سیری در مهاباد ، نگین آذربایجان غربی

سیری در مهاباد ، قصد دارد بیشتر شما را با شهری کردنشین در غرب ایران آشنا سازد. مَهاباد، مرکز شهرستان مهاباد در استان آذربایجان غربی می باشد. مهاباد که به نگین آذربایجان غربی مشهور است، همه ساله بیشترین آمار گردشگران را در این استان به خود اختصاص می‌دهد. فاصله این شهر با مرکز استان یعنی شهر ارومیه در حدود ۱۱۰ کیلومتر است. مهاباد از شمال شهر نقده، از غرب شهر پیرانشهر، از شرق میاندوآب، از جنوب شرق بوکان و از جنوب غرب سردشت را در نزدیکی خود می‌بیند. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۶۸٬۳۹۳ نفر بوده‌است.

معرفی شهر مهاباد

مهاباد که در گذشته «ساوجبلاغ» نیز نامیده می‌شده است، به‌دلیل برخورداری از جلگه‌ها و دشت‌های حاصلخیز از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های بشر بوده است. پس از حمله آشوریان و نابود شدن تمدن‌های اورارتو و مانا، مردم این تمدن‌ها به این منطقه مهاجرت کردند و برای محافظت از خود نیز دژهایی ساختند که بقایای آن‌ها همچنان پابرجاست. همچنین مادها نیز در این منطقه سکونت داشته‌اند.
در دوران هخامنشیان امنیتی نسبی در این منطقه برقرار شد ولی به‌دلیل حمله‌های فراوان یونانیان این امنیت دوام زیادی نداشت. مهاباد علاوه بر اینکه تاریخ کهن پر از ماجرایی داشته است، در دوران معاصر نیز آشوب‌های سیاسی زیادی را تجربه کرده است که یکی از آن‌ها، دست به دست شدن کنترل این شهر میان حکومت ایران و پیشمرگان دموکرات و کومله در زمان انقلاب بود.
زبان مردم مهاباد، کردی سورانی با لهجه مکری است. همچنین غالب مردم این شهر مسلمان و پیرو مذهب سنی شافعی هستند. درصد بسیار کمی از ساکنین این شهر را نیز شیعیان غالبا ترک زبان تشکیل می‌دهند. مهاباد پنجمین شهر بزرگ کردنشین در ایران به حساب می‌آید. شهر در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته است و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. تابستان‌های مهاباد نسبتا خنک و زمستان‌های آن بسیار سرد هستند. اگر در فصل بهار به شهر مهاباد سفر کنید، طبیعت زیبای این شهر شما را مسحور خواهد کرد.

جاذبه های گردشگری مهاباد

دریاچه سد مهاباد

آب‌وهوای خنک و مطبوع اطراف دریاچه از جاهای دیدنی مهاباد در فصل‌های بهار و تابستان دل هر گردشگری را برای پیک‌نیک و کمپ آب می‌کند. دریاچه سد مهاباد، یکی مهم‌ترین سدهای آذربایجان غربی است که در نزدیکی شهر ساخته شده و قدمتی ۵۰ ساله دارد. این سد، تنها سد در محدوده شهری است و ارتفاعی نزدیک به ۴۷.۵ متر دارد.
بهترین زمان برای بازدید از دریاچه سد ، شش ماه اول سال است. تفریحاتی مثل ماهیگیری، کمپینگ و قدم زدن و لذت بردن از آب‌وهوای دل‌انگیز اطراف دریاچه را دست‌کم نگیرید. قلاب ماهیگیری خود را حتما همراه خود ببرید و اگر آنقدر خوش‌شانس نبودید که ماهی بگیرید، می‌توانید در رستوران‌های محلی اطراف سد غذا بخورید.
آدرس: آذربایجان غربی،  جاده مهاباد- سردشت، دریاچه سد مهاباد

دریاچه قوپی باباعلی

تالاب قوپی باباعلی یکی از تالاب‌های بین‌المللی مهاباد از جاهای دیدنی مهاباد است که میزبان بسیاری از پرندگان مهاجر است. در این تالاب که در جاده مهاباد به میاندواب قرار گرفته، حدود ۱۵۰ گونه پرنده مختلف از جمله آنقوت، تنجه، اردک سرحنایی، اردک سرسبز، حواصیل، فلامینگو، غاز وحشی و… دارد.البته متاسفانه باید بگویم که این دریاچه در خشک‌سالی‌های اخیر کم‌آب و حتی خشک شده است. گرچه تالاب قوپی باباعلی پس از خشک‌سالی‌ها دوباره احیا شده اما لطمه زیادی دیده و همچنان در خطر است.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، جاده مهاباد- میاندواب، روستای باباقوپی

تالاب کانی برازان

تالاب کانی برازان که در زبان کردی به معنی چشمه گرازها است، اولین سایت پرنده‌نگری ایران و یک تالاب بین‌المللی است. آب تالاب از رودخانه مهاباد تامین می‌شود و بعد راه خود را به سمت دریاچه ارومیه پیدا می‌کند.
یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی این شهر است که تحت نظارت سازمان محیط زیست قرار دارد و برای دسترسی به آن باید در یک مسیر خاکی رانندگی کنید. تالاب بالغ بر ۷۵ گونه پرنده آبزی مختلف مثل اردک مرمری، پلیکان، قو، فلامینگو، غاز، مرغابی، آنقوب و گونه‌های رو به انقراضی مانند اردک سرسفید را در خود جای داده است.
اگر قصد بازدید از این تالاب از جاهای دیدنی این شهر را داشتید، بهتر است چند ساعتی به آن زمان اختصاص دهید تا بتوانید به صدای پرنده‌ها گوش کنید، حرکتشان را روی آب تعقیب کنید و از هوای بی‌نظیر اطراف تالاب لذت ببرید. اینجا نشستن با چند جلسه کلاس مدیتیشن برابری می‌کند.
آدرس: آذربایجان غربی، ۳۰ کیلومتری از شمال شرقی مهاباد

