قِشم بزرگترین جزیره خلیج فارس و بزرگترین جزیره غیر مستقل دنیاکه در موقعیت سوق‌الجیشی برخوردار است این جزیره در دوران ساسانیان ابرکاوان نام داشته‌است.که جزو استان هرمزگان ایران است.
این جزیره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتی از شهرستان بندر لنگه، از شمال‌شرقی به جزیره‌ی هرمز، از شرق به جزیره‌ی لارک، از جنوب به جزیره‌ی هنگام و از جنوب غربی به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسی محدود می‌گردد. فاصله جزیره‌ی قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس ۸/۱۰ مایل (۲۰ کیلومتر)، تا بندر هرمز ۷۲/۹ مایل (۱۸ کیلومتر)، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) ۸۵/۴ مایل (۹ کیلومتر)، تا جزیره بوموسی ۰۱/۸۸ مایل (۱۶۳ کیلومتر) و جزیره تنب بزرگ ۵۵/۶۱ مایل (۱۱۴ کیلومتر) است.
نزدیک‌ترین بندر در ساحل اصلی کشور به جزیره‌ی قشم، بندرعباس است که فاصله آن تا محل سربندر قشم ۸/۱۰ مایل دریایی (۲۰ کیلومتر) است. نزدیک‌ترین فاصله این جزیره به ساحل اصلی کشور، در دماغه‌ی شمالی جزیره، در محل بندر لافت (در جزیره‌ی قشم) تا آبادی پل، مرکز دهستان خمیر (در ساحل اصلی کشور) که فاصله آن در حدود یک مایل دریایی (۱۸۰۰ متر) بوده و در آینده محل احداث پل خلیج فارس خواهد بود. جزیره‌ی قشم در شمال دارای دماغه‌های قشم، لافت و باسعیدو و در جنوب دماغه دیرستان است.
منطقه آزاد قشم
مساحت جزیره ۱۴۹۱ کیلومترمربع، حدود ۵/۲ برابر دومین جزیره بزرگ خلیج فارس یعنی بحرین است.
۳۰۰ کیلومتر از جزیره قشم به منطقه آزاد اختصاص داده شده است
منطقه مناسب برای ذخیره سازی کالا، ترانزیت و حمل و نقل مجدد به آسیای میانه و قفقاز با راه آهن و راه شوسه
منطقه مناسب برای تمامی صنایع و در هر رشته صنعتی
به علت داشتن کرانه های عمیق مناسب برای تآسیسات سوختگیری و ارائه خدمات به کشتی های اقیانوس پیما
دارای امکانات بالقوه برای صنایع بیوتکنولوژیک
در حال حاضر دارای یک مرکز پژوهش در زمینه تمامی انواع جلبک ها و محصولات دیگر دریایی برای تولید مواد اولیه غذایی، دارویی و آرایشی و صنایع وابسته به علت نزدیکی به منابع نفت و گاز این منطقه برای فعالیت در تمامی رشته های صنعتی نفت و گاز و پتروشیمی و خدمات وابسته مناسب است
جنگلهای منحصر به فرد حرا و پرندگان مهاجر، اکوسیستم زیبایی را برای ایجاد مکانهای توریستی و جلب توریست ها فراهم کرده است.
وجه تسمیه قشم
قشم نام امروزی جزیره و نام شهر بندری جزیره‌ای است در آب‌های خلیج فارس. این جزیره در منابع اسلامی، تا حدود سده دهم هجری، به نام‌های دیگری مانند کاوان یا بنی‌کاوان و لافت شهرت داشته است. مسعودی در مروج‌الذهب، (نوشته‌ای از اوایل سده‌ی چهارم هجری)، در شرح جزایر خلیج فارس می‌نویسد: «از آن جمله جزیره لافت است که آن را جزیره بنی‌کاوان گویند».
مؤلف کتاب حدودالعام نیز از این جزیره به نام «لافت» نام می‌برد و می‌نویسد: «اندرو شهری خرم است مراو را لافت خوانند» و «این جزیره برابر پارس است».
