شهر لامرد

شهرستان لامرد با مساحت ۳۹۳۲ کیلومتـرمربع در محدوده ۵۴-۵۲ درجه طول جغرافیایی و ۲۸-۲۷ درجه عرض جغرافیایی در جنوبـی ترین نقطه استان فارس واقع شده است. فاصله لامرد تا مرکز استان ۴۴۶ کیلومتر است و از شمال با شهرستان های لارستان وخنج از جنوب و شرق با استان هرمزگان، از جنوب غرب با شهرستان مهر و استان بوشهر همسایه می باشد.
وضعیت آب و هوایی لامرد:
شهرستان لامرد از نظر آب و هوایی جزء مناطق گرم و خشک محسوب می شود. حداقل درجه حرارت صفر و حداکثر آن در تابستان به ۵۰ درجه سانتیگراد می رسد . گرم ترین ماه سال مرداد با معدل ۲۶/۳۴ درجه سانتیگراد و سردترین ماه ، دی با معدل ۰۶/۱۳ درجه سانتیگراد است . متوسط بارندگی دراین شهرستان ۱/۲۳۴ میلیمتر در سال است که با ویژگی بارش سیل آسا در مدت کوتاهی از سال ( سه ماه در سال ) رخ می دهد وحداکثر بارندگی ( حدود۷۰% ) در ماههای دی و بهمن و حداقل بـارندگی نیز در شهریور ماه است . حداکثر رطوبت نسبی شهرستان ۵۶ درصد و حداقل رطوبت نسبی نیز ۲۰ درصد است
تقسیمات کشوری :
طبق تقسیمـات کشوری شهرستـان لامرد از سـه بخش به نام های مرکزی، اشکنـان، ‌علامرودشـت، ۷ دهستان،۴ نقطه شهری و۱۴۲ روستا ، تشکیل شده است که از این تعداد بخش مرکزی با ۶۸ آبادی بیشترین نقطه مسکونی و بخش اشکنان با ۲۸ آبادی کمترین نقطه مسکونی را در خود جای داده است. در بخش علامرودشت نیز تعداد ۴۶ نقطه مسکونی وجود دارد .
جمعیت و نیروی انسانی:
براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان لامرد‌۷۸۶۹۲ نفراست که از این تعداد ۳۶۲۱۷ نفر در مناطق شهری و ۴۲۴۵۲ نفر در روستاها سکونت دارند. طبق سرشماری فوق درصد جمعیت شهرستان نسبت به استان ۸/۱ درصدمی باشد. براساس این سرشماری ، بخش مرکزی با ۴۴۷۱۳ نفر بیشترین جمعیت را در خود جای داده است . بخش اشکنان با ۱۸۸۹۰ نفر و بخش علامرودشت با ۱۵۰۶۶ نفر در رتبه های بعدی قرار دارند
کشاورزی:
شهرستان لامرد متشکل از دو دشت لامرد و علامرودشت می باشد و در مدت کوتاهی از سال دو رودخانه فصلی مهران و علامرودشت جریان می یابند
تنها منبع آب کشاورزی شهرستان چاههای دستی است که در آبرفت حاشیه ای شهرستان حفر شده و عمق آنها بین ۲۵ تا ۴۰ متر می باشد و دبی متوسط آنها بین ۹ تا ۱۵ لیتر در ثانیه می باشد. همچنین از تعداد ۷۷ رشته قنات و چشمه شهرستان در مجموع ۶۰۰ لیتر در ثانیه آب استحصال می شود
لامرد در مجموع جزء مناطق خشک استان محسوب گردیده و بدون شک یکی از عوامل محدود و موثر کشاورزی آب می باشد. توسعه کشاورزی بستگی شدید با تأمین رطوبت و آب دارد
در حال حاضر ۵/۲ درصد مساحت شهرستان به زراعت اختصاص داشته، و از اراضی قابل کشت شهرستان میزان ۷۳۵۰ هکتار به کشت آبی و میزان ۵۷۵۰ هکتار به کشت دیم اختصاص یافته است.

حمل و نقل:
طول مسیر راهها اعم از فرعی و اصلی ۵۳۷۵۰۰ متر است که ۲۴۴۰۰ متر آن بزرگراه ،۶۰۰۰ متر آن راه اصلی ، ۲۳۸۱۰۰متر راه فرعی ، ۲۶۹۰۰۰ متر راه روستایی می باشد.
