زنان کلات نادری لباسهای ابریشمی میپوشند، ابریشم‌های قرمز رنگ. لباس‌هایی که حرف‌های بسیاری برای گفتن دارند و جشن‌های باشکوهی می‌سازند. دختران کرمانجی شال‌های تک رنگ مشکی میپوشند، شلوارهای بنفش که ساق پاهای رنگی دارند. متاهل‌ها شال قرمز و مشکی با هم بر سر میکنند و نوعروسان یک چادر شب زرد یا سبز بر سر میاندازند. زنان مسن اما لباسهای تیره تر، کت کوتاه و لباسهای ساده بر تن میکنند.
کلات نادری کجاست؟ کلات نادری شهرستانی است در شمال شرقی استان خراسان رضوی با جمعیتی نزدیک به ۶۵۲۹ نفر که در روستاهای آن دو قوم کُرد و ترک به صورت پراکنده سکونت دارند.
حدود ۲۰ روستای کلات نادری کُردهای کُرمانج از طایفه صوفیانلو هستند. این مردمان دارای آداب و رسوم، باورها و فرهنگ خاص خود هستند. آداب و رسومی که خوشبختانه بسیاری از آن‌ها حفظ شده است. یکی از این آداب و رسوم پوشش زنان کرمانجی است. پوششی که نه تنها زیباست، بلکه با اطرافیانش حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد.
جالب است بدانید که جنس بیشتر لباسهای زنان کلات نادری ابریشم است. این مسئله دلیل هم دارد، گفته میشود که از جمله صنایع رایج در منطقه کلات نادری، پرورش کرم ابریشم است. به طوریکه هنوز هم تعدادی از زنان در چندین روستای کُردنشین شهرستان، از جمله در دو روستای «زاوین» و «قلهزو» به بافت پارچه و لباس از ابریشم در دو شکل ساده و منقوش یا در اصطلاح محلی «پیکامدار» اشتغال دارند.
ابریشم قرمزی‌ها
از آنجاییکه رنگ قرمز، رنگ محبوبی در فرهنگ مردمان کُرد کلات نادری است، بنابراین اغلب لباسهای ابریشمین، رنگ قرمز دارند. علاوه بر ابریشم، ترمه نیز از دیگر عناصر مهم در پوشش زنان کُرمانج روستاهای کلات نادری است.
شال قرمز ابریشمین منقوش و غیرمنقوش، شال مشکی یا سفید ابریشمین ساده، کت کوتاه از ابریشم راهراه یا شطرنجی، نیمتنه، بلندتر از کت، گاه از ترمه منقوش و گاه از پشم سیاه و سورمهای، پیراهن، بلندتر از نیمتنه با طرح چاک در پهلو، از ابریشم قرمز در دو طرح تماماً منقوش یا ساده شطرنجی، دامن یا دامنـ شلواری، متشکل از چهار تکة مجزا، دارای آستری، کمرک، ساقپا، دستباف در رنگهای مختلف بسته به سلیقه افراد.
هر لباس برای یک سن
در پوشش زنان این روستاها بسته به سنشان، تفاوتهایی جالبی دیده میشود. به عنوان مثال دختران مجرد صوفیانلو معمولاً به جای پوشیدن دو شال قرمز و مشکی، گاه تنها به شال مشکی اکتفا کرده و گاه یک شال گلدار ترکمنی روی سر میاندازند.
پوشیدن کت در بین دختران چندان مرسوم نبوده و در ردیف دوم دامن ـ شلواریها، غالباً از پارچه ابریشم بنفش استفاده میشود. استفاده از ساقپا در بین دختران نسبت به بقیه سنین رواج بیشتری دارد. این درحالی است که زنان متاهل علاوه بر پوشیدن کت کوتاه، از دو شال قرمز و شال مشکی و سفید برای پوشش سر استفاده میکنند.
دامن ـ شلواری زنان متاهل از ابریشم قرمز دوخته شده و اینان معمولاً به جای ساقپا، جوراب پارازین میپوشند. در این منطقه همچنین رسم است که در مراسم عروسی، روی سر عروس یک چادرشب رنگی طرحدار با رنگ غالب زرد یا سبز میاندازند، پس از آن عروس بایستی تا زمان بچهدار شدن، به هنگام شرکت در مراسم عروسی دیگران، این چادر را سر کند.
چنانکه اگر مهمان یک مجلس شادی در این روستاهای کُردنشین از جمله روستای زیبا و بزرگ «لائین» باشیم، بایستی بدانیم که علاوه بر عروس، دیگرانی که چادرشب رنگی به سر دارند، در واقع نوعروسانی هستند که تازه به خانه بخت رفتهاند.
رنگهای تیره برای سن‌های بالا
با بالا رفتن سن، زنان از رنگهای تیرهتری در پوشش خود استفاده میکنند. برای نمونه زنان مسنتر، نیمتنههای خود را به جای ترمه منقوش، از پشم ساده سیاه یا سورمهای میدوزند، پیراهن قرمز شطرنجی بدون نقش تن میکنند و در ردیف دوم دامن ـ شلواری، از پارچه سیاه یا سورمهای استفاده میکنند.
به این ترتیب هر طبقه سنی، سبک و شیوه خاصی در پوشش دارد که اگرچه شاید در نگاه ناآشنایان، تفاوتها چندان مشهود نباشد، ولی پس از مطالعه و مصاحبه، متوجه تفاوتهای بسیاری در جزئیات پوشش آنان خواهیم شد. این تفاوتها در واقع برگرفته از سنت دیرینهای است که در پس آن، باورهای یک قوم نهفته است.
این پوشش سنتی در حال حاضر تنها به هنگام شرکت در مراسم عروسی استفاده میشود. پس اگر خوششانس باشید و سر بزنگاه وارد یکی از این مجالس شادمانی در روستاهای این شهرستان شوید، با دنیایی از تنوع و رنگ و زیبایی مواجه خواهید شد و چشمانتان از این همه رنگارنگی و شوق و شعف جاری در دل‌های این مردمان پاک و صمیمی خیره خواهد ماند.
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.