دمشقی در نخبه‌الدهر، (از سده هشتم هجری)، این جزیره را «لافت» و «بنی‌کاوان» می‌خواند و آن را از جزایر آباد آن زمان دانسته است.
از دوره صفوی (۹۰۷-۱۱۴۸ ه. ق) به این سو، از این جزیره با نام «قِشْم»، یا به گویش سواحل‌نشینان «کِشم»، در منابع جغرافیایی و تاریخی یاد کرده‌اند. در میان عرب‌های منطقه، این جزیره به نام «جزیره‌الطویله» و در میان فارس‌ها به نام «جزیره‌ی دراز» معروف بوده است.
برخی کیش را که اکنون نام جزیره دیگری در خلیج فارس است و آن را قیس می‌نامیدند، نام جزیره قشم دانسته‌اند و گفته‌اند چون شکل این جزیره شبیه تَرْکَش (یا تیردان) است آن را کیش که به این معناست، خوانده‌اند.
در برهان قاطع، کیش نام شهری در جزیره‌ای مشهور به هرمز آمده و در وجه تسمیه آن چنین نوشته شده است: «چون بر بلندی‌های اطراف هرموز برمی‌آیند مانند کیش که ترکش باشد به نظر می‌آید». مؤلف برهان قاطع، ظاهراً جریزه هرمز را با قشم یکی گرفته است.
مؤلف آنندراج نام این جزیره را کیش و آن را همان جزیره‌ی دراز خوانده است و می‌نویسد چون از دور به آن نظر کنند به ترکیب کیش ـ یعنی جای تیر ـ نماید.
اعتمادالسلطنه نیز در مرآه‌البلدان می‌نویسد: «جزیره‌ی قشم یا کیش که آن را باسعیدو (نام خور و بندری در بن غربی جزیره) هم می‌گویند. چون شبیه به ترکش، یعنی جعبه‌ی تیر است. آن را به فارسی کیش گفته‌اند.»
قشم در لغت‌نامه دهخدا به معانی زیر آمده است: «سرشت که مردم بر آن آفریده، طبیعت، آبراهه‌ی تنگ در رودبار یا در زمین یا آبراهه‌ی مطلق، تن و پیکر، جسم، گوشت پخته، سرخ‌شده، پیه، بن و نژاد، اصل، حال و هیأت.»
در میان معانی فوق «طبیعت» به خاطر زیبایی‌های طبیعی، خدادادی و بهشت‌گونه جزیره قشم و نیز «آبراهه» به سبب وجود مسیل و آبراهه‌های بسیار که بر اثر ریزش باران‌های سیل‌آسا و کوتاه مدت و یا در نتیجه دخالت انسان‌ها در جزیره به وجود آمده است، بیشتر مناسب جزیره قشم امروزی است.
معرفی منطقه آزاد قشم
جزیره قشم، واقع در تنگه هرمز، از وضعیت خاص بین خلیج فارس و اقیانوس هند بهره می برد. مرز آبراهی تمامی کشورهای حاشیه ( ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان) تقریبا از سواحل جنوبی آن عبور می کند و تمام ترافیک هوائی شرق و غرب از فراز آسمان قشم می گذرد. جزیره با تمام خصوصیاتش، دریچه ای است به خلیج فارس. بنابراین قشم بر بلندای کانالی ایستاده است که حجم وسیعی از نفت و گاز جهان همیشه و برای ۱۰۰ سال آینده، از آنجا منتقل می شود. همین موقعیت خاص است که قشم را از سایر جزیره های خلیج فارس متمایز می نماید.
جمعیت و ترکیب جنسی آن
از نتایج فاز اول طرح جامع آمارگیری چنین برمی آید که جزیره قشم در پایان سال ۱۳۸۰ اندکی بیش از ۸۱ هزار نفر (۸۱۰۹۶ نفر) جمعیت داشته است. از این جمعیت ۴۲۳۰۸ نفر مرد و ۳۸۷۸۸ نفر زن بوده اند. نسبت جنسی جمعیت برابر ۱۰۹ مرد به ازائ ۱۰۰
زن می باشد.
