شهر خمام

خمام، شهری است در شهرستان رشت در استان گیلان ایران.

جمعیت

براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت خمام ۱۷،۱۰۶ نفر بوده‌است. علت نام گذاری خمام از قدیم دلایل متعددی به این منظور صورت گرفته که عبارتند از:
۱- بعضی‌ها معتقد بودند که در قدیم در این منطقه در هر خانه‌ای برای نگهداری آب شرب مورد استفاده آن را داخل خم‌هایی نگه می‌داشتند به طوری که در اکثر خانه‌ها این خم‌ها وجود داشتند.به دلیل وجود این خم‌ها این منطقه به خمآب و به مرور زمان به خمام تغییر نام پیدا کرد.

۲-این منطقه در قدیم به شهر خوبان معروف بود ودر حال حاضر پسوند اغلب مردم این منطقه خوبانی است. ولی به مرور زمان خوبان به خمام تغییر نام داد.

۳- بعضی بر این اعتقاد هستند که خمام در ابتدا «خو مام» بوده‌است که در زبان گیلکی به معنی سرزمین من می‌باشد.

با جدا شدن خمام از شهر خشکبیجار ،این منطقه به بخش ارتقا یافت. و به دلیل عدم شرایط جمعیتی دهستان کته سر خشکبیجار به خمام الحاق شد . هم اکنون خمام در رده ی بخش های شهرستان رشت می باشد

خمام رود: ۲۱٪ ارضی ژ-۴ (به وسعت ۵۳۶۷ هکتار یعنی حدود ۱٫۵٪ کل اراضی سمت چپ سفیدرود است. از جنوب به کانال سمت چپ سد سنگر، از مشرق به رود خانه افسانه ای گیشه دمرده خشکبیجار، از شمال به شهرستان خشکبیجار و تالاب طالب آباد و از مغرب به جاده رشت- تهران و سیاهرود (رشت) و کریم نوبین جوب محدود می‌باشد.) را خمام رود آبیاری می‌نماید. خمام رود که در تمام مسیر خود بستر نسبتاً عریضی دارد از محل انشعاب شیر جوب در قطعه مشترک سمت چپ سد سنگر پس از عبور از سرریزی به شکل w با نام خمام رود تا محل خمام بین رشت و انزلی جریان دارد. در خمام بعد از انشعاب گورابجیر با نام شیجان به تالاب شیجان که یکی از تالابهای کوچک تالاب انزلی است وارد می‌شود. انشعابهای کریم نوبین جوب و داوچه رود و میرزا رحمانی رود و گوراب سر و گورابجیر از سمت راست آن جدا می‌شود.

مکانهای زیارتی بخش خمام: آقا سید حسن: واقع در شهر خمام ۱۳ کیلومتری شمال غربی رشت به گفته اهالی و مطابق آنچه در شجره نامه موجود آمده‌است آقا سید حسن از پسران امام موسی کاظم(ع) می‌باشد. بنای قدیمی این بقعه را تخریب و به جای آن ساختمان جدید و مجللی ساخته‌اند. این ساختمان شامل بقعه و مسجد بزرگ شهر در ۲ طبقه‌است. طبقه اول مردانه و طبقه دوم زنانه‌است. کف حرم موزائیک و ازارهٔ دیوارها سنگ مرمر است. سقف را به صورت طاق مدور زده‌اند و گنبد آن به رنگ طلایی است. ضریح جدید فلزی و مشبک شیشه بند مرقد آقا سید حسن را در بر گرفته‌است.

مردمان خمام اکثراً کشاورز بوده و یا در فصل زمستان به ماهیگیری و یا شغل دیگر مانند شغل‌های خدماتی(نجاری، بنایی،..)یا مغازه داری مشغولند.
روستاهای اطراف خمام

شیجان، چاپارخانه، گورابجیر صحرا، جیرده، خواچگین، چوکام. از روستاهای اطراف خمام می‌توان زیرده و فشتکه و مرزدشت را نیز نام برد.