چشمه آب معدنی گراوان

چشمه کانی گراوان یکی از چشمه‌های آب معدنی آذربایجان غربی است که به خاطر سازه آهکی طبیعی کنار چشمه، با بقیه چشمه‌های آب معدنی فرق دارد. اسم این چشمه در زبان کردی به معنی چشمه سنگین است که به آب سنگین و پر از املاح چشمه اشاره دارد. آب چشمه قابل‌شرب نیست اما خواص درمانی زیادی دارد.
حالا برویم سراغ سازه آهکی؛ این سازه از رسوب املاح چشمه به‌مرور زمان تشکیل شده و در حال حاضر حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد و هرسال به ارتفاع آن اضافه می‌شود. تپه رنگارنگ آهکی از جاهای دیدنی این شهر با رنگ‌هار نارنجی، قرمز و قهوه‌ای درهم‌تنیده، زیبایی خاصی به چشمه بخشیده و جان می‌دهد برای عکس گرفتن. دسترسی به چشمه کانی گراوان نسبتا آسان است ولی باید حواستان باشد که اطراف چشمه هیچ امکاناتی وجود ندارد و باید خوراکی و لوازم موردنیاز را همراه خودتان ببرید.
آدرس: آذربایجان غربی، سردشت، شهر ربط، جاده کانی گراوان

مسجد جامع سرخ مهاباد

مسجد جامع سرخ با مسجدهای شهرهای دیگر فرق دارد. خیلی از ما انتظار داریم مسجدها تماما پوشیده از کاشی‌کاری باشند و با طرح‌های مختلفی تزیین شده باشند، اما مسجد جامع سرخ، جایی است که فقط با آجرهای قرمز رنگ ساخته شده و هیچ تزیین دیگری ندارد، اما زیبایی آن، چیزی از مسجدهای دیگر کم ندارد.
مسجد جامع سرخ از جاهای دیدنی مهاباد که در زبان کردی به آن «مزگه‌وتی سوور» گفته می‌شود، یکی از جاذبه های تاریخی این شهر است که به دوران صفوی تعلق دارد و جزو ارزشمندترین بناهای تاریخی اسلامی در غرب کشور است. مسجد سرخ در گذشته هم به عنوان محلی برای عبادت و هم به عنوان مکتب‌خانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.
شبستان مسجد ۱۰ ستون سنگی و ۱۸ گنبد آجری نیمکره‌شکل دارد و توان طاق گنبد و شبستان توجه معماران را به خود جلب می‌کند. این مسجد در یکی از شلوغ‌ترین خیابان‌های این شهر که بافت قدیمی دارد قرار گرفته، به همین خاطر به‌راحتی در دسترس است و می‌توانید از آن دیدن کنید.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، خیابان امام شافعی

مقبره بداق سلطان مهاباد

بداق سلطان یا بداغ سلطان، یکی از حکمرانان منطقه در دوره صفوی بود که محبوبیت زیادی بین مردم داشت. مقبره بداق سلطان مهاباد، از جاهای دیدنی مهاباد آرامگاه این حاکم است که در جنوب مهاباد قرار گرفته و به خاطر قدمت و معماری زیبایی که دارد، در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است.
بقعه بداق سلطان یک بنا و گنبد آجری است که با آجرهای قرمزرنگ چهارگوش ساخته شده و ارتفاع گنبد آن به شش متر می‌رسد. مقبره از بخش‌های مختلفی تشکیل شده اما گردشگران امکان بازدید فضای داخلی را ندارند و می‌توانند از نمای بیرونی و فضای اطراف دیدن کنند. آرامگاه در کنار قبرستان قدیمی گنبدان ساخته شده که به خاطر مشهور بودن بقعه، به قبرستان بداق سلطان معروف است.
یکی از نکات جالب که می‌توانم درباره این بنا از جاهای دیدنی این شهر به شما بگویم، حفره‌هایی است که روی دیواره آجری بنا وجود دارد. مردم محلی معتقدند که می‌توانند آرزو کنند و یک سنگ داخل حفره‌ها بگذارند، اگر سنگ داخل حفره بماند، آرزویشان برآورده خواهد شد. پس اگر به این مقبره سر زدید، آرزوهایتان را از قبل آماده کنید.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، خیابان قبرستان

