کتیبه خان تاشی

در ۳۵ کیلومتری جاده مشهد به سوی کلات پس از طی ده کیلومتر در امتداد روستا و دره کارده ، سنگ نوشته ای موسوم به کتیبه خان تاشی قرار دارد که نام آن واژه ای ترکی به معنای سنگ خان و دارای ده سطر به طول یک متر است . مضمون کتیبه خان تاشی اشاره به عزیمت شیبک خان ازبک در سال ۹۱۶ هـ . ق به حدود توس دارد.
کتیبه خان تاشی (سنگ خان) که نام آن واژه ای است ترکی دارای ۱۰ سطر به طول یک متر به خط ثلث بسیار زیبا است که اشاره به عزیمت شیبک خان ازبک در سال ۹۱۶ هجری قمری به محدوده توس دارد. این کتیبه نزدیک به دو سال به دلیل عملیات راهسازی در زیر خاک مدفون شده بود. از آنجایی که کتیبه خان تاشی از دو سال قبل به دلیل عملیات راهسازی در زیر خاک مدفون شده بود هفته گذشته توسط پایگاه میراث فرهنگی توس پاکسازی و عملیات حفاظت نیز روی آن انجام گرفت.
درحال حاضر عملیات نجات بخشی این اثر تاریخی توسط کارشناسان صورت گرفته و کشیدن دیوار حفاظتی از جمله اقدامات در حال انجام است. کتیبه خان تاشی که نام آن واژه ای ترکی به معنی سنگ خان است در ۲۵کیلومتری جاده کلات – مشهد بین روستای کارده و آل یاسیج واقع و به شماره ۲۲۳۰۵ در فهرست آثار ملی ثبت شده است، برای نخستین بار توسط کلنل ییت در زمان ناصرالدین شاه در حین عبور از دره کارده قرائت شد.

محمدشاه بخت خان ملقب به شیبک خان موسس خاندان امرای شیبانی بودکه در سیبری ساکن بودند. بعدها یک قسمت عمده از این شعبه تحت فرماندهی محمد شیبانی بماوراءالنهر کوچ کردند و امرای تیموری را از بین برده دولت ازبکان را در سال ۹۰۵ ه . ق تاسیس کرد. این سلسله به سبب تعصبات مذهبی و تجاوز به خراسان با پادشاهان دوره صفوی در زدوخورد بوده‌اند. شاه اسماعیل در سال ۹۱۶ هَ .ق . با لشکر بسیار بخراسان تاخت و در نبردی سخت ازبکان را شکست داد. شیبک خان در این جنگ پس از محصور ماندن در چهار دیواری زیر سم ستوران لشکر خود کشته شد.