ترکیب سنی جمعیت
جوانی جمعیت از عمده ترین و بارزترین ویژگی های جمعیتی جزیره قشم است. بر اساس آمار حدود یک چهارم جمعیت (۸۱/۲۴) زیر سن ۱۰ سال هستند و سن بیش از نیمی از جمعیت(۵۳ درصد) به ۲۰ سال نیز نمی رسد. در عوض سهم افراد ۵۰ ساله و بیشتر در کل جمعیت بسیار پائین است و به ۹ درصد هم نمی رسد(۷۵/۸). اندکی بیش از یکدهم جمعیت نیز(۶۷/۱۱ درصد) در سنین بالاتر از ۴۵ سال هستند. میانگین جمعیت در جزیره قشم به کمتر از ۲۳ سال می رسد.
دین و تابعیت
اکثریت قریب به اتفاق(۹۹/۹۹ درصد) ساکنین جزیره قشم مسلمانند به طوریکه در کل جزیره فقط ۱۱ نفر غیر مسلمان سکونت دارند که مسیحی و زرتشتی هستند.
سواد و تحصیلات
از ۸۱۰۹۶ نفر جمعیت جزیره قشم، ۶۹۳۴۰ نفر در سنین ۶ سالگی و بیشتر هستند. از افراد اخیر تعداد ۵۵۴۱۳ نفر باسواد و ۱۳۹۲۷ نفر بی سوادند. بر این اساس میزان باسوادی در جمعیت بالای ۶ ساله و بیشتر به حدود ۸۰ درصد می رسد.
تاریخچه شکل گیری منطقه آزاد قشم
قرار گرفتن جزیره قشم در تنگه استراتژیک هرمز، سبب ساز تاریخ پر نشیب و فرازی برای آن از دوره عیلامیان تا عصر حاضر بوده است که بی‌تردید آزاد سازی جزیره از استیلای بیگانگان توسط امامقلی خان (سردار ظفرمند عصر صفویه) از نقطه های درخشان تاریخ جزیره است و آنگاه انتخاب قشم به عنوان منطقه آزاد صنعتی تجاری در سال ۱۳۶۹ توسط دولت جمهوری اسلامی ایران که به درستی می‌باید آن را عصر نوزایش جزیره محسوب داشت.
نقشه منطقه و راه ها منطقه آزاد قشم
راه آهن
با توجه به گسترش سریع تجارت در آسیا ومبادلات بین آسیا و اروپا شکل گیری پتانسیل رشد اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی و سایر کشورهای همجوار با ایران و منطقه خلیج فارس، امکان فعالیتهای ترانزیتی از بندر بزرگ کاوه به سرزمین اصلی و در مسیر ترانزیت کالا اتصال شبکه حمل و نقل عظیم دریایی به کشورهای همجوار و آسیای میانه را میسر خواهد نمود و ساخت اتوبان و ریل راه آهن موجب اتصال بیش از ۱۵ کشور از طریق مرز زمینی و هوایی تواما خواهد شد.
در مرحله اول، اجرای ۱۳۰ کیلومتر جاده اتوبان و ریل راه آهن که بندر کاوه در منطقه شمالی قشم را به شبکه سراسری جاده ای و ریل راه آهن داخل کشور متصل خواهد نمود. پیش بینی شده که صنایع سنگین به عرضه کالاهای حمل شده توسط راه آهن وابسته بوده و فرض براینست که بیشتر کالاهای سنگین خشک از طریق راه آهن و بقیه با کشتی حمل می شود.
