مقبره بی بی مریم (تم سنیتی) مربوط به سدهٔ ۸ ه. ق. است و در شهرستان قشم، روستای تم سنتی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۹۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. نام تم سینیتی یا طم صنیتی (به روایت در بعضی کتب) در حقیقت باید نامی باشد که اسپانیاییها به بقعه پیر داده و آن را تحریف شده: Tomb Saint یا Saint Tomp باید باشد.
بنای مقبره
در روستای تم سنیتی قشم و در جوار منطقه توریان، بقعه پیر واقع شده که بنای موجود نیمه مخروبه آن در همین حالت هم بسیار زیبا و چشمنواز است. بنای مقبره دارای پلانی چهار ضلعی است که از خارج به هشت ضلعی تبدیل و به گنبد ختم میشود. بنای موجود با گنبد کروی ضربی در نمای ظاهر نشان از فرم معماری دوره سلجوقیان دارد. شاید در کمتر نقطهای از ایران بتوانید مشابه این گنبد را پیدا کنید، زیرا جنس گنبد بنا از مرجانهای دریایی است و از داخل نیز با آهک صدفی اندود شده است. داخل مزار ۸ گوشه دارد و هر گوشه تاقچهبندی شده است. گرداگرد گلوگاه گنبد، گچبریهای گوشوارههای زیبا از جنس ساروج به چشم میخورد. آنچه از شواهد و قرائن پیداست در چهار طرف بنا سازههایی وجود داشته که امروزه تخریب شدهاند.
بنا با مصالح قلوه و لاشه سنگ و ملات ساروج ساخته شده که شیوهای پارتی ـ ساسانی است. ورودی مزار، دری کوتاه و تنگ و کوچک است و مرقد پیر در سطح پایینتر از زمین قرار گرفته که نشان دهنده این است که شاید پیش از دوره سلجوقیان و قبل از زمانی که پیر را در آنجا به خاک بسپارند، این بنا معبد مهری و محل نیایش بغ مهر یا میترا بوده باشد.
درب کوتاه بقعه پیر؛ رو به گوستانی وسیع و باصفا باز میشود که بر روی مزارهای آن گل کاکتوس کاشتهاند. بوتههایی که از حدود آبانماه تا اردیبهشماه هر سال غرق گلهای سرخ رنگ و زیبا هستند. این قبرستان از دورانهای مختلف اسلامی به جا مانده است. روی سنگ گورها انواع خطوط اولیه اسلامی (از جمله خط کوفی) و خطوط دوران پیشرفته و هنری خطوط اسلامی ـ مثل نسخ و ثلث ـ بسیار مرغوب از سده ۹ تا ۱۱ هجری به چشم میخورد که اکثراً در اثر خوردگی به وسیله آب باران در حال انهداماند یا منهدم و خراب شدهاند.
اگر شما هم جزو افراد کنجکاو و تیزبین باشید با کمی پیادهروی در اطراف این آرامگاه و قبرستان دچار شگفتی فراوانی میشوید زیرا با یک نگاه اجمالی میتوانید تعداد زیادی تکههای سفال را از دورههای مختلف تاریخی مشاهده کنید.
این مکان ارزش و احترام خاصی بین مردم روستا دارد، آنقدر که دور تا دور آن را قبرهای بسیاری از دوران مختلف تا امروزه پوشانده است.
در داخل اتاق مقبره تلی از خاک دیده میشود که روی آن یک پارچه سبز رنگ کشیده شده است که بیانگر اعتقاد اهالی روستا به تدفین شخصی بزرگ و احتمالا امامزاده در این محل است.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.