– ورودی و خروجی شهر ها شامل:
۱- لامرد – احشام، به طول ۲/۵ کیلومتر
۲- لامرد-دوراهی آبکنه، به طول ۴ کیلومتر
۳- اشکنان – اهل، به طول ۳کیلومتر
نقاط استراتژیک شهرستان شامل:
نقاط استرانژیک شهرستان شامل گردنه شهید باقری، گردنه محمله،گردنه برم، گردنه خنجو(کمشک) می باشد.
اماکن دیدنی و گردشگاه ها :
۱- لاورکال (دارای طبیعت زیبا) در جنوب شرقی روستای کال از توابع بخش اشکنان شهرستان لامرد.
۲- «تنگ ترمان»، «قنات» و «آسیاب های آبی» واقع در ۱۰ کیلومتری غرب شهر لامرد.
۳- «تنگ پدنو» با نی زارها و طبیعت دل انگیز واقع در ۴ کیلومتری جنوب شهر لامرد.
۴- «تنگ رکن آباد» دارای قنات، چشمه، آسیاب های آبی، کاریز و نخلستانهای انبوه واقع در کنار جاده ساحلی لامرد- بندر لنگه.
۵- «تنگ اهل» دارای چشمه و درختان نخل و لیمو همچنین «مقبره» یکی از نوادگان جابربن عبدا… انصاری ازاصحاب پیامبر گرامی اسلام واقع در جنوب روستای اهل از توابع بخش اشکنان.
۶- «آبگرم (اوباد) لامرد» استخر آبگرمی در فاصله ۳۰ کیلومتری شهر لامرد و در قسمت شمال شرقی، درمیان نی زارها و باتلاقها منطقه ای به نام «اوباد» قرار گرفته است. درکنار این استخر مقبره امامزاده «بی بی بانو» از نوادگان امام موسی کاظم (ع) (مقبول روایات مردمی) قرار گرفته که بر اهمیت و قداست این منطقه افزوده است. مردم شهرهای اطراف و حتی کشورهای ساحلی خلیچ فارس از گذشته تا به حال برای معالجه امراض گوناگون خود را به این مکان می رسانند. تجربه ثابت کرده که آبگرم لامرد برای معالجه بسیاری از بیماریهای جسمی مؤثر و مفید است .
صنایع دستی :
خورجین بافی (۱): یکی از صنایع دستی شهرستان لامرد خورجین است که بوسیله دار کوچک زمینی وبا استفاده از پشم بافته می شود دربافت این محصول نقوش متنوع و سلیقه بسیار به کار می رود خورجین دونوع است یکی به صورت یک طرفه و دیگری به صورت دو طرفه ، که جهت حمل مواد خوراکی و یا چیزهای دیگر توسط چهارپایان مورد استفاده قرار می گیرد. این صنعت دستی بیشتر در قسمت عشایری شهرستان دیده می شود ولی در خود منطقه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
خورجین بافی (۲): این خورجین بوسیله دار بافته می شود و به صورت یک طرفه می باشد و از خورجیــن قبلی که دو طرفه بود و مانند آن از پشم رنگ شده بافته می شود و دارای نقوش زیبایی است و بافت آن ،‌ بیشتر در میان عشایر مرسوم است .
گلت بافی: ابتدا از صف نخل و دارپنگ نواری به عرض ۱۵ سانتی متر تهیه کرده و سپس آنرا بصورت خورجین بزرگ یا سبد بزرگی می بافند و صرفاً جهت حمل و نگهداری خرما از آن استفاده می شود . به این ترتیب که به هنگام برداشت خرما در همانجا آن را ساخته و پس از قرار دادن خرما در آنرا نیز می بافند ،و پس از وزن نمودن ، آنرا در بازار به همان صورت به فروش می رسانند و هر گلت ،‌۱۵ من خرما را در خود جای می دهد .
حصیر بافی: حصیــر ، تنها بوسیله صف نخل بافته می شود ،‌ به این صورت که صف ها را مانند نوار به هم متصل می کنند و یا می بافند ، البته از نخ دارپنگ جهت اتصال استفاده می شود و بیشتر بصورت دایره یا مستطیل شکل تهیه می گردد . در حال حاضر اشتغال به بافت حصیر در منطقه بندرت دیده می شود . سیاه چادر: سیــاه چادر از پشم ، مو و نخ که بوسیله خود عشایر تهیه و تامین می گردد بافته می شود که بعنوان خانه های مسکونی در تابستان و زمستان و تمام فصول سال مورد استفاده قرارمی گیرد و سرما و گرما در آن تاثیر نمی گذارد . چون سیاه چادرها از پشم تهیه می شوند . آب باران هرگز در آنها نفوذ نمی کند زیرا پس از آنکه چادر نم گرفت . پشمها به هم چسبیده و از نفوذ آن به داخل چادر جلوگیری می کنند.
