آب انبار ابراهیم آباد

در میانه راه شهر قم به شهر اراک روستایی به نام ابراهیم آباد واقع‏ است که تنها قنات آن دارای تاریخ بیش از یک هزار سال است.مادر چاه‏ این قنات مخروطی شکل است زیرا قطر دهانه میله آن حدود یک متر و قطر محل اتصال میله به کوره به حدود ۱۰ حلقه می‏رسد.میله‏های بعدی‏ پس از مادر چاه که تعداد آنها به ۴۰ حلقه می‏رسد هرکدام حدود ۱۰۰ متر عمق دارند و مادر چاه نیز دارای عمقی حدود ۱۱۰ ذرع می‏باشد..

-عمق مادر چاه حدود ۱۱۰ ذرع برابر با ۱۱۴ متر

-عمق ۴۰ میله پس از مادر چاه،هر یک ۱۰۰ ذرع،مشهور به‏ چاه‏های ۱۰۰ منی

-مزد لایروبی هر حلقه از ۴۰ میله در هر بار،۱۰۰ من گندم(۳۰۰ کیلوگرم)

قنات‏های مذکور دارای ۱۸ کیلومتر طول ۶۱۵ میله در طول مسیر و آب قنات در هر کشتمان حدود ۹۶ هکتار زمین را به زیر کشت‏ می‏برد.

AB و A’B’ دو تخته‏ای می‏باشند به شکل افقی در دهانه چاه قرار داده شده‏اند، OO’ وسط دو تخته می‏باشد که ریسمانی آن دو را به هم‏ وصل می‏کند،دو ریسمان OO2 و OO1 با زاویه قائمه وسط تخته‏ها را به بستر کوه در همان راستا متصل و محکم می‏نمایند.از طرفین هر تخته‏ دو ریسمان شاقولدار،روی هم چهار ریسمان شاقولدار می‏آویزند تا سر شاقول‏ها در وسط کوره معلق و بدون حرکت بماند،سر شاقول‏ها را در دو میله محل O1 و O’1 در روی ریسمان مشخص می‏کنند.ریسمان‏ دیگری عمود بر ریسمان OO2 و O’O’2 از دو کوره در راستای‏ سر شاقول‏ها به سمت یکدیگر با زاویه‏های ۹۰ درجه جهت طناب راستا که‏ O1C و O’1C’ باشد مشخص نموده و دو نفر استاد کار به حفر میله از دو طرف آنقدر ادامه می‏دهند تا به هم برسند.البته در ضمن کار با اندازه‏گیری جهت راستای شاقول‏ها و ضربات تریک از خطای خود جلوگیری می‏نمایند.(تریک ضربه‏ای است محکم که مقنی با کلنگ به‏ وسط دهانه کوره(پیشکار)وارد آورده و مقنی دیگر در کوره میله قابل صدا را تشخیص داده و بدان پاسخ می‏دهد).

از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۷۸(به مدت ۶۰ سال)فقط دو نفر از محلیان با تهور توانسته‏اند به درون مادر چاه بروند،یکی از آنها یک مقنی محلی و دیگری از مالکین همان روستا بوده است ولی درون میله‏های صد منی‏ بسیاری رفته‏اند.طنابی که این افراد را به قعر چاه برده طناب ضخیم و محکمی بوده است که بیش از ۱۰۰ متر طول و بیش از ۱۰۰ من وزن(یک‏ خروار،۳۰۰ کیلوگرم)داشته و از روستا بار یک الاغ قوی هیکل چالاک‏ کرده و به محل برده‏اند.

افرادی که به درون چاه‏های ۱۰۰ منی رفته‏اند خبرمی‏دهند که انتهای‏ میله چاه‏ها در سنگ حفر شده است و دیواره‏ها همه آب‏زا می‏باشند و در مورد مادر چاه اظهار می‏دارند که دیواره‏ها آبزاست و با صدای عجیبی به قعر چاه ریزش می‏کند.ترس از این‏ چاه به خاطر مخروطی شکل بودن آن است که مقنیان‏ درون آن بدون دسترسی به دیواره‏ها فقط معلق‏اند و جز صداهای وحشتناک آب و تاریکی چیزی مشاهده‏ نمی‏کنند.محلیان مجموعه این چهل میله پس از مادر چاه را چاه‏های«سرزا»می‏نامند.

البته مادر چاه قنات ابراهیم آباد اراک عمیق‏ترین‏ مادر چاه در ایران نیست بلکه عمیق‏ترین مادر چاه قنات‏ بیدخت گناباد خراسان می‏دانند که عموما عمق آن را حدود ۳۰۰ متر نوشته‏اند ولی یک مجله رسمی در شال‏ ۱۳۳۰ نوشت که،عمق مادر چاه قنات بیدخت گناباد ۳۵۰ متر است.

یکی دیگر از ویژگی‏های خاص قنات،زندگی‏ مقنیان در اطاق‏های حفر مانندی است که در عمق‏ زمین در کنار بستر کوره قنات حفر و در دل زمین‏ می‏کندند و درون آن زندگی موقتی داشتند،این‏ جایگاهها در یزد به«بوکن»و در میمه اصفهان به‏ «مرد خانه»شهرت داشته ‏اند.