معبد داش کسن زنجان ، معبد اژدهای سنگی می باشد که به همین واسطه به معبد اژدها شهرت دارد .معبد داش کسن در نزدیکی روستای ویر در حدود ۱۳ کیلومتری جنوب شرقی شهر سلطانیه در یک محوطه تاریخی مستطیل شکل به طول ۴۰۰ متر و عرض ۳۰۰ الی ۵۰ متر قرار دارد. در داخل این محوطه سه غار نسبتاً عمیق در دل کوه کنده شده و در حدّفاصل غار ضلع جنوبی و غارهای اضلاع شرقی و غربی، حجاری‌های زیبایی به چشم می‌خورد که در ایران بی‌نظیر است و مشابه آن در جای دیگری از کشور دیده نمی‌شود. این نقوش حجاری شده شامل دو تصویر اژدها می‌باشد که به صورت قرینه در مقابل یکدیگر حک شده و طول هر کدام ۳/۵ متر است.
در طرفین این نقش محرابه‌های زیبایی منقوش به طرح‌های اسلیمی، گل و بوته و مقرنس‌های سنگی مربوط به دوره اسلامی حجاری شده‌اند. این اثر تاریخی یادگاری از دوره ایلخانیان است و بنا بر عقیده برخی باستان‌شناسان، قدمت این معبد به قبل از اسلام می‌رسد که در زمان ایلخانان، نقوشی از جمله اژدها بر آن افزوده شده است. شکل‌گیری این معبد پس از درگذشت ارغون‌شاه، به همت خواهر سلطان محمد خدابنده به نام الجای خاتون، آغاز شد ولی به پایان نرسید.
تاریخچه
این معبد متعلق به دوران ایلخانی است و ساخت آن پس از مرگ ارغون شاه مغول، به همت و پشتکار الجای خاتون، خواهر سلطان محمد خدا بنده آغاز شده اما متاسفانه تکمیل نشده است؛ البته برخی از باستان‌شناسان معتقد هستند که این معبد در اصل در زمان ساسانیان ساخته شده و پرستشگاه پیروان آئین مهرپرستی بوده است؛ البته به جز آن، هیچ آثاری از آن زمان در معبد باقی نمانده و اصلی‌ترین ویژگی معماری این معبد که همان نقوش برجسته دو اژدها است، در دوره ایلخانی ایجاد شده است. نقوش برجسته دو اژدها و تمام تزییات دیگر، همگی در دوران ایلخانی در این بنا ایجاد شده‌اند.
ویژگی‌ها
معبد سنگی داش کسن یکی از شاخص‌ترین آثار معماری صخره‌ای در ایران و اصلی‌ترین ویژگی این معبد که آن را در کشور بی‌همتا است. نقوش برجسته دو اژدها است که به شکل متقارن در مقابل یکدیگر ایجاد شده‌اند و توجه علاقه‌مندان به سبک‌های معماری منحصر‌به‌فرد را به سمت خود جلب می‌کنند. عده‌ای از گردشگران در نگاه اول تصور می‌کنند که داش کسن یک معدن چینی است و حتی محیط پیرامون این معبد، چین ایران نامیده شده است!
در کل تقارن طولی یکی از اصولی است که در ساخت معبد به آن توجه ویژه‌ای شده و در همه نقاط معبد کاملا محسوس است. طول نقش‌های اژدها پنج متر و عرض آنها ۱٫۵ متر است. در ضمن نقش محراب نیز همراه با طرح‌های اسلیمی و پیچک، در کنار این دو اژدها طراحی شده است. این نقوش حکاکی‌شده، یادگاری از یک هنرمند چینی هستند. متأسفانه در حال حاضر آثار زیادی از شکل نخست این معبد باقی نمانده و تنها سنگ‌های بزرگ و پراکنده در گوشه و کنار معبد دیده می‌شود. این مکان در میان گردشگران به «معبد اژدها» معروف است. داش کسن در لغت به معنای سنگ‌بُر می‌باشد.