در مرحله نهایی، چهار محوطه راه آهن مورد نیاز خواهد بود که در محوطه نزدیک به منطقه صنعتی شمال روستای ” پی پشت“ در شمال جزیره قشم واقع خواهد شد و در محوطه دیگر باید در نزدیکی منطقه صنعتی جنوب در ضلع جنوبی جزیره قرار داشته باشد. طرح راه آهن شامل یک مسیر تک خطی بین بندرعباس و منطقه صنعتی قشم است که دارای تقاطع هایی با ظرفیت کافی است. ولی زمین هایی که برای کشیدن خط آهن درنظر گرفته می شود بایستی ظرفیت دوخطی شدن راه آهن را داشته باشد و در آنها فضای کافی برای ایجاد تقاطع های دایره ای در مورد لزوم درنظرگرفته شده باشد. اصل کلی این است که خطوط آهن از یک طرف وارد قطعه زمین های صنعتی می شوند و جاده از طرف دیگر. به تأثیر راه آهن به عنوان یک مانع نیز باید توجه کافی مبذول شود.
اتوبان دارای ۲ باند رفت و برگشت بوده که در راستای توسعه فعالیتهای تجاری صنعتی جزیره است. ترانزیت کالا از بندر بزرگ کاوه به کشورهای همجوار و آسیای میانه در جهت پیوستن به کریدور شمال- جنوب برای کشتی های بالای ۷۰ هزار تن، کل پروژه را توجیه پذیر می کند.
بزرگراه
محققان پیشنهاد ساخت یک بزرگراه به موازات ریل راه آهن داده اند تا امتدادی باشد بر کریدور شمالی جنوبی، این بزرگراه از شهر قشم به سمت غرب آغاز شده و حدود ۱۴ کیلومتری از آن ساخته شده است. یک جاده کمربندی به دور جزیره نقش مهمی در پیشرفت جزیره ایفا خواهد کرد.
اطلاعات کلی پروژه
با توجه به گسترش سریع تجارت در آسیا و مبادلات بین آسیا و اروپا شکل گیری پتانسیل رشد اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی و سایر کشورهای همجوار با ایران و منطقه خلیج فارس، امکان فعالیتهای ترانزیتی از بندر بزرگ کاوه به سرزمین اصلی و در مسیر ترانزیت کالا اتصال به شبکه حمل و نقل عظیم دریایی به کشورهای همجوار و آسیای میانه را میسر خواهد نمود، این موضوع ، ساخت ” پل خلیج فارس“ را از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر و از لحاظ استراتژیکی حیاتی می سازد. ساخت پل مذکور موجب اتصال بیش از ۱۵ کشور از طریق مرز زمینی و هوایی تواما خواهد شد.
موقعیت جغرافیایی خلیج فارس
این پل در تنگه خوران، که کمترین فاصله بین جزیره قشم و سرزمین اصلی است، بین بندر لافت و پهل ( بندر لافت در جزیره) و ( بندر پهل در سرزمین اصلی) قرار گرفته است.
مشخصات فنی
پل خلیج فارس دارای چهار باند اتومبیل رو ( دو خط رفت و دو خط برگشت) و یک خط قطار است.
عرض پل، در حدود ۲۲ متر و طول آن در حدود ۲۶۶۰ متر
عمق آب، در این بخش از صفر تا ۳۵ متر
نوع آب باخورندگی بسیار بالا و دارای یون آزاد کلر
دهانه پل، از ۱۰۵ الی ۱۲۰ متر
پایه ها ، کیسون و یا شمع بتونی درجا
نظر کاربران :
قشم خیلی جای خوبیه مخصوصا مرکز خریدایی که داره بعضی جاهاش قیمتش خیلی زیاده ولی بعضی جاهاشو اگه بلد باشی می تونی با قیمت ارزون خرید کنی
قشم همیشه واسه من خاطره سازه.از اون ترافیک و صف طولانی ماشین ها برای لندیکراف تا بازارهای قدیمیش و مراکز تجاریش.شتر سواری و جنگل های حرا جزؤ بهترین خاطره های منه
فوق العاده بود ما تعطيلات عيد رفتيم جزيره هنگام ساعت ٧صب رفتيم دلفينلارو ديديم ديديم عالی بود
جزيره ناز و دره ستارگان و مهمتر از همه بازار و خريد كه عالی بود.برای بازار درگهان برید خیلی مناسب تر هستن