ماجرای کراوات اصفهانیِ دیپلمات سوئیسی

وزیر امور خارجه سوئیس در دیدار اخیر خود با رئیس‌جمهور ایران، از هدیۀ خاصی که اصفهانی‌ها به او داده بودند رونمایی کرد: «یک کراوات»؛ اما چرا اصفهانی‌ها این هدیه را به «ایگنازیو کاسیس» دادند و هنرمند طراح آن چه کسی بود؟

مهیار امینی، مالک هتلی که طی سفر وزیر امور خارجه سوئیس، پذیرای «ایگنازیو کاسیس» و همسر او بوده به ایسنا می‌گوید: همان‌طور که برای مراجع قانونی نیز توضیح داده‌ام، علت انتخاب هتل ما توسط وزیر امور خارجه سوئیس نه به‌واسطۀ رانت شکل گرفت و نه رابطه، بلکه تنها و تنها به خاطر خدماتی بود که هم‌سطح با تراز بین‌المللی در این مکان ارائه می‌دادیم.

او خاطر نشان می‌کند: من به‌تازگی متوجه شدم که یک سال پیش دبیر اول سفارت سوئیس به هتل ما آمده و از همان زمان این مکان را از نظر ایمنی و خدمات مورد ارزیابی قرار داده است. از دو ماه پیش هم که سفر آقای کاسیس به اصفهان قطعی شد آن‌ها برای رزرو مکان با ما مذاکره کردند و خوشحالم که توانستیم با ارائه خدمات تشریفاتی ویژه که حاصل بهره‌گیری از دانش و تخصص استادانی مانند هاجر عموعلی، مدیر هتل و سایر همکاران بود، رضایت این مقام بلندپایه را جلب کنیم و باعث سربلندی گردشگری ایران باشیم.

امینی، در پاسخ به این سؤال که ایدۀ انتخاب کراوات برای هدیه دادن به وزیر امور خارجۀ سوئیس چگونه شکل گرفت؟ توضیح می‌دهد: بنده سال‌ها با کشورهای خارجی در زمینه گردشگری همکاری داشته‌ام. هم اطلاع داشتم که آن‌ها به چیزهایی توجه دارند و هم به شعار «متمایز باش» در کار خودم اعتقاد دارم، به همین دلیل تصمیم گرفتم هدیه‌ای که قرار است به «ایگنازیو کاسیس» اعطا کنیم یک کراوات و هدیۀ همسر ایشان هم یک کیف باشد.

این مدرس رشتۀ مدیریت، یادآور می‌شود: ازآنجاکه حمایت از هنر و جوانان هنرمند برایمان مهم بود، کار طراحی و دوخت این کراوات و کیف را به زهرا قراخانی و رضا زهتابچی سپردیم. این زوج هنری با ایده‌های خلاقانه خود و استفاده از هنر زنان اصفهانی، موفق به طراحی و تولید آثاری شده‌اند که به خاطر منحصربه‌فرد بودنِ این محصولات بنا بود بوتیکی را هم در محل هتل به ارائه محصولات این گروه اختصاص بدهیم اما فعلاً به خاطر شیوع ویروس کرونا و تبعات ناشی از آن، این امر دچار وقفه‌ای موقت شده است.

او تصریح می‌کند: وزیر امور خارجه سوئیس از دیدن هدیه‌ای که به او دادیم به حدی مشعوف شد که همان‌جا قول داد در دیدار با رئیس‌جمهور از آن استفاده کند و به قولش هم عمل کرد. من بسیار خوشحالم در مقابل آن فرهنگ غلطی که پوشیدن البسه خارجی را افتخار می‌داند ایستادیم و توانستیم کاری کنیم که محصول دستان زنان هنرمند ایرانی باافتخار توسط یکی از مقامات بلندپایۀ سوئیس استفاده شود.

زهرا قراخانی، هنرمند طراح کیف و کراوات اهدایی به مهمانان سوئیسی اصفهان نیز در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: حرفۀ اصلی من نقاشی است و سه سال است که همراه با همسرم که او نیز معمار و نقاش است، یک گروه هنری تشکیل داده‌ایم.

او ادامه می‌دهد: مهم‌ترین کاری که ما در این گروه انجام می‌دهیم، پیاده کردن ترکیبی از هنر سوزن‌دوزی و مهر قلمکار روی پارچه‌های مختلف برای تولید محصولاتی برای کودکان، پوشاک، تزئینات منزل و… است و به‌واسطه ایجاد این گروه، برای حدود ۳۰ نفر هم به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال‌زایی کرده‌ایم.

این هنرمند می‌گوید: هدف ما از ابتدای شروع کارمان زنده نگه‌داشتن هنر مهر قلمکار بوده، به همین خاطر به شهر خورزوق که درواقع مهد تولید مهر قلمکار است سفر کردیم و با پیدا کردن مهرهای فرسوده و ساختن دوبارۀ آن‌ها، سپس تلفیق سوزن‌دوزی با نقوش آن، آثاری را ایجاد کردیم که می‌توانست در فهرست میراث ملی کشور به ثبت برسد اما متأسفانه وقتی نمونۀ آن را به اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان بردیم از آن استقبال نکردند و گفتند که این ارتباطی با هنر قلمکار ندارد.

او که همچنان امیدوار است بتواند این نقوش قدیمی سوزن‌دوزی شده را با ثبت کردن در فهرست میراث ملی کشور از خطر فراموشی نجات بدهد، تأکید می‌کند: ما تلاش کردیم این مهرها را از پستوها بیرون بیاوریم و بعد فرهنگی این کار بیش از هر چیزی برایمان اهمیت دارد. در سوزن دوزی‌های قدیمی از نخ طلا و نقره استفاده می‌شده اما بالا بودن هزینۀ تأمین مواد اولیۀ آن موجب شده که این هنر رو به فراموشی برود؛ از این رو ما تلاش می‌کنیم که لااقل نقوش این هنر را برای آیندگان حفظ کنیم.

این هنرمند، ویژگی‌های کراوات طراحی‌شده برای «ایگنازیو کاسیس» را چنین شرح می‌دهد: همه می‌دانیم که شیوع ویروس کرونا حضور گردشگران خارجی را در کشور با مشکل مواجه کرده، به همین دلیل ما حضور وزیر امور خارجه سوئیس در اصفهان را حرکتی برای حمایت از فرهنگ و هنر ایران قلمداد کردیم و با توجه به علامت پرچم کشور سوئیس و همچنین نقش چلیپا که در تاریخ کهن ایران و خاورمیانه و اروپا وجود دارد، روی مهر قلمکار طرحی را ایجاد و با چاپ دستی روی پارچه کراوات پیاده کردیم. سپس یکی از زنان هنرمند خانه‌داری که با گروه ما همکاری داشت، بخشی از این پارچه را سوزن‌دوزی کرد.

قراخانی با تشکر از مهیار امینی برای مشارکت در ارائۀ محصولات این گروه هنری، می‌افزاید: در کیفی که به همسر وزیر امور خارجه سوئیس اهدا شد نیز از طرح چلیپا استفاده‌شده و یکی از زنان هنرمند افغانستانی ساکن اصفهان، با هنر خامک دوزی و استفاده از نخ ابریشم این طرح را روی پارچه کتان دوخته است.