باغ و قلعه مود در روستای مود، در چهل کیلومتری شرق بیرجند قرار دارد. این بنا با مساحت ۶۰۲۷۰ متر مربع دارای یک حصار و بیست برج مدور است که با فاصله های مشخصی در حصار باغ قرار دارند. علاوه بر برج ها، یک خندق به عرض تقریبا ده متر در دور تا دور حصار حفر شده و دفاع از قلعه را آسان تر می نموده است. ورودی اصلی باغ در میانه ضلع شمالی آن قرار دارد و در دو طرف ورودی، دو برج و دو اتاق کوچک جهت سکونت نگهبانان دیده می شود. در داخل قلعه بقایایی از یک بنای قدیمی – عمارتی تشریفاتی – شامل چند ایوان، بقایای یک هشتی، راهروها و اتاق ها بر جای مانده است.
در مرکز این باغ عمارتی قرار دارد که ویژگی های معماری آن متعلق به معماری اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است. این بنا بر روی سکویی به ارتفاع حدود یک متر از سطح زمین های اطراف ساخته شده است. ورودی بنا دارای یک ایوان با دو ستون قطور چهار ضلعی است. پس از ایوان، یک تالار وسیع دیده می شود. در سه طرف تالار، ورودی هایی قرار دارد. در سمت شرق و غرب تالار، دو اتاق و در ضلع جنوب آن تالار دیگری درست به اندازه تالار اول قرار دارد. در طرف شرق و غرب تالار دوم نیز دو اتاق دیده می شود. نقشه این بنا به گونه ای طراحی شده است که با تعبیه درهای متعدد دستیابی به فضاهای گوناگون به راحتی صورت می گیرد.
اکثر اتاق ها بخاری دیواری دارند. مطبخ بنا در گوشه جنوب شرقی آن قرار دارد. در مقابل عمارت، یک استخر درست در وسط خیابان اصلی دیده می شود. باغ دارای دو خیابان اصلی است که در مرکز یکدیگر را قطع می کنند و درست در همین قسمت عمارت مرکزی باغ واقع شده است.
تزیینات بنا عبارتند از: تزیینات نقوش اسلیمی، گل و بوته و نقش پرندگان بر روی دیوارها و طاق نماهای ایوان عمارت قدیمی، طاق نماهای تزیینی و تزیینات رسمی بندی در عمارت دقیمی و قرنیزهای گچی – به عنوان سرستون – در عمارت مرکزی.
مطالب مرتبط :