بایِنْگان، یا بایَنگان، بخش و شهری در استان کرمانشاه و در ۱۲۰ کیلومتری شمالغربی کرمانشاه واقع شده است و از توابع شهرستان پاوه می باشد. بانیکان نیز ظاهراً صورت تصحیف شده این کلمه است که گاه در منابع رسمی دیده می‌شود.
مناطق جغرافیایی:
بخش باینگان: این بخش یکی از بخشهای سه‌گانه پاوه است که از شمال به نوسود و حومه پاوه، از جنوب به جوانرود و از غرب به کشور عراق محدود می‌گردد. قسمت زیادی از خاک این بخش را ارتفاعات فراگرفته که شامل ماکووان ، گزن، اوته، بَلْهَس، زردوئی، کله خانی، راگا، گَرمَزناب و شش دول است.
بخش باینگان در حوضه شمال غربی استان کرمانشاه قرار گرفته است و آب و هوای نیمه مرطوب دارد. اهم رودهای آن شامل سیروان، زیمکان (۱۶۰ کیلومتر) که پس از پیوستن رود چم زریسک (آب زرشک) به آن به رودخانه سیروان می‌ریزد، لِیَله (۷۳ کیلومتر)، چَم‌ِ مرّه خیل (۳۰ کیلومتر)، آب سفید برگ، آب خلیفه و آب لَرَن است. رودهای دودان و باینگان نیز در همین ناحیه جریان دارند.
بخش باینگان شامل ۲ دهستان به نام های شیوسر و ماکوان است که این دو دهستان شامل روستاهای متعددی میباشد که آمار آنها بصورت زیر میباشد.
دهستان شیوه‌سر: که شامل روستاهای اریت، بانه وره، بله ای، ساتیاری، لاران علیا و لاران سفلی، مزیدی میرعبدلی، زرین چیا میوان
دهستان ماکوان: که شامل روستاهای تین، زردویی، سفیدآب، انجیرک باغی، دودان، سیمان، گوریگور، لشگرگاه و هرتا میباشد
گفتنی است، قرآنی که کتابت آن به حدود ۳۰۰ سال پیش باز می‌گردد، در روستای میر عبدلی، یکی از آبادیهای بخش باینگان نگهداری می‌شود.
جغرافیای طبیعی:
نواحی مختلف این بخش برای رویش انواع گیاهان دارویی و صنعتی مساعد است. در این منطقه کوهستانی جنگلهای تنک نیز دیده می‌شود. جانوران گوناگون و پرندگان مختلفی نیز حیات وحش این ناحیه را تشکیل می‌دهند.
جمعیت:
منطقه (بخش) باینگان در ۱۳۷۵ دارای ۱۲۱۵۴ نفر که شامل ۴۳۹۲ خانوار است که ترکیب جنسیتی جمعیت، شامل ۶۰۵۷ مرد و ۶۰۹۷ زن بوده است که در سرمشاری سال ۱۳۸۵ جمعیت *شهر* باینگان ۲۲۶۵ نفر اعلام شده است. نسبتهای باسوادی و شغلی در این بخش به ترتیب ۶۲% و ۷/۱۵% گزارش شده است.
درآمد:
درآمد مردم این بخش برپایه دامداری، باغداری و کارگری ساده‌است. آب باغداری بخش باینگان از رودخانه و چشمه تأمین می‌شود. انواع محصولات باغداری، پرورش طیور به طریق سنتی، فرآورده‌های دامی و لبنی – که جنبه صادرات نیز دارد – و صنایع دستی، از اهم تولیدات این منطقه به شمار می‌رود. در سال ۱۳۶۶ این بخش دارای ۱۰۶۲خانوار که شامل ۴۹۲۵نفر عشایر کوچنده ییلاقی و ۱۱۲۳خانوار که شامل ۸۶۴۵ نفر عشایر کوچنده قشلاقی – از ایل کرد نژاد جاف – بوده است.
آیین و زبان:
اهالی باینگان از اهل سنت (شافعی) هستند و زبانشان کردی است که به لهجه جافی تکلم می‌کنند. در خلال جنگ عراق و ایران، باینگان از جمله مناطقی بود که آسیب فراوان دید و ۵۰% از ساختمانهای این بخش ویران شد و بیشتر روستاهای آن از سکنه تهی گردید.
اطلاعات شهری شهر باینگان:
شهرباینگان: این شهرمرکز بخش باینگان‌است و در ۲۴ کیلومتری جنوب غربی پاوه، در منطقه‌ای کوهستانی، با ارتفاع ۱۳۰۰متر از سطح دریا، و در ۳۵ عرض شمالی و ۴۶ و ۱۵ طول شرقی قرار گرفته است. شهر در منطقه پایکوهی قرار گرفته، و کوههای شاهو، راگا و ماکوان مشرف بر آن است. دره زیبای سهور در شمال شهر واقع، و شعبه‌ای از رود مرّه خیل در آن جاری است. رود چم مره‌خیل از جنوب باینگان می‌گذرد و به رود مرزی سیروان می‌ریزد. چشمه‌های دائمی چاوک و گرماب در نزدیکی شهر واقع است و مردم از آب آنها، از طریق لوله‌کشی، استفاده می‌کنند. آب و هوای باینگان نسبتاً سرد و نیمه مرطوب است و درجه سرمای آن تا( ۲۶- ) نیز گزارش شده، و میزان بارش سالانه تا ۵۹۰ میلی‌متر به ثبت رسیده است. باینگان در اوایل دهه سال ۱۳۳۰ بالغ بر ۵۳۸ نفر بود که در سال ۱۳۷۰ به ۱۴۷۷ نفر که شامل ۲۹۸ خانوار بوده و در سال ۱۳۷۵ به ۱۸۶۶ نفر که شامل ۳۹۸ خانوار بوده که ترکیب جنسیتی آن به ۹۵۶ مرد و ۹۱۰ زن افزایش یافت. نسبتهای باسوادی و اشتغال سال ۱۳۷۵ در این شهر به ترتیب حدود ۹/۷۸% و ۴/۲۴% ثبت شده است. این شهر در ۱۳۶۷ش ۲۰۴ خانوار بهره بردار باغداری داشته است.
قدمت تاریخی:
قدمت تاریخی شهر به پیش از اسلام باز می‌گردد چنان چه مسجد جامع باینگان توسط عبدالله بن عمر بن خطاب(رض) همزمان با دو مسجد روستای زردویی و تین پی ریزی شده است. طوایف «بادنیان‌ِ» عراق، هسته اولیه جمعیت باینگان را تشکیل می داده، و شهر کنونی، ییلاق آنها محسوب می‌شده است. به تدریج طوایفی در این محل ساکن شدند و نام آن را از بادنیان به بانیکان و سپس به باینگان تغییر دادند. باینگان از قدیم الایام مهد و کانون افرادی مخلص چون ملا فتاح فرشید باینگانی معروف به امام شافعی ثانی و خلیفه حیدر حیدری باینگانی از پیران طریقت بوده است و حال نیز شهر از فیض وجود نوه خلیفه بزرگ به اسم حاج خلیفه علی حیدری بهره مند است. علاوه بر افراد مذکور آرامگاه دو شخص روحانی دیگر به نام های شیخ احمد و پدر ایشان بابا میکائیل موجود است که هویت آنان به درستی مشخص نیست.
نظر کاربران :
خونه هاشون به صورت پلکانی هستش یه مدل خیلی خاصی داره