روستای ایرا ، از روستاهای بخش بالا لاریجان شهرستان آمل است که در پایین دست آن روستای آب اسک واقع شده است .
البته روستای دیگری با همین نام حدودا در ۲۵ کیلومتری غرب رودهن و در مسیر دشت لار واقع شده که گفته می شود بنیان گذاران این روستا از روستای ایرای لاریجان به این منطقه کوچ کرده و این روستا رو با همین نام بنیان کردند روستای ایرای لواسان دو مسیر دارد. مسیر اول از طریق منطقه جاجرود و کنار سد لتیان با عبور از روستاهای چهارباغ، رسنان، علائین به روستای ایرای لواسان می رسد و مسیر دوم از طریق رودهن و با عبور از روستاهای وسگاره ، آردینه و جورد به روستای ایرا می رسد. دارای آب و هوایی کوهستانی و خشک در تابستان و سرد و به شدت برفی در زمستان است. موقعیّت جوّی و آب و هوایی روستای ایرا از جاهای دیدنی مازندران موجب شده تا بیشتر اهالی به صورت خوش نشین و در ماه های گرم سال خصوصاً مرداد و شهریور به روستا آمده و از آب و هوای مطبوع آن لذّت کافی را ببرند. اکثر اهالی بقیه فصل های سال را در شهر آمل ساکن و مشغول به کسب در آمدند و عده کمی هم ساکن در شهرهای دیگرند. رود ها و آبشارهای آن بیشتر فصلی هستنند که از اواخر زمستان تا اواسط بهار پر آب و جاری هستند. امّا چشمه های آن همیشه پر آب و در حال جوششند که آب مناطق سه گانه ایرا یعنی محل، یاح و خارو را تامین می کنند.
رودها و آبشارهای روستای ایرا از جاهای دیدنی مازندران بیشتر فصلی میباشند که از اواخر زمستان تا اواسط بهار؛ پرآب و جاری هستند. امّا چشمههای آن همیشه پرآب و در حال جوشش میباشد که آب مناطق سهگانه ائرا یعنی محل، یاح و خارو را تأمین میکنند. آب شرب مورد نیاز اهالی از چشمههای سنگنو (ایرارجه)، نوارجه، یاح و خارو تأمین میگردد.
تپّهها و ناهمواریها
روستای ایرا مازندران ، به پلاک ۲۹ و ۳۰ منابع طبیعی بخش هفت آمل؛ شامل تپهها و کوههای زیر است
کوه زرینجک و گردنه سایهخونی در شمال.
کوههای زردلاش، بندبُن و دوبرار در غرب.
دره بَر اَفتُو، مرتع راه پشت املاء و کوههای هُماسان، املاء، قبله کَمَر و گِلندان در جنوب.
دره اسپهخاک و قله کوه سنگنو در شرق.
یخچالهای طبیعی
یخچالی طبیعی در زیر کوه گلندان(گلند) در دل صخرههای بزرگ، به صورت چاهی به عمق حدود ۱۵ متر قرار دارد که برف و بارانهای زمستان در آن به صورت کریستالهای سفید یخ ذخیره شده و محیط سردی را برای تمامی فصلهای سال ایجاد میکند. در گذشته مردم از یخهای آن در مراسم و جشنهای خود استفاده به عمل میآوردند. همچنین در مواردی از آن به عنوان انبار و محل نگهداری و ذخیرهسازی گوشت و غذاها در طول سال نیز استفاده شدهاست.
پوشش گیاهی منطقه ایرا مازندران
گل گاو زبان، نعناع کوهی، پلنگ مشک، خاکشیر، باریجه، مورد، گلپر، آویشن، پونه (پتنیک)
سبزی خوراکی:
شوال، کرک چک، لواس دم، بادرنجوبه، منّا، میچکا ترب، شنگ، سیرچه، پیازچه، تَرم
گیاهان بوتهای:
تمشک، گون (حاوی صمغ کتیرا)، توت فرنگی، خرگوشک، کَما، وَلها، چزّک، گل محمّدی (تَلی گِله)
گیاهان چند ساله:
آلبالواک، زرشک
درختها:
آلبالو، گیلاس، سیب، گلابی، زرد آلو، آلوطلائی، آغچه نبات، قیصی، هلو، فندق، گردو، ازگل، ولیگ، تبریزی، صنوبر، شاه توت، توت، فِک، کاج (وَرس)، کبوته، اوجا، بامشی فِک، سیب وحشی، گلابی وحشی
منابع : ویکی پدیا , جوکس
نظر کاربران :
ایرا دراستان تهران اب وهوا ی بسیار خوبی داره ، ومیوه های ان بدلیل خاک ان دارای مزه بخصوصی است که من تا بحال مزه انرا در هیج جای ایران نیافتم ،سیب زمینی مخصوص ایرا که به زبان روستاییان سیب زمینی ایرایی معروف است زرد ومزه شیرین دارد که درجایی دیگر نیافتم ماست ایرا تهران که به ماست لواسان معروف است بسیار خوشمزه است وکم یاب ،البالو وگیلاس ایرا تهران بسیار خوشمزه با مزه منحصربه فرد واما سیب گلاب ایرا ،وسگاره ودهات طراف انجا بو ورنگ ولع انگیزی دارد،به هر حال هرانچه در ایرا ووسگاره ودهات های اطراف ان خوردم جایی نیافتم ، به نظر من ایرا تهران مهاجران ازامل نیستندچون لهجه انها با امل فرق دارد، روستاییان تهران چه کن وسولقان،چه ده ونک ،وده های تهران که الان اباد شده اند به گویشی شبیه مازندران صحبت میکنند اما به تلفظ توجه کنید کاملا باهم فرق دارندباید جز روستاییان قدیم استان تهران باشید وتفاوت را احساس کنید لهجه روستاییان تهران با مازندران فرق دارد، اما بعضی کلمات با مازندران مشترک یافت میشود،اما سر ادای حروف وکلمات باهم تفاوت دارند ، اگراین طور باشه یعنی کل روستاییان درتهران مثل تجریش ،کن وسولقان، طالقان ،ایرا واطراف،ده ونک پس از کجا امده اند پس میبینید که از مازندران نیامده اند بلکه روستاییان استان تهران به نظر میادمازندرانی حرف میزننداما زبان روستاییان تهران متفاوت از استان مازندران هست با تشکر
اینجا خیلی گیاهان دارویی با ارزشی پیدا میشه مثل:
گل گاو زبان، نعناع کوهی، خاکشیر، باریجه،پونه و مورد، آویشن
روستايي سرسبز ديدني و كوهستاني سرد كه گياهان دارويي فراوان دارد
یکی از زیباترین روستاهای آمل هستش اگه رفتین حتما از بازار محلی گیاهان دارویی را تهیه کنید. چون رویش همین منطقه است. گیاهانی از جمله آویشن، پونه، گل گاوزبان خاکشیر و غیره
باسلام
من ساکن ازبارنم خواهشمندم راهنمائیم نمائید چگونه میتوانم از مسیر امل به روستای ایرا بروم
با تشکر جلایر