ورزشگاه تختی تهران پنجمین ورزشگاه بزرگ ایران با گنجایش ۳۰۱۲۲ نفر می‌باشد که در شرق تهران جای گرفته‌است. این ورزشگاه میزبان بازیهای خانگی نفت تهران و راه‌آهن در سال‌های حضورشان در لیگ برتر ایران بود و تیم‌های رده‌های سنی پایین ایران که برخی بازیها را در آن برگزار می‌کنند. ورزشگاه تختی با نام ورزشگاه فرح برای میزبانی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ در دوره پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی ساخته شد و پس از انقلاب اسلامی به ورزشگاه تختی تغییر نام داد. این ورزشگاه بخشی از مجموعه ورزشی تختی تهران است.
ورزشگاه تختی در سال‌های دور تنها ورزشگاه سرپوشیدهٔ ایران به‌شمار می‌رفت و در هنگام ساخت خود از پیشرفته‌ترین ورزشگاههای دنیا قلمداد می‌شد.این ورزشگاه پیش از انقلاب ایران، به افتخار فرح پهلوی، ورزشگاه فرح تهران خوانده می‌شد. ورزشگاه ۳۰ هزار نفری برای مسابقات آسیایی تهران با طراحی مهندس مطرح ایرانی جهانگیر درویش با الهام از ورزشگاه المپیک مونیخ ساخته شد. همچنین ورزشگاه بر اساس تاج فرح و از روی نقشهٔ تاج فرح ساخته شده‌است؛ و جایگاه تماشاگران آن بر اساس طرح این تاج ساخته شد.مجموعهٔ ورزشی تختی تهران هم‌اکنون با دارا بودن سالن‌های متعدد، ورزشگاه سرپوشیده و پیست دوچرخه‌سواری پس از مجموعه ورزشی آزادی تهران دومین مجموعهٔ ورزشی از نظر امکانات در سراسر ایران به حساب می‌آید.
تقریباً دو سال پس از پایان و افتتاح ورزشگاه مونیخ که برای برگزاری بازیهای المپیک بین‌المللی ۱۹۷۴ در سال ۱۹۶۸ در مجله آلمانی Baucn und wohncn مقاله‌ای در مورد اسکلت پوششی کابلی تحت عنوان ورزشگاه سی هزار نفری در تهران چاپ شد.در خرداد ماه ۱۳۴۵ طبق دستور فرح پهلوی معمار جهانگیر درویش (با توجه به فعالیت‌های ایشان که در زمینه معماری اسکلت‌های بخصوصی در ایتالیا داشتند) مشغول طرح ورزشگاه سی هزار نفری شدند.[۲] ورزشگاه مذکور که در قسمت شرق تهران قرار دارد، نخستین مجموعه‌ای است که برای پوشش وسیع آن از سیستم کابلی استفاده شده‌است. طرح جامع ورزشگاه، معماری ورزشگاه و پوشش آن توسط جهانگیر درویش طراحی شد. محاسبات پوشش فضا توسط فرانسوی‌ها (شرکت B.E.T.CETAC) و مدل‌سازی سیستم کابلی در دانشگاه ساری(Surrey) انگلستان و پلی تکنیک لندن انجام گرفت و سپس اجرای آن پوشش_که در ایران تازگی داشت_توسط مهندسان و کارگران الجزایری، که برای فرانسوی‌ها کار می‌کردند به مرحله اجرا درآمد. در مورد ورزشگاه فرح (تختی)، درویش نوآوری‌های زیادی را چه در سامانه پوشش کششی وچه در استخوان‌بندی بتنی طراحی کرده و به اجرا درآورده که در مقایسه با سایر ورزشگاههای خارج از کشور می‌توان گفت جزئیات جالب و تازه تری دارد.
امکانات ورزشی مجموعه
در این مجموعه، ورزش‌هایی نظیر دو و میدانی، دوچرخه سواری و تنیس انجام می‌شود. همچنین، در سالن‌های چند منظوره مجتمع ورزشی فعالیت‌های نظیر بدن‌سازی (خانم‌ها و آقایان)، والیبال، بسکتبال، فوتبال و ژیمناستیک به صورت آموزشی انجام می‌شود. برای خانم‌ها این کلاس‌ها فقط در تابستان دایر است. زمین چمن فوتبال نیز با گنجایش ۳۰۱۲۲ نفر برای مسابقه‌های رسمی، ۱۲ زمین خاکی، و ۶ زمین چمن برای بازیهای محلی، چمن مصنوعی و استخر و سونا در نظر گرفته شده‌است.
مواردی که باعث اجرای این طرح گردید
الف: نیاز شهر تهران در سال ۱۳۵۴ که بانوان به‌طور اختصاصی در آن فعالیت ورزشی داشته و در آینده برای بهره‌برداری ورزشی وسیعتری قابل استفاده‌است
ب: ایجاد استخوان بندی ساختمانی که مطابق با تازه‌ترین تکنیکها و مصالح و ادامه فعالیت‌های آرشیتکی در خارج از ایران باشد
پ: پیش‌بینی ورزشگاه در مجموعه‌ای که برای فعالیت‌های مختلف ورزشی شهر تهران برای سال‌های آینده قابل استفاده باشد
در مورد طرح ورزشگاه ورزشی تختی پس از آزمایش مشخصات محاسبات روی مدل مقادیر مصالح حدوداً کمتر از ۳ درصد تغییر کرد که اجرای آن ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۲ طول کشیده که نما و طرح از کشور ایتالیا و ساخت این ورزشگاه توسط فرانسوی می‌باشد.
۱- ایده کلی طرح ورزشگاه به صورت نعل اسبی طرح شده‌است بطوری که تمام تماشاگران در یکطرف و پشت به غرب قرار گیرند و در قسمت شمال و جنوب هم با حداقل جا ادامه پیدا کند.
علت اساسی وقت برگزاری حداکثر مسابقات از ساعت ۲ بعدازظهر به بعد بود که تمام بینندگان مسابقه تا آنجا که ممکن است در شرایط مساوی و خلاف نور خورشید قرار گیرند. از طرف دیگر این راه حل امکان خواهد داد که برای نمایش‌های ملی و نمایش‌های در شب از جهت شرق زمین اصلی مسابقات به عنوان یک صحنه عظیم استفاده شود.
۲- برای جایگاه بینندگان همان‌طور که هدف اساسی طرح بود پوششی که تقریباً بیش از ۳/۲ (دوسوم) سطح جایگاه را سایه بگیرد با پوششی کابلی طرح شد.
پوشش سقف
شکل هندسی استخوان بندی پوشش به صورت یک زین اسب می‌باشد.
پوشش از یک طرف متصل به کناره صلب بتنی ورزشگاه و از طرف دیگر توسط یک کابل مرکب به عنوان کناره داخلی غیر صلب مهار شده‌است.
۳- دو طرف کابل کناره در دو نقطه قرینه نسبت به محور عرضی ورزشگاه به فاصله ۲۳۵ متر از یکدیگر و هر کدام در ارتفاع ۷۰و۷۱ متر مهار شده‌اند.
منبع : ویکی پدیا
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.