موزه‌های بدون مشاور!

تاریخ خبر : ۱۳۹۴/۲/۱۳ – چارت دولتی هیات امنای موزه‌های ایران، هیچ جایگاهی برای «ایکوم» به عنوان کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران ندارد.

کمیته‌ای با نقش مشورتی و به قول رئیس این کمیته در ایران «دیده‌بانی» که حتی گاهی اوقات در کشورهای دیگر می‌تواند در جایگاه تصمیم‌گیری برای موزه‌ها قرار گیرد، اما در ایران تنها نقش آن مشورتی است که گاهی شنیده می‌شود و خیلی اوقات نه!

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، در راس این هیات امنا، برای موزه‌ای مانند «موزه‌ی ملی ایران» رئیس جمهور، معاون‌اش در سازمان میراث فرهنگی، ‌شهردار تهران و برخی دیگر از افراد حقوقی دولتی قرار دارند، افرادی که به جز وظیفه‌ای که در حمایت و نظارت بر عملکرد موزه‌ها دارند، هزار کار دیگر و مهم‌تر در راس برنامه‌هایشان دارند، تا زمانی‌که فرصتی خالی پیدا کردند به موزه‌ها هم بیندیشند، اما حالا تنها NGO که می‌تواند همه‌ی فرصت خود را برای این کار قرار دهد حتی دیده نمی‌شود.

نبود این نهاد یعنی «کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران» در هیات‌امنای تشکیل شده برای موزه‌ها را قائم مقام ایکوم ایران تائید می‌کند.

میراحمد محیط طباطبایی که صبح امروز (یک‌شنبه ۱۳ اردیبهشت) در نشست خبری مدیر ایکوم سخن می‌گفت، در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا در این زمینه از پیگیری‌ها و صحبت‌هایی که گاهی اوقات برای قرار دادن جایگاه رئیس ایکوم در این چارت مطرح می‌شود خبر می‌دهد،‌ اقدامی که هنوز هیچ جوابی نداشته است.

وی بیان می‌کند: در چارتی که برای هیات امنای برخی موزه‌های کشور مانند موزه ملی ایران بسته شد‌، این NGO هیچ جایگاهی ندارد، هرچند شاید هم می‌توانستند برای آن جایی قرار دهند، اما انجام نشد، همان‌طور که معتقدیم هیات امنای سایت‌های تاریخی می‌توانستند جایگاهی برای ایکوموس در چارت هیات‌امنایی آن باز کنند و پیشنهادهایی هم در این زمینه مطرح شد، اما تا کنون بی‌نتیجه بوده است.

سید محمد بهشتی، رئیس ایکوم ایران اما معتقد است،‌ این نهاد اجتماعی نباید حتما برای انجام وظایف خود در قالب دولت باشد، البته حضور وی در این هیات امنا به عنوان رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی را نباید نادیده گرفت.

او حتی وجود نقشی کوچک از سوی ایکوم در برنامه‌ی ششم توسعه را رد می‌کند و می‌گوید: ایکوم یک NGO برای انجام ماموریت‌های خود است و ضرورتی ندارد‌ که در ماهیت دولت باشد‌.

بهشتی ادامه می‌دهد: در چنین شرایطی که هیچ صدایی از آن نهاد شنیده نمی‌شود، یک NGO باید دولت باشد، اما اگر آن نهاد صدایش بلند باشد می‌تواند تاثیرگذار هم باشد، نه اینکه بخواهد با تغییر ماهیت خود در نقش یک دولت برود.

وی تاکید می‌کند: گاهی اوقات NGOها مرتکب خطا می‌شوند که برای داشتن منویات باید قدرت و جایگاه دولتی داشته باشند، حتی گاهی دولت‌ها NGOها را واحد خود قرار می‌دهند. این خارج شدن دولت‌ها از ماهیت خود است.

به گزارش ایسنا، مرداد ماه ۱۳۸۶ ترکیب اعضای انتخابی هیات امنای موزه ملی ایران با معرفی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تایید شورای عالی میراث فرهنگی برای معرفی به رئیس جمهور به عنوان رئیس هیات امنای این موزه مشخص شدند.

در آن زمان مطرح شد براساس تایید شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری که مسئولیت نظارت بر تشکیل هیات امنای مجموعه‌های فرهنگی تاریخی و موزه‌های کشور را دارد، اعضای ۱۵ نفره هیات امنای موزه ملی ایران با استناد به ماده پنج آیین نامه هیات امنایی شدن مجموعه‌های فرهنگی تاریخی و موزه‌های کشور شامل رئیس جمهور به عنوان رئیس هیات امنا، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، شهردار تهران، رئیس موزه ملی به عنوان دبیر و اعضای هیات امنا، معاون راهبردی رئیس جمهور به عنوان ترکیب حقوقی این هیات امنا هستند.

این هیات امنا براساس قانون باید شش نفر از شخصیت‌های علمی فرهنگی برای اعضای علمی فرهنگی انتخاب شوند. که اعضای انتخاب شده برای موزه ملی ایران با تایید شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری عبارتند از رئیس پژوهشکده زبان و گویش، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، یک باستان‌شناس، رئیس فرهنگستان هنر و مشاور مقام معظم رهبری معرفی شده بودند.

حتی در آن زمان عنوان شد براساس قانون هیات امنای موزه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی سه عضو اقتصادی نیز باید در میان اعضای هیات امنای موزه ملی باشند که قرار شد در جلسه‌های آینده‌ی شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری معرفی و احکام آن‌ها به امضای رئیس جمهور برسد.

و این تصمیم توسط هیات وزیران، در سال ۸۴ بنا به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و به استناد ماده (۵) قانون تشکیل این سازمان و ماده(۸۸) قانون تشکیل هیات امنای مجموعه‌های فرهنگی و موزه‌ها را به تصویب رساند.