فرهنگ و روحیات مردم شاهرود

شاهرودیان به سبب زندگی در مجاورت کویر تاحدودی خصوصیت مردم کویری را دارند اما به دلیل مجاور بودن با کوهستان و وجود باغ های فراوان در شهر تا حدودی با مردم منطقه داخل کویرهای مرکزی متفاوتند . شاهرود به دلیل قرار داشتن در یکی از مسیرهای اصلی جاده تهران – مشهد همواره با نام شهری در مسیر مشهد شناخته شده است ؛ انگور شاهرودی و زردآلوی شاهرود نیز از ارمغان های این شهر است . هر چند از نظر جهانگردی ، جاذبه های با اعتباری در این شهر وجود دارد ، اما به اندازه سایر شهرهای تاریخی چندان مسافر و جهانگردی را جذب نمی کند .
شاهرودی ها در ارتباط اولیه ممکن است کمی سرد به نظر آیند امااگر به پوسته داخلی شخصیت آنان وارد شوید مردمی میهمان نواز و آرامند . شاهرودیان علاقه خاصی به نگهداشت فرهنگ مذهبی و اصیل شهر خود دارند . نوعی نان و شیرینی به نام کاک در شکل های لوزی یا گرد به صورت محلی در این شهرستان تولید می شود که خوشمزه و کمی شیرین است و بیشتر با صبحانه صرف می گردد.
مصرف چای فراوان از ویژگی های مردم قدیمی منطقه است و در غذاهای سنتی شاهرود ، اغلب گوشت قرمز به گوشت مرغ ترجیح داده می شود . مصرف آبغوره به آبلیمو برتری دارد و ناشی از وجود انگور فراوان از نوع شاهرودی در این منطقه است .

شاهرودی ها از شهری با سابقه کشاورزی برخورداندو با وجود تعدادی کارخانه در پیرامون شهر هنوز هم فرهنگ غالب منطقه کشاورزی و به ویژه باغداری است . مقدار قابل توجهی از زردآلوی این شهر سالانه به برگه تبدیل شده و بخشی نیز به کشورهایی نظیر آلمان و… صادر می شود . اهالی شاهرود مردمی آرام و باحیا و تا حدودی کمرو هستند و در این شهر کم تر از دعوا و جارو جنجال خبری هست . عزاداری های محرم با شکوه بسیار در این شهر برگزار می شود و نخل های متعددی بر دوش مردم به گردش در می آید .

جاذبه های گردشگری شاهرود

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی در شهر بسطام و در ۶ کیلومتری شاهرود قرار دارد و آرامگاه ابن یمین شاعر نامی قطعه سرای زبان فارسی ، موزه شاهرود ، آرامگاه شیخ حسین جوری ، یخدان های اطراف شاهرود ، کاروانسرای عباس آباد ، بهدشت و میاندشت ، برج کاشانه بسطام ، گنبد غازان خان و منار تاریخی بسطام ، مسجد شیخ علی اکبر ، تکیه زنجیری ، مسجد و مدرسه بسطام ، از جاذبه های ماندگار این شهرستان به حساب می آیند .
وجود جنگل زیبای ابر در مسیر جاده شاهرود به گرگان از جاذبه های بوم گردی این شهرستان است که در برخی از فصل های سال گویی ابرها در میان درختان جنگل قرار دارند . در روستای مجن همواره بخشی از آب رودخانه جاری است . برخی افراد طبیعت گرد، شکارچی و… به طور معمول به جنگل ابر می آیند و آن جا چادر می زنند .

به طور کلی به خاطر ارتباط محدود شاهرودی ها با مردم دیگر نقاط کشور ، پذیرش غریبه ها در این شهر تا حدودی مشکل است هر چند در ۱۰- ۱۵ سال اخیر تعداد قابل توجهی دانشجو در دانشگاههای متعدد شاهرود به تحصیل مشغول شده اند و در این شهرستان مسکن گزیده اند . البته مردم شاهرود در مقایسه با دیگر مردم این استان اجتماعی ، خونگرم و از شیوه مهمان نوازی بیش تری برخوردارند و به اصطلاح جوشش بیشتری دارند . لهجه شاهرودی به دشواری لهجه سمنانی نیست و به جز برخی اصطلاحات و واژه ها به طور معمول برای یک غیر شاهرودی هم قابل فهم است . مردم شاهرود علاقه خاصی به سفر به مشهد و استان گلستان دارند و در هنگام فراغت بیشتر به این شهرها سفر می کنند .
در بین مردم استان سمنان مردم شهرستان شاهرود به داشتن فرهنگ عرفانی و دینی مشهورند ، وجود عارفان و شاعران شناخته شده ای همچون بایزید بسطامی ، شیخ ابوالحسن خرقانی ، ابن یمین ، فروغی بسطامی و.. همچنی مجتهدان برجسته دینی نشان از خوی و کیش این مردم است .

برگرفته از کتاب رفتار شناسی ایرانیان نوشته دکتر کیومرث فلاحی