کاروانسرای حوض سلطان قم یا رباط حوض سلطان در جاده تهران – قم واقع است.این بنای آجری در کنار یک کاروانسرای دوره صفویه در دشتهای جنوبی کوهمره قرار دارد. این کاروانسرا یکی از بزرگترین کاروانسراهای استان قم و ایران است که در مسیر پر رفت و آمد جاده تهران قم، بخش مرکزی و روستای چشمه شور قرار گرفته و از جاذبه های تاریخی و گردشگری قم محسوب می شود. این کاروانسرا که یادگاری از دوران قاجار می باشد، در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۷۶۹۵ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت.
برای بسیاری شنیدن نام حوض سلطان یادآور جاده قم و کویر خشک آن می باشد. اما جالب است بدانید که این منطقه در فصل پاییز هزار رنگ، به یکی از مقاصد جذاب گردشگری برای کویرنوردان و طبیعت دوستان تبدیل می شود. زیرا پاییز زمانی است که هوا نه گرمی و حرارت تابستان را دارد و نه سردی زمستان. فقط کافیست خسته از شلوغی شهر به سمتش بروی، با چنان آرامشی تو را در آغوش می گیرد که برگشت به هیاهوی شهر، به یکی از سخت ترین کارها بدل می شود.
معماری بنا
بنای کاروانسرای حوض سلطان در قم به سبک معمول، دارای سه تالار ستون دار در سه گوشه ساختمان است که در هر کدام از این تالارها، سکویی بین چهار ستون وجود دارد. خصوصیت بارز این کاروانسرا که باعث تمایز آن با دیگر ساختمان های این چنینی شده، سردر آن می باشد که عقب رفته و با ازاره های دالبری و ستون های کم ارتفاع، بالای دیوارها تزیین شده است. همچنین به جای دیوان اصلی، در حیاط کاروانسرا نیز یک عقب رفتگی دیده می شود و یک تالار پذیرایی در پشت آن ساخته اند. چنین سبک ساختمان سازی در بناهای کاشان و یزد به وفور دیده می شود اما مانند آن در کاروانسراهای دیگر ایرانی دیده نشده است.
ورودی بنا
در طرفین دروازه این کاروانسرا اتاقهایی برای نگهبانان و دو قهوهخانه وجود دارد. حیاط اصلی با قرینه سازی کامل، شامل ایوانهایی است که در دیگر کاروانسراها مشاهده میشود.در کنار ایوانها، راهروهایی وجود دارد که به اصطبل ها راه دارد. در کنار یکی از ایوانها پلکانی به طرف بالاخانه میرود.پشت سر این ایوانها تالاری وجود دارد که هوایش به وسیله چهارتنوره، مطبوع و خنک میشود.این کاروانسرا آب انباری دارد که محل ذخیره آب مورد استفاده روزانه بوده است.
جلوی کاروانسرا حیاط دیگری با طاقنما دیده میشود . پیش از حیاط اصلی مکانی است که هنگام وزش غبار و بادهای سوزان، کاروانیان با اقامت درآن محفوظ میماندند. اطراف کاروانسرا طاق نماهایی وجود دارد که اسب سواران از آن استفاده میکردند. در سمت جنوب نیز چند اتاق ساخته شده که دیوارشان به دیوار کاروانسرای قدیمی صفویه چسبیده است. در گوشه جنوب غربی پیشخوان، یک حمام مرکب از یک اتاق بزرگ و دو اتاق کوچک قرار دارد. اتاق بزرگتر به عنوان رختکن و سربینه به کار میرفته است. یکی از دو اتاق کوچک برای شستشو بوده و اتاق دوم حوضچهای برای آ ب تنی داشته است.
کوره حمام در زیر این مجموعه قرار دارد. این کاروانسرا مدت زیادی دایر نبود و به سبب ایجاد دریاچه حوض سلطان راه عبور از آن مسیر مسدود شد.
نحوه دسترسی
این کاروانسرا در میانه راه تهران- قم در دشتهای جنوبی کوهمره بر روی پايهای سنگی و کنار يک کاروانسرای دوره صفويه قرار دارد.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.