اژدها در اندیشه ایرانی نماد ظلم و ستم است؛ اما با ورود قوم فاتح به ایران، مانند نگهبان همیشه هوشیار که نماد خیر، برکت و حکومت پایدار است، به نمادی مثبت در فرهنگ ایرانی تبدیل شده است.
معبد اژدها
سه طاقچه در قسمت غرب و شرق معبد در دل صخره ایجاد شده که دارای مقرنس‌های زیبایی هستند و نقوش اسلیمی با طرح‌های متفاوت که یکی از نمادهای اصلی ایرانی است، نیز در آنها دیده می شود. به نظر می رسد که نحوه طراحی و ایجاد این نقوش، از اوضاع اجتماعی ایران در قرن هشتم تاثیر پذیرفته است.
معبد داش کسن از چندین ایوان و محوطه باستانی تشکیل شده است و نقوش برجسته نیز در همه نقاط آن دیده می‌شوند. همه این ویژگی‌ها دست به دست هم داده و داش کسن را به یک اثر معماری بی‌همتا تبدیل کرده‌اند.
به نظر می‌رسد که در ساخت این معبد، از پیشرفته‌ترین فناوری‌های سنگ‌تراشی با فلز در آن زمان، بهره گرفته شده است. انتخاب مناسب‌ترین مکان برای ساخت این معبد، در میان سایر نقاط آن منطقه، نشان‌دهنده دانش گسترده سازندگان این بنا در مورد علم زمین‌شناسی است. احتمالا سنگ‌تراشان در کار خود برخی از اصول پیکره‌تراشی را نیز به کار گرفته‌اند.
محوطه این معبد، مستطیلی با ابعادی در حدود ۵۰ تا ۱۰۰ متراست که بخشی از آن به خاطر حفاری در تپه ایجاد شده است.
ریشه نام گذاری
معبد داش کسن که نام آن به معنی سنگ تراشیده یا بریده سنگ است، از سوی شمال به دشت زیبای سلطانیه و آرامگاه سلطان محمد خدا بنده اشراف دارد و به همراه شهر قدیم سلطانیه با گنبد مرتفع آن، آرامگاه چلپی اوغلو و آرامگاه ملا حسن کاشانی، بخشی از هویت فرهنگی تاریخی شهر سلطانیه را تشکیل می‌دهد.
نحوه دسترسی
برای رسیدن به این بنا و دیدن شگفتی های آن باید به استان زنجان سفر کنید. به شهر سلطانیه بروید و سراغ روستای ویر را از مردم محلی بگیرید. این روستا در شمال شرق سلطانیه قرار دارد. راه رسیدن به محوطه داش کسن، از روستای ویر به بعد، به طول حدودا ۵ کیلومتر، تماما خاکی است. بد نیست اگر یکی از محلیان را به عنوان راهنما در کنار خود داشته باشید تا برای یافتن آن دچار مشکل نشوید. کانکس کوچکی در کنار این محوطه قرار دارد که محل استقرار مسئول نگهبانی از این مکان می باشد. اگر از نگهبان بخواهید، با لهجه شیرین آذری گذشته این مکان را با آب و تاب برایتان توضیح خواهد داد.
نظر کاربران :
كار خوب و پسنديد كه كردن كه واقعا عالي و قابل تشكر ساخت محافظ براي اين اثار است كه باعث ميشه سالم تر مي مونه
هنر معماري ايراني در اين بنا به زيبايي با هنر چيني تلفيق شده و سنگ تراشه هاي زيبايي پديد آورده كه در نوع خود در ايران بي نظير است، اما براي رسيدن به اين بنا منتظر ديدن تابلوي راهنما نباشيد! جاده خاكي ماشين رو است اما حتما از راهنما استفاده كنيد تا سرگردان نشويد.
اگر بانیان امر عزیز نه جاده آسفالت ، حتی تابلو کوچک به طرف داش کسن نصب کنند بسیاااار سپاسگزار آنها خواهیم بود
خیلی جالبه وخوبه