کاروانسرای دودهک دلیجان ، در ساحل شرقی رودخانه قم‌رود قرار دارد. قدمت این بنا به دوره صفویه برمی‌گردد. در هر یک از دیوارهای شمالی و شرقی و غربی این کاروانسرا ۳ برج تعبیه شده که نشان می‌دهد کاروانسرا شبیه به یک قلعه نظامی بوده‌است. این کاروانسرا به شماره ثبت ۱۹۸۳ در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
معماری بنا
مساحت مجموع این کاروانسرا دو هزار و هشتصد متر مربع است که یکهزار و سیصد متر مربع آن را عرصه و هزار و پانصد مترمربع را اعیان تشکیل می دهد. پس از عبور از دروازه ورودی کاروانسرا، ایوانی وجود دارد که انتهای آن با پله هایی به حیاط متصل می شود. ایوان های جنوبی و غربی آن که بعد از ایجاد بنا ساخته شده اند. دارای فرورفتگی هایی در دیوار هستند. ایوان شرقی بر روی یک آب‌انبار زیرزمینی ساخته شده است. در سمت راست ایوان دو اتاق ساخته شده که اولی مربع شکل با سقف گنبدی است که در گذشته به وسیله یک در بزرگ به اتاق کناری ارتباط داشته است.
این اتاق نمازخانه کاروانسرا بوده است. چهار گوشه کاروانسرا مشابه یکدیگر نیستند. گوشه های شمال شرقی و جنوب غربی برای نگهداری بار و دو گوشه دیگر به عنوان اصطبل مورد استفاده قرار می گرفته اند. پی های این بنا از سنگ رودخانه و ساروج و بقیه بنا از آجر ساخته شده است. کاربری جدید این کاروانسرا هتل سنتی است که شامل ۱۶ اتاق دو تخته در قسمت شاه نشین و وزیر نشین است که به صورت کاروانی از آن استفاده می شود.
پس از عبور از دروازه ورودی کاروانسرا، ایوانی به طول۳۰.۱۱ متر وجود دارد که انتهای آن با پله‌هایی به حیاط متصل می‌شود.
پل و کاروانسرا
پل و کاروانسرا که از یادگارهای دوره صفویه است در مسیر تاریخی جاده ابریشم احداث شده است. ابعاد کاروانسرا ۷۰/۵۳ × ۶۰/۵۳ متر بوده و در هر یک از دیوارهای شمالی، شرقی و غربی برای حفاظت و نگهبانی از کاروانسرا که به صورت قلعه است. سه برج ساخته‌اند. مصالح به کار رفته در بنای کاروانسرا آجر، سنگ، آهک و گچ است و سقف بناها با گچ و پشت بام با کاهگل پوشیده شده است.
ایوان‌های جنوبی و غربی آن که بعد از ایجاد بنا ساخته شده. دارای فرورفتگی‌هایی در دیوار است. ایوان شرقی روی یک آب انبار زیرزمینی ساخته شده‌است. در سمت راست ایوان ۲ اتاق ساخته شده که اولی مربعی با ضع ۸.۴ مترو پوشش گنبدی است که در گذشته به وسیله یک در بزرگ به اتاق کناری ارتباط داشته‌است.
گوشه‌های شمال شرقی و جنوب غربی برای نگهداری بار و دوگوشه دیگر به عنوان اصطبل مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. پی‌های این بنا از سنگ و بقیه بنا از آجر ساخته شده‌است.به علت عدم محافظت در گذشته، قسمت‌هایی از این کاروانسرا تخریب شده بود. که در سال‌های اخیر با همت سازمان میراث فرهنگی استان مرکزی تعمیر و بازسازی شده است.
موقعیت جغرافیایی، نزدیکی به راه اصلی تهران – اصفهان، عبور رودخانه قم رود از کنار آن، مجاورت با پل تاریخی دودهک و همچنین سالم بودن بنای کاروانسرا، از ویژگی‌های مثبت این یاد مان تاریخی محسوب می‌شود.
نحوه دسترسی
کاروانسرای دودهک در شمال شرقی محلات، در مجاورت ساحل شرقی رودخانه قم رود و در مسیر جاده دلیجان به دهستان خورهه (نزدیک جاده آسفالته قم به دلیجان) قرار دارد.
جاهای دیدنی دلیجان
کاروانسرا و پل دودهک، مجموعه بازار نراق، امامزاده سلیمان، امامزاده یحیی، امامزاده بی بی زبیده خاتون، غار نخجیر. قلعه و غار کهک، باد گیرها و آب انبار ها و منازل تاریخی نراق از جمله جاذبه های گردشگری شهرستان دلیجان به شمار می روند.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.