حوض‌خانه مسجد رستم بیگ

حوضخانه رستم بیگ در صحن مسجد رستم بیگ مهاباد قرار گرفته است. این مسجد در دوران قاجار به دستور رستم بیگ ساخته شد و حوضخانه در صحن مسجد، برای وضو گرفتن در نظر گرفته شده بود. مسجد رستم بیگ هم مانند دیگر آثار تاریخی مهاباد با آجر قرمز چهارگوش ساخته شده و یکی از دیدنی های مهاباد است که در گذشته به عنوان مکتب‌خانه هم کاربرد داشته است.
حوض‌خانه مسجد، از جاهای دیدنی این شهر یک حوض مستطیل‌شکل است که در وسط فضای مسجد قرار گرفته و اطراف آن با سنگ‌های تراشیده‌شده، محلی برای نشستن و وضو گرفتن ایجاد شده است. بازدید از این دیدنی تاریخی، زمان زیادی از شما نمی‌گیرد اما تجربه قشنگی خواهد بود.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، خیابان صلاح‌الدین شرقی، کوچه قاضی‌زاده

حمام میرزا رسول

می‌توان گفت که حمام تاریخی میرزا رسول از جاهای دیدنی مهاباد به چندین و چند دلیل جزو جاذبه های تاریخی مهاباد محسوب می‌شود: اول اینکه یک حمام تاریخی، مربوط به دوران صفویه است. دوم اینکه معماری و تزئینات داخلی و خارجی خاصی دارد و سوم اینکه حالا تبدیل به یک موزه مردم‌شناسی شده. این حمام تاریخی در مرکز شهر و در یکی از پررفت‌وآمدترین خیابان‌های مهاباد ساخته شده بود تا در دسترس همگان باشد.
حمام میرزا رسول مانند همه حمام‌های قدیمی ایران از رختکن، گرمخانه، دالان‌ و گنبد تشکیل شده است. ورودی حمام از داخل بازار قدیمی است و آجرهای سرخ‌رنگ دیواره حمام از بیرون ظاهر قدیمی زیبایی به آن بخشیده است.
نکته جالب در مورد معماری این بنا، از جاهای دیدنی این شهر وجود دو گنبد با اندازه‌های متفاوت است. از در ورودی وارد دالانی می‌شوید که شما را به فضای رختکن یا سربنیه مربع‌شکل هدایت می‌کند. سقف این فضا گنبدی با چند نورگیر است که حمام را در طول روز روشن می‌کند.
در ادامه مسیر، سربینه با یک دالان دیگر به گرمخانه و خزینه وصل می‌شود. گنبد دوم روی گرمخانه قرار گرفته است و با چند نورگیر روشنایی را به فضای داخل حمام دعوت می‌کند. این حمام در حال حاضر تبدیل به موزه مردم‌شناسی مهاباد شده و گردشگران زیادی برای بازدید از فضای حمام و موزه به این شهر سفر می‌کنند.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، ضلع شرقی خیابان سید نظام

گوردخمه فقره قا

اول بهتر است بگویم گوردخمه چیست که بعد این جاذبه تاریخی را به شما معرفی کنم. گوردخمه نوعی آرامگاه سنگی است که در دل کوه برای دفن افراد مهم کنده می‌شد. گوردخمه فقرگاه یا فخرگاه که در زبان کردی به آن فه‌قره‌قا (به معنی فر و شکوه) گفته می‌شود، یکی از جاهای دیدنی مهاباد است که اگر دوران ساخت آن را به شما بگویم، دود از سرتان بلند می‌شود!
دخمه سنگی فقره قا از جاهای دیدنی این شهر مربوط به دوران مادها است که ساخت آن به فرورتیش، پدر دیاکو، اولین پادشاه ماد نسبت داده شده. این مقبره، دو طبقه است و چهار ستون سنگی دارد که دو ستون در جلوی دخمه و دو ستون دیگر در داخل قرار گرفته‌اند. نمای گوردخمه، معماری یونانی را در ذهن تداعی می‌کند. در داخل دخمه، سه گور خالی وجود دارد که نظر قطعی درباره افرادی که در آن مدفون شده‌اند وجود ندارد و همه حدس‌وگمان است.
آدرس: آذربایجان غربی، ۱۵ کیلومتری شمال مهاباد، جنوب روستای اگریقاش

محوطه باستانی آتشکده سنگی برده کنته

برده کنته از جاهای دیدنی این شهر یک محوطه باستانی مربوط به حکموت ماناها، در هزاره نخست پیش از میلاد است که در جاده مهاباد- ارومیه قرار گرفته است. این محوطه باستانی از دو تپه شمالی و جنوبی سنگی تشکیل شده و شامل آتشکده سنگی، پله‌های سنگی و دخمه‌های مختلف است که در دل کوه تراشیده شده است.
کنته به معنی سنگ دارای حفره است و از طرف دیگر در زبان کردی معنی کهن و دیرینه دارد، به همین دلیل می‌توان گفت نام این محوطه ممکن است برگرفته از یکی از این معانی باشد.

