آب‌انبارحاج کاظم قزوین

آب‌انبار حاج کاظم یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین آب‌انبارهای شهر قزوین است که در انتهای خیابان تبریز این شهر واقع شده است. آب‌انبار حاج کاظم متعلق به سال ۱۲۵۶ هجری قمری است و توسط حاج کاظم کوزه‌گر و حاج اسماعیل قزوینی ساخته شده است.سردرِ آب‌انبار در نهایت عظمت و کمال ظرافت و زیبایی ساخته شده و مزین به آجر و کاشی است و کلمه «علی» به صورت خط بنایی در طرفین پلکان دیده می‌شود. این بنا ۴۰ پله از سنگ‌های تراشیده و ۲ شیر آب دارد و گنجایش مخزن آن ۲۰۰۰ مترمکعب می‌باشد. از ویژگی‌های این آب‌انبار وجود دو بادگیر به ارتفاع ۸ متر با تزئینات کاشی‌کاری است. در گذشته ۴ هواکش بلند و زیبا فضای داخلی مخزن را تهویه و خنک می‌نموده که در حال حاضر تنها یکی از آن‌ها باقی مانده که در پایین چهارضلعی و در بالا هشت ضلعی است.این آب‌انبار دو کتیبه دارد که در یکی از آن‌ها بر روی سنگ مرمر با خط نستعلیق بسیار زیبا، شعری نوشته شده که در آن نام بانیان آب‌انبار و تاریخ ساخت آن ثبت شده است.

بنای آب انبار حاج کاظم مشتمل بر سردر بزرگ کاشی کاری شده ، محوطه آب انبار با ۴ پله سنگی و چهار هواکش می باشد، که اکنون تنها یکی از آنها بر جای مانده است.سردر آب انبار در نهایت زیبایی و ظرافت ساخته شده و کلمه «علی» به صورت خط بنایی در طرفین پلکان دیده می‌شود. این سردر با طاق نماها و تزیینات کاشی و آجر به صورت خطوط بنایی و نقوش هندسی تزیین شده است. سردر این بنا در میانه دارای طاقی بلند با پوشش نیم گنبد و در طرفین آن جرزهایی است که با طاق نماهایی در سه طبقه نماسازی شده است.
در طرفین درگاه ورودی دو سکوی سنگی قرار گرفته است. مخزن آب انبار به ابعاد ۸×۲۳×۲۳ متر و در جانب راست سردر قرار گرفته است و گنجایش مخزن آن ۲۰۰۰ مترمکعب می‌باشد. مخزن مستطیل شکل آب انبار با شفته آهک و آجر ساخته شده است. قطر جرزهای آن حدود سه متر و با طاق و تویزه پوشش داده شده اند. این آب انبار ۴۰ و به نوشته‌ای ۳۷ پله سنگی دارد. راه شیر آب انبار دارای سی و سه پله، با سقفی با قوس جناقی است. ازاره های بنا نیز از سنگهای تراشیده ساخته شده است.

آب انبار حاج کاظم دارای پوشش مسطح و دو شیر آب است. در گذشته چهار هواکش بلند و زیبا فضای داخلی مخزن را تهویه و خنک می کرده که متاسفانه تنها یکی از آنها باقی مانده است. هواکش باقی مانده در پایین چهار ضلعی و در بالا هشت ضلعی است. از ویژگی های دیگر این آب انبار ، وجود دو بادگیر به ارتفاع هشت متر با تزئینات کاشی کاری است.اضلاع قسمت هشت ضلع در دو طبقه ، دارای روزنه هایی برای جریان هوا است. این بخش نیز با قطعات کاشی و آجر تزیین شده است. بر بالای درگاه ورودی آب انبار دو کتیبه مرمرین نصب شده که بر آنها به شعر عباراتی به تاریخ ۱۲۵۶ نوشته اند. براساس محتوای اشعار ، به نظر می رسد آب انبار به هزینه حاج کاظم و بعد از مرگ وی توسط حاجی اسمعیل نامی ساخته شده و ثواب آن نثار روح حاج کاظم شده است. همچنین در آخر کتیبه اصلی آمده : « به سرکاری محمدرضا –کتیبه میرزاکاظم قزوینی – حجره استاد عابدینی. » این بنا به شماره ۹۳۳ به ثبت تاریخی رسیده است.