفاوت مردم، از گروه هايی با سرمايه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متفاوت در آن دارند يكی از بهترين موقعيت ها را برای مطالعات مردم نگارانه است. به عبارتی نزديک شدن كامل و مشاركت بسيار نزديك در محيط شهری با كنشگران اجتماعی و فرآيندهای كنش شهری به وجود می آورد كه به ندرت می توان در نظامهای اجتماعی به دست آورد. از اين رو يكی از بخشهای ميراث فرهنگی بسيار پر ارزش ما اين مراسم و تكرار سالانه آنهاست كه نيازمند معرفی هرچه بيشتر اين توان فرهنگی است.
هنرمندان
حدیث صنوبر دختری که در سن ۹ سالگی در مسابقات جهانی نقاشی در بلاروس شرکت کرد و توانست عنوان قهرمانی را کسب بکند. او که در کانون پرورش فکری شهرستان شوش آموزش می دید حدود یک سال بعد از ترک نقاشی از برگزیده شدن نقاشی اش تحت عنوان لالایی مادری باخبر شد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.