آتشکده سنگی برده کنته

محوطه باستانی سنگی برده کنته یکی از جاهای دیدنی این شهر است که در سال ۱۳۶۴ به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد اما متاسفانه به خاطر عدم‌رسیدگی و بی‌توجهی، آسیب زیادی دیده و چیز زیادی از آن باقی نمانده است. به همین خاطر بهتر است قبل از اینکه این جاذبه تاریخی آسیب بیشتری ببیند، از آن بازدید کنید و خاطرات هزارساله این مکان مقدس باستانی را مرور کنید.
آدرس: آذربایجان غربی، ۸ کیلومتری شمال شهرستان مهاباد، مجاور روستای یوسفکند

دژ قلات شاه

دژ قلات شاه، یک جاذبه تاریخی است که در دل طبیعت مهاباد قرار گرفته است. قلات شاه که به زبان کردی قه‌لاتی‌شای شناخته می‌شود، یک صخره بزرگ است که با کمی تغییر در دوران مادها به یک قلعه تبدیل شده بود. این قلعه طبیعی، بر بلندای کوه قرار گرفته و فقط یک مسیر دسترسی دارد. به همین خاطر در گذشته، محل امنی برای حفاظت از مردم در برابر دشمنان بود. قلات شاه در سال ۱۳۳۵ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
دژ قلات شاه در ۱۲۰ کیلومتری جنوب غربی این شهر و در جاده مهاباد سردشت قرار گرفته و متاسفانه بخش‌های زیادی از قلات از بین رفته است. بازدید از این جاذبه تاریخی کار هرکسی نیست چون دژ در ارتفاع ۸۰ متری قرار دارد و رسیدن به قلات یک کوهنوردی شش ساعته است.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، مسیر جاده مهاباد- سردشت، کنار روستای داغه

خانقاه شمس الدین برهانی

شمس‌الدین برهانی یکی از شیخ‌های مشهور در قرن چهاردهم بود که در این منطقه به ترویج معارف، فلسفه و علوم دینی می‌پرداخت. خانقاه شمس‌الدین برهانی یا خانقاه برهان، آرامگاه این عارف بزرگ است که حالا به عنوان یکی از جاهای دیدنی مهاباد شناخته می‌شود. آرامگاه، یک بنای خشتی جمع‌وجور در دل طبیعت است که یک گنبد دیدنی دارد.
فضای داخلی خانقاه، حس‌وحال عارفانه و صمیمی دارد که وقتی وارد آن می‌شود، دلتان می‌خواهد چند ساعتی در سکوت بمانید. علاوه‌براین اطراف خانقاه، از جاهای دیدنی این شهر آرامگاه شخصیت‌های مهم دیگری از جمله علی بیگ حیدری شاعر و ملاصالح حریق قرار دارد که می‌توانید به آن‌ها هم سر بزنید.
آدرس: آذربایجان غربی، بوکان، روستای برهان

نقوش صخره‌ای خره هنجیران

نقوش صخره‌ای خره هنجیران، نگاره‌هایی است که در نزدیکی دره‌ای به همین نام کشف شده است و الان یکی از جاهای دیدنی مهاباد هستند. قدمت این سنگ‌نگاره‌ها به هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد و شامل تصاویر مختلفی از جمله اسب، بز کوهی، روباه، سوارکاری، شکار، انسان و… است. این نقوش صخره‌ای در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند و یکی از جاذبه های تاریخی این شهر هستند که علاقمندان به باستان‌شناسی حتما باید به آن سر بزنند.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، جاده مهاباد به سردشت، دره خره هنجیران

حمام لج

حمام لج دومین حمام تاریخی است که در بین جاهای دیدنی این شهر به شما معرفی می‌کنم. این حمام یکی از آثار ملی کشور است که در روستای لج واقع شده و قدمت آن به دوران حکومت شاه سلیمان صفوی برمی‌گردد. حمام قدیمی لج، معماری خاصی شبیه به مسجد جامع سرخ مهاباد دارد. طاق‌های جناغی، پی‌ریزی با سنگ و نمای آجرهای چهارگوش قرمزرنگ و سنگ‌فرش شدن کف حمام جزو ویژگی‌های معماری این بنای تاریخی است که آن را از بقیه متمایز کرده است.
جالب است بدانید که در گذشته آب حمام از طریق لوله‌های سفالی، از کانالی متصل به رودخانه مهاباد و سوخت کوره‌خانه هم از درختان جنگلی تامین می‌شد. این حمام دارای دو گنبد بزرگ و شش گنبد با اندازه‌های مختلف است که از دور به چشم می‌خورند. حمام قدیمی لج، زیبایی خود را مدیون آجرهای چهارگوش سرخ‌رنگ است که به آن حال‌وهوای بی‌نقص فیلم‌های قدیمی را بخشیده است.
آدرس: آذربایجان غربی، ۲۱ کیلومتری مهاباد، روستای لج

حوضخانه شاه درویش

حوضخانه شاه درویش، از جاهای دیدنی این شهر وضوخانه‌ای است که در دوران قاجار، در صحن مسجد شاه درویش ساخته شده است. سبک معماری حوضخانه، بنای گنبدی‌شکل و هفت پله‌ای که آن را از سطح زمین جدا می‌کنند، ترکیبی از معماری صفوی و قاجار است که حتما باید آن را ببینید. جالب است بدانید که آب حوضخانه از چشمه و قنات‌های این شهر تامین می‌شود.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، خیابان طالقانی شرقی، کوچه دارایی، داخل صحن مسجد شاه درویش