رخ بافی: رخ، از پارچه های ساده سرخ یا سفید است که سوزن دوزی شده و برای تزیین سرآستین یا یقه بکار می رود . مواد اولیه آن ،‌ نخ ابریشم یا نخهای معمول و ساده پشمی است که به هنگام بافتن نیز نقشهایی به آن زده می شود از موارد استفاده دیگر آن بستن به دور کلاههای خانمها است که به زبان محله کلقچه و یا کلخشه گفته می شود و اکثراً جهت نگهداری موی خانمها و مقنعه آنها به جای گیره استفاده شده و هنوز هم در منطقه موجود می باشد .
سفره بافی: این سفره در ابعاد مختلف و به صورت رنگی بافته می شود . معمولاً‌ ابعاد آن به نوع استفاده ای که می خواهند از آن بکنند بستگی دارد . بیشتر در ابعاد ۷۵*۷۵ و ۸۰*۸۰ بافته می شود . ترک زبانها و عشایر آنرا در ابعاد بزرگتر ۱۳۰*۱۲۰ می بافند . این سفره به دلیل سنگین بودن وهمچنین جمع نشدن آن به هنگام استفاده تهیه شده و صرفاً جهت چانه کردن خمیر و یا پهن نمودن نان بر روی آن استفاده می شود . در حال حاضر نیز در محدوده عشایر تهیه و مورد استفاده قرار می گیرد.
طناب بافی: این طناب با پشم موی گوسفند یا بزغاله و بصورت ریز و ظریف بافته شده. دارای انعطاف زیادی است و به دلیـل همین انعطاف و نرمـی دارای استفاده های گوناگونـی می باشد، همچنین دارای استحکامی بیشتر نسبت به طنابی است که از دارپنگ تهیه می شد. برای اینکه طناب مقاومت بیشتری برخوردار شود از پارچه های زائد به دور نخها می پیچند و سپس آنها را به هم متصل می نمایند این نوع طناب در محدوده عشایر تهیه شده و بیشترجهت بستن خورجین ، نگهداری اسب و قاطر استفاده می شود . ودر حال حاضر نیز در قسمت عشایر بافته می شود .
گلیم: گلیم ساده ای که تار آن نخ چله می شود و از مو و پشم است، بصورت خود رنگ در تمام منطقـه کار می شود. گلیم دیگر ترک بافت است که شبیه قالـی و در لامرد بافته می شود. معمـولاً این نوع بافت در بخش گله دار و روستـای دارالمیزان و در بخش علامرودشت روستـای گل خرک که عشایـر کوچ نشین هستند بافته می شود و نقش بافت آن فیروزآباد است. انواع گلیــــم از لحــاظ نقش : ۱- ساده خوره ای ۲- حوض دار قدیمی (مادرفرش ) ۳- نقش تهرانی ( قدیم بافت لامرد ) ۴- کیجن می باشد .
قالی: این صنعت در شهرستان لامرد از گذشته به یادگار مانده و درحال حاضر نیز مردم به آن اشتغال دارند و سالهاست که عشایر این شهرستان به تولید این دست بافته زیبا مشغولند . قالی به دوصورت بافته می شود یکی به وسیله دار افقی و دیگر دار عمودی . درحال حاضر قالیها از پشم و پنبه ای تهیه می شوند که بوسیله رنگهای گیاهی و شیمیایی رنگرزی می شود و طرحها نیز مختلف و متنوع بوده و بصورت سنتی و غیرسنتی کار می شود. پس از پیروزی انقلاب جهاد سازندگی ،‌ این صنعت را احیاء نموده است و خوشبختانه مردم در سراسر شهرستان به این صنعت اشتغال دارند. برای بافت قالیها از نخ مرینوس و ابریشم نیز استفاده می شود. گره قالیها ممکن است در ساده یا نقش داربودن و فارس یا ترک بافت بودن با هم تفاوت داشته باشد .