بندر شهید رجایی بندرعباس که پیش از انقلاب با نام شه‌بندر تاسیس شده بود، مهم‌ترین بندر ایران به شمار می‌رود، تخلیه و بارگیری سالانه حدود ۱۰۰ میلیون تن کالا، به تنهایی بیش از ۵۵ درصد صادرات و واردات و ۷۰ درصد ترانزیت بنادر کشور را برعهده دارد. همچنین تخلیه ۹۰ درصد بارگیری کالاهای کانتینری کشور در این مجتمع انجام می‌گیرد.
تاریخچه
طرح و احداث مجتمع بندری در مرکز استان هرمزگان از مصوبات شورای عالی اقتصاد در سال‌های پایانی دهه ۴۰ بود. زمانی که محمدرضا شاه درصدد برآمد، در کنار احداث نیروگاه برق، کارخانه فولاد و خطوط ریلی، بندری نیز در غرب شهرستان بندرعباس و جنب روستای خونسرخ و جمال‌احمد احداث کند. این مصوبه در سال ۱۳۴۹ با قراردادی با یک کنسرسیوم ایتالیایی به نام ایتالکو آغاز شد. قرار بود بخش عمده‌ای از شهرستان بندرعباس به انباری بزرگ مبدل شود، به نحوی که زمانی موضوع ساخت شهری جدید به نام «بندرعباس نو» نیز مطرح می‌شد. فرصت مطالعاتی آن به چهار سال محدود شد و از سال ۱۳۵۳ عملیات احداث آن کلید خورد. احداث بندر شهید رجایی در سال‌های پس از انقلاب نیز متوقف نشد و تنها جنگ در سال ۵۹ ممانعتی کوتاه در احداث آن پدید آورد. محمدعلی رجایی در دومین سفر استانی خود در دی‌ماه ۱۳۵۹ خواهان تداوم احداث این بندر شد و از مدیران کنسرسیوم ایتالکو خواست از مجموع متعلقات طرح مجتمع بندر شهید رجایی تنها به یک‌سوم آن اکتفا کنند. این بندر در آن زمان ضمایم دیگری نیز از جمله، بزرگراه شش‌باندی، فرودگاه، پنج‌هزار خانه سازمانی، بیمارستان، رستوران نیروگاه برق و حتی ترن برقی در خود جای داد که به مجتمع بندری معروف شد. اگرچه بخشی از این ضمایم سپس در توسعه این بندر تکمیل شد اما هیچ‌گاه مجتمع بندری شهید رجایی به معنای واقعی کلمه، جامعیت پیدا نکرد.
موقعیت بندر شهید رجایی
این بندر در فاصله ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس مرکز استان هرمزگان واقع شده و با بیش از ۲۴۰۰ هکتار وسعت (محدوده عملیاتی و پس کرانه)، ظرفیت پذیرش سالانه بیش از ۸۸ میلیون تن کالا را دارد. این بندر در سال ۲۰۱۲ با ۸۰ بندر جهان، تبادل کالا انجام می‌داد. ایجاد منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در تاریخ ۱۳۷۶ در هیئت وزیران وقت جمهوری اسلامی ایران تصویب شد.
این بندر با برخورداری از ۱۸ دستگاه جرثقیل دروازه‌ای (گنتری کرین)، و حدود ۴۰ پست اسکله و با در اختیار داشتن بزرگترین و پیشرفته‌ترین پایانه‌های کانتینری کشور، توانایی پهلو دهی انواع کشتی‌های اقیانوس پیما را داراست. تا پیش از شروع تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه این بندر (سال ۲۰۱۱ (میلادی)، ۳۰ خط کشتیرانی جهان، اقدام به تخلیه کالاهای خود در این بندر می‌نمودند.
در تازه‌ترین رتبه‌بندی برترین بنادر جهان که در سپتامبر ۲۰۱۳ منتشر شد، بندر شهید رجایی با چند پله سقوط نسبت به گذشته، در رتبه ۵۹ جهان قرار گرفت.
حسن روحانی در دیداری که در تاریخ ۸ اسفند ۱۳۹۲ از این مجتمع داشت، وعده داد با بهره‌برداری از چند فاز توسعه این بندر، حجم تبادل کالای این بندر تا پایان دولت یازدهم به ۱٫۵ میلیون کانتینر خواهد رسید.
تحریم
با تحریم شرکت تایدواتر خاورمیانه در تاریخ ۲ تیر ۱۳۹۰ (۲۳ ژوئن ۲۰۱۱)که مسئول بارگیری و ترانزیت کالا در این بندر بود، این بندر عملاً از جرگه بنادر فعال در زمینه واردات کالا به ایران، خارج شده بود. با کنار گذاشتن این شرکت از فعالیت‌های این بندر، زمنیه تبادل کالا در این بندر از کشورهای خارجی به ایران، از ابتدای مرداد ۱۳۹۳ از سر گرفته شد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.