موزه های مهاباد

خیلی‌ها می‌گویند که بازدید از موزه برایشان کسل‌کننده است، اما من موزه‌های هر شهر را مثل کتابچه‌ای کامل از سرگذشت مردم آن شهر می‌بینم که به من فرصت می‌دهد از چشم آن‌ها به همه‌چیز نگاه کنم. به همین خاطر دو تا از مهم‌ترین موزه‌های مهاباد را به عنوان جاهای دیدنی این شهر به شما معرفی می‌کنم که سفرتان را با چاشنی فرهنگی و هنری شیرین کنید.
حمام تاریخی میرزا رسول از جاهای دیدنی این شهر در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و پس از بازسازی و مرمت، به یک موزه مردم‌شناسی تبدیل شد. این موزه پر از اشیای تاریخی و فرهنگی مثل انواع سکه، ظروف قدیمی و… است و با به نمایش گذاشتن انواع لباس‌های سنتی هموطنان کردزبان، سیر زندگی مردم بومی منطقه و آداب‌ورسوم آن‌ها را به‌خوبی به گردشگران نشان می‌دهد.
سالانه گردشگران زیادی از حمام و موزه مردم‌شناسی مهاباد بازدید می‌کنند تا حتی شده برای چند ساعت خودشان را جای مردم دوست‌داشتنی این منطقه بگذارند و زندگی را از نگاه آن‌ها تجربه کنند.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، ضلع شرقی خیابان سید نظام

موزه سرای استاد هیمن

موزه مفاخر فرهنگی هنری مهاباد یا خانه موزه استاد هیمن، جایی است که شما را هنر بی‌حدواندازه هنرمندان کرد آشنا می‌کند. بنای این موزه در گذشته خانه محمد امین شیخ‌الاسلامی با تخلص هیمن، یکی از شعرای معاصر مشهور کردزبان بوده که اشعار او هنوز هم بین مردم محبوبیت زیادی دارد. پس از درگذشت او در سال ۱۳۶۵، خانه رو به نابودی رفت تا اینکه در سال ۱۳۹۱ توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و پس از مرمت، درهای آن به عنوان موزه مفاخر فرهنگی هنری رو به عموم مردم باز شد.
موزه استاد هیمن از چهار بخش فضای نمایش، مخزن موزه، آرشیو اسناد و تالار نشت‌ها تشکیل شده و هدف از تاسیس آن، جمع‌‌آوری آثار چهره‌های ماندگار این شهر است. در سرای هیمن، می‌توانید چند ساعتی وارد زندگی شخصی هنرمندان بزرگ شوید و پا جای پای آن‌ها بگذارید.
در این موزه، مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌ها، لوازم شخصی، ابزار موسیقی، تابلوهای نقاشی، زندگینامه مفاخر مهاباد، تصاویر و فایل‌های صوتی از شش هنرمند مهابادی است. جالب است بدانید که این موزه، در سال ۱۳۹۶ جزو ۲۰ موزه برتر کشور انتخاب شد.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، میدان ملاجامی، خیابان جامی، بلوار شهری کندی

غار آبی سهولان (کونه کوتر)

غار آبی سهولان که در زبان کردی سه‌هولان تلفظ می‌شود، یکی از معجزه‌های ۷۰ میلیون ساله طبیعت است که در دل یکی از کوه‌های مهاباد جا گرفته است. بعد از جاده سرسبز بوکان، غار سهولان روبرویتان سبز می‌شود. این غار آبی، یکی از بزرگ‌ترین غارهای آبی ایران است که گردشگران زیادی برای قایق‌سواری آن به مهاباد سفر می‌کنند.

در غار سهولان کبوترهای زیادی زندگی می‌کنند، به همین خاطر در زبان کردی به آن کونه کوتر یا کون مالان هم گفته می‌شود. اگر از فضای بسته نمی‌ترسید، بازدید از این غار برایتان یک سفر اسرارآمیز خواهد بود. برای ورود به غار باید ۱۰۶ تا پله پیچ‌درپیچ به سمت پایین را طی کنید و حدود ۴۰ متر به عمق زمین بروید تا به دریاچه اول برسید. فضای داخلی غار با نورافکن‌های مختلف روشن، اسرارآمیز و زیبا شده، آب دریاچه آنقدر زلال است که بعضی جاها می‌توانید تا عمق چند متری آن را هم ببینید.
غار شامل دو بخش خشک و آبی تشکیل می‌شود که در حال‌حاضر فقط بخشی از آن کشف و برای بازدید عموم بهره‌برداری شده است. فاصله سطح آب تا سقف غار حدود ۵۰ متر است، بنابراین لازم نیست نگران تنگ و تاریک بودن فضای غار باشید. اما خب بهتر است بگویم که عمق آب در بعضی جاها حتی به ۶۰ متر هم می‌رسد.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، ۳۵ کیلومتری محور بوکان- مهاباد

باغ میکاییل (پارک ملت مهاباد)

پارک ملت مهاباد که به خاطر نام صاحب اصلی باغ، به باغ میکاییل معروف است، یکی از باصفاترین پارک‌های این شهر است. این باغ در شش ماه اول سال، به خاطر آب‌وهوای دلپذیرش حسابی مهمان دارد. خیلی‌ از خانواده‌ها اینجا چادر می‌زنند و از طبیعت باغ لذت می‌برند. باغ میکائیل نزدیک به دریاچه سد مهاباد است و رودخانه مهاباد در دل پارک جاری است.

برای من نشستن روی نیمکت‌های اطراف رودخانه و تماشای اطراف خیلی آرام‌بخش است، به همین خاطر برای شما هم همین پیشنهاد را دارم. روی رودخانه بزرگ مهاباد، پلی به نام پل سرخ ساخته شده که جایگزین یک پل تاریخی به اسم پردی سوور است که با رنگ سرخش از دور منظره درختان و رودخانه را تکمیل می‌کند.
در پارک ملت  امکانات رفاهی اولیه مثل بوفه، سرویس بهداشتی، محوطه بازی کودکان، پارکینگ، آلاچیق و وسایل ورزشی وجود دارد که کار شما را برای یک پیک‌نیک یا پیاده‌روی چند ساعته آسان کرده است.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، جاده مهاباد- پیرانشهر، کنار دریاچه سد مهاباد

بازار تاناکورا مهاباد

احتمالا اسم بازار تاناکورا به گوش‌تان آشنا باشد، بازار تاناکورا مهاباد یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی این شهر است که برخلاف تصور خیلی‌ها، یک بازار مرتب سرپوشیده با فروشگاه‌ها تمیز است. تاریخچه این بازار به سال ۱۳۶۰ می‌رسد ولی محل آن به علل مختلف چند بار تغییر کرده. در این بازار انواع لباس، کیف، کفش خارجی دست‌دوم با قیمت پایین به فروش می‌رسد.
تاناکورا ، اصلی‌ترین مرکز فروش لباس دست‌دوم کشور است که همیشه شلوغ و پررفت‌وآمد است. بعضی‌ها فقط برای تماشا به بازار می‌آیند و بعضی‌ها هم به دنبال خرید هستند. جالب است بدانید که برخی از این اجناس نو هستند و هنوز مارک روی آن‌ها کنده نشده. بنابراین اگر درست‌وحسابی در بازار بگردید، می‌توانید لباس‌های خارجی با برندهای خوبی برای خرید پیدا کنید.
بازار تاناکورا پارکینگ و سرویس بهداشتی دارد و اطراف بازار پر از دکه‌ها و مغازه‌هایی است که چای و خوراکی‌های محلی می‌فروشند. راستش را بخواهید، بازار آنقدر بزرگ است که مطمئنم آخر خسته می‌شوید و از گرسنگی خودتان را به اولین مغازه خوراکی‌فروشی می‌رسانید. پیشنهاد می‌کنم غذاهای محلی مثل ساندویچ شورمزه و یرالما یومورتا (سیب‌زمینی کبابی و تخم‌مرغ) را امتحان کنید.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، بلوار شورا، جنب پایانه مسافربری

بازار اصغری مهاباد

بازارچه اصغری هم یکی از بازارهای قدیمی و معروف این شهر است که در نزدیکی بازارچه مهاباد قرار دارد. این بازار مرزی، یک مجتمع چهار طبقه است که محل مناسبی برای خرید انواع لوازم خانگی، لوازم برقی، لوازم صوتی و پوشاک زنانه و مردانه با قیمت‌های مناسب است.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، جاده مهاباد- ارومیه، تقاطع امید ۱

مجتمع تجاری نگین غرب

مجتمع تجاری- تفریحی نگین غرب در این شهر، یکی از مراکز خرید معروف این شهر است که به فروش انواع لباس، کیف و کفش، لوازم دکوری و لوازم آرایش و بهداشتی می‌پردازد.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، خیابان محمد قاضی

روستاهای مهاباد

روستای سهولان

روستای سهولان بیشتر به خاطر وجود غار آبی سهولان شناخته می‌شود اما باید بگویم که دیدنی‌‌های این روستا فراتر از این غار است. در زبان کردی، «سه‌هولان» به معنای یخ است که به سردسیر بودن این منطقه اشاره دارد. این روستا در ۴۳ کیلومتری جنوب شرقی این شهر واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین روستاهای مهاباد است که قدمتی ۴۰۰ ساله دارد.
آب‌وهوای مناسب و بارندگی‌های منظم، خاک این منطقه از جاهای دیدنی این شهر را آماده زراعت کرده است. به همین دلیل هم بسیاری از مردم روستای سهولان به کار کشت و زراعت محصولات کشاورزی مشغول هستند و به تولید انواع صنایع‌دستی می‌پردازند. از جمله جاهای دیدنی سهولان می‌توان به غار آبی سهولان، قلعه اورسیل و مسجد روستا اشاره کرد.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد، جاده مهاباد به بوکان

روستای آفان

روستایی از توابع بخش خلیفان در شهرستان مهاباد است که در استان آذربایجان غربی واقع شده است. این روستا در دهستان دهستان منگور غربی واقع شده وبراساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۵۱ نفر بوده‌ است.

روستای دهبکر

روستای دهبکر، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان مهاباد که در استان آذربایجان غربی واقع شده است. این روستا در دهستان مکریان غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۵۵۷ نفر بوده‌ است.

برای آشنایی بیشتر با روستاهای مهاباد می توانید اینجا کلیک کنید.

غذاهای محلی مهاباد

در سفر به مهاباد می‌توانید انواع غذاهای محلی خوشمزه آن را امتحان کرده و لذت ببرید. از مهم‌ترین غذاهای محلی این شهر می‌توان به «آش دوکلیو» که نوعی آش دوغ است، «دلمه کلم»، «ماشینه»، «بربه سل و نیسکینه»، «سنگه سیر» و «شانی کباب» اشاره کرد. همچنین «کولیچه و شورمزه» را نیز باید ذکر کرد که خمیری از آرد گندم است که در داخل روغن سرخ کرده و نخود درون آن می‌ریزند و به سبک ساندویچ صرف می‌کنند. علاوه بر غذاها، نان‌های محلی همچون «نان کلانه» و «نان پنچه کش» نیز در این شهر پخته می‌شوند که امتحان کردن آن‌ها نیز خالی از لطف نیست.

هتل های مهاباد

هتل تارا

این هتل سه ستاره در سال ۱۳۹۲ به بهره‌برداری رسید. هتل مذکور در چهار طبقه بنا شده و دارای ۵۷ باب اتاق و سوئیت با امکانات کامل اقامتی می‌باشد. همچنین هتل تارا در بلوار شورا در استان آذربایجان غربی واقع شده و دسترسی آسانی به مرکز شهر دارد.
آدرس:مهاباد-ورودی جاده ارومیه – -بلوار شورا – -روبروی مجتمع تجاری نور

هتل کویستان

هتل دو ستاره کویستان  از هتل‌های با سابقه در صنعت گردشگری این شهر است که از حدود سال ۱۳۵۵ فعالیت داشته است. این هتل در سه طبقه بنا شده و دارای ۳۷ باب اتاق می‌باشد. بازسازی هتل کوهستان  در سال ۱۳۹۳ بر روی برخی از اتاق‌ها موجب جلب رضایت مهمانان در این سال‌ها شده‌است.
قرارگیری هتل کوهستان در خیابان شهریكندی، دسترسی مهمانان را به مسجد جامع  و مسجد عباس آقا  به آسانی فراهم آورده‌است. سد مهاباد که منطقه‌ای گردشگری در این شهر به‌شمار می‌رود، نیز در فاصله ۵ کیلومتری تا هتل دو ستاره کویستان مهاباد واقع شده‌است.
آدرس:مهاباد-ابتدای بلوار شهریكندی

هتل افشار

یکی از هتل های دو ستاره و خوب شهر زیبای مهاباد می‌باشد که در سال ۱۳۹۳ افتتاح گردید. این مجموعه اقامتی با ۴ طبقه بنا و ۳۲ باب اتاق از امکانات رفاهی خوبی برخوردار می‌باشد. هتل افشار دومین هتلی است که در شهرستان مهاباد شروع به فعالیت و خدمت رسانی نموده و تنها هتلی است که در مرکزیت شهر واقع گردیده است.
آدرس:مهاباد-خیابان جام جم – -رو به رو مرکز صدا و سیما

اقامتگاه بومگردی علی یکبار

در سفر به این شهر، برای داشتن اقامتی همراه با آسایش، اجاره اقامتگاه بومگردی، یکی از بهترین گزینه‌ها است. اقامت در این اقامتگاه‌‎ها علاوه بر فراهم نمودن آسایش، هزینه‌های سفر شما را نیز به طور چشمگیری کاهش خواهد داد. امکانات موجود در این اقامتگاه شامل تمامی مواردی است که برای چند روز، تمامی نیازهای شما بر طرف خواهد کرد. رخت خواب سنتی، وسایل آشپزی و کولر آبی از جمله این امکانات است. سرویس بهداشتی و حمام این مجموعه به صورت اشتراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آدرس: استان آذربایجان غربی، مهاباد ، روستای سهولان

اقامتگاه بومگردی سوما

این اقامتگاه بوم گردی در منطقه روستایی کوهستانی و در ۳۷ کیلومتری جاده بوکان واقع شده و دارای دسترسی محلی نسبتا آسان و امکانات رفاهی مطلوب میباشد.
آدرس: آذربایجان غربی، مهاباد ، روستای سهولان

سوغات مهاباد

ساخت صنایع دستی در شهر مهاباد رواج فراوانی دارد به‌گونه‌ای که شاید بتوان ادعا کرد که مهم‌ترین سوغاتی این شهر به‌جز محصولات کشاورزی متنوع آن، همین صنایع دستی است. بافت قالی، جاجیم، چاروق و گلیم، منجوق دوزی، رودوزی، سکه و پولک دوزی، سوزن دوزی، قرقره بافی، قلاب بافی، سجاده بافی از جمله صنایع دستی ساخته دست هنرمندان این شهر هستند. البته بافت پارچه و لباس کردی که از لباس‌های محلی مشهور در ایران است را نیز باید به آن‌ها اضافه کرد.

رستوران های مهاباد

رستوران سپیدار مهاباد

یکی از رستوران های مهاباد، رستوران سپیدار می باشد. در این رستوران انواع غذای ایرانی سرو می شود. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به مسجد جامع (مسجد سرخ) ، موزه مردم شناسی  (حمام میرزا رسول) ، پارک سید قطب و مسجد و حوض خانه رستم بیگ اشاره کرد. هتل تارا در فاصله حدود دو کیلومتری این رستوران قرار دارد.
آدرس: مهاباد ، بلوار توحید

رستوران توسکا مهاباد

در این رستوران انواع فست فود سرو می شود. از امکانات این رستوران می توان به خدمه رستوران و پرداخت الکترونیک اشاره کرد. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به پارک سید قطب ، پارک ملت مهاباد ، مسجد جامع مهاباد (مسجد سرخ) و موزه مردم شناسی مهاباد (حمام میرزا رسول) اشاره کرد. هتل تارا مهاباد در فاصله حدود دو کیلومتری این رستوران قرار دارد.
آدرس: مهاباد ، خیابان مکریان ، بلوار آوراز

رستوران پدر خوب مهاباد

اگر به فست فود علاقه دارید به رستوران پدر خوب بروید. از امکانات این رستوران می توان به پرداخت الکترونیک و پارکینگ خیابانی رایگان اشاره کرد. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به پارک ملت مهاباد ، مسجد جامع مهاباد (مسجد سرخ) ، پارک سید قطب و موزه مردم شناسی مهاباد (حمام میرزا رسول) اشاره کرد. هتل تارا  در فاصله حدود یک کیلومتری این رستوران قرار دارد.
آدرس: ایران ، استان آذربایجان غربی ، مهاباد ، کمربندی شهید مهرداد فاضلی ، خیابان سنجان آباد

کافه رستوران جزیره

این کافه رستوران از کافه های قدیمی مهاباد می باشد که در هشت کیلومتری جاده سردشت – مهاباد مشرف به دریاچه سد مهاباد واقع شده است. از امکانات این رستوران می توان به پرداخت الکترونیک، فضای باز، خدمه رستوران و پارکینگ خیابانی رایگان اشاره کرد. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به دریاچه سد مهاباد ، غار مام قوچاق ، پارک ملت و پارک سید قطب اشاره کرد.
آدرس:استان آذربایجان غربی ، مهاباد ، هشت کیلومتری جاده سردشت – مهاباد

کافه رستوران رشیدی

این رستوران با ایجاد فضایی بصورت اتاقک، مکان مناسبی برای خانواده ها فراهم آورده است. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به تالاب یوسف کند ، دخمه سنگی یوسف کند،غار راکاد و روستای اگریقاش اشاره کرد. این رستوران دارای امکاناتی مانند فضای باز، خدمه رستوران و پارکینگ می باشد.
آدرس: ایران ، استان آذربایجان غربی ، مهاباد ، یوسف کند

رستوران نیلان

رستوران نیلان یکی از رستوران های این شهر می باشد که می توانید برای صرف غذا به آن جا بروید. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به مقبره بداق سلطان ، مرکز خرید امی و مرکز خرید نور اشاره کرد. هتل تارا مهاباد در فاصله حدود چهار کیلومتری این رستوران قرار دارد.
آدرس: مهاباد ، روبروی هتل تارا

باغ رستوران سنتی آبشار

یکی از رستوران های این شهر، باغ رستوران سنتی آبشار می باشد. این رستوران دارای امکاناتی مانند فضای باز و خدمه رستوران می باشد. در محوطه رستوران فضای سبز و دلنشین با آب نماهای زیبا وجود دارد.
آدرس: مهاباد ، شهرک کارمندان ، جنب میل لنگ تراشی پدرام

رستوران پوره هاجر

در این رستوران انواع غذای ایرانی و محلی سرو می شود. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به مسجد جامع مهاباد (مسجد سرخ) ، موزه مردم شناسی مهاباد (حمام میرزا رسول) ، مسجد و حوض خانه رستم بیگ و پارک سید قطب اشاره کرد. هتل تارا مهاباد در فاصله حدود یک کیلومتری این رستوران قرار دارد.
آدرس:استان آذربایجان غربی ، ورودی جاده میاندوآب مهاباد ، شهرک صبا ، رو به روی کوی دانش (قولقلاق)

رستوران حاتم

در منوی این رستوران انواع غذای ایرانی سرو می شود. از جاذبه های اطراف این رستوران می توان به موزه مردم شناسی مهاباد (حمام میرزا رسول)، مسجد جامع مهاباد (مسجد سرخ) ، مسجد و حوض خانه رستم بیگ و حوض خانه عباس آقا اشاره کرد. هتل تارا  در فاصله حدود دو کیلومتری این رستوران قرار دارد.
آدرس: مهاباد ، خیابان امام شافعی ، خیابان طالقانی شرقی

بهترین زمان سفر به مهاباد

شهر مهاباد در شمال غرب ایران و در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته است و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. تابستان‌های مهاباد نسبتا خنک و زمستان‌های آن بسیار سرد هستند. اگر در فصل بهار به شهر مهاباد سفر کنید، طبیعت زیبای این شهر شما را مسحور خواهد کرد.پاییز مهاباد، هم معتدل و خشک است. اما زمستان‌های آنجا به دلیل اینکه جز نواحی مرتفع و کوهستانی به حساب می‌آید، آب و هوایی سرد را به همراه دارد.

روش های سفر به مهاباد

مثل همه شهرهای ایران با اتوبوس و وسایل شخصی هم می‌توان به مهاباد رفت. این انتخاب برای کسانی که یا وقت زیادی دارند و به احتمال قوی می‌خواهند شهرهای سرراه را هم ببینند. یا به مهاباد نزدیک هستند. اما دو انتخاب دیگر هم هست. با هواپیما رفتن خرید وقت است که البته اگر مبدا را مثل همیشه تهران گرفته شود. باید به ارومیه رفت و باقی مسیر را با اتوبوس، مینی‌بوس یا سواری تا این شهر رفت. اما انتخاب دیگری هم هست. قطار تهران ـ ارومیه را می توان انتخاب کرد. اما باز هم باید مسیر ارومیه تا مهاباد را با مینی‌بوس، اتوبوس یا تاکسی رفت.
راه آهن مراغه به ارومیه در سال ۱۳۹۲ به مهاباد رسید. در این سال ایستگاه راه آهن مهاباد و خط آهن میاندوآب به مهاباد به طول ۴۰ کیلومتر